Øمايت قاطع نيكسون Ùˆ كيسينجر از شاه
طي اين ملاقاتها ريچارد نيكسون ضمن تمجيد از رهبري شاه Ùˆ نقش او در تØكيم Ùˆ تثبيت امنيت منطقه خليج Ùارس قول داد « كه او هرگونه Ø³Ù„Ø§Ø ØºÙŠØ±Ù‡Ø³ØªÙ‡â€ŒØ§ÙŠ را كه بخواهد مي‌تواند از امريكا خريداري نمايد». اين قول مساعد نيكسون Ùرصت مغتنم Ùˆ در واقع شعÙ‌انگيزي در اختيار شاه قرار داد تا براي خريد آخرين تجهيزات پيشرÙته نظامي از آن كشور خوابهاي طلايي‌اش را در عالم واقع تعبير كند. در اين ميان بالاخص وزارت دÙاع Ùˆ وزارت امور خارجه امريكا به دستور رئيس‌جمهور « از روند نظارت بر Ùروش تسليØات [به ايران] معاÙ» شدند Ùˆ در همان Øال سياست Ùروش اسلØÙ‡ به ايران « براي توليدكنندگان اسلØÙ‡ در امريكا Ùˆ سه بخشي كه مسئول تهيه ساز Ùˆ برگ نظامي در آمريكا هستند Ùˆ سازمان كمكهاي امنيت دÙاعي يك منبع ثروت بادآورده» شد. در همان Øال هنري كيسينجر به وزراي دÙاع Ùˆ خارجه امريكا تذكر داد كه از آن پس « طبق معمول به طور كلي خريد سازوبرگ نظامي در درجه نخست بايد به درخواست دولت ايران واگذار شود». به رغم دستور اكيد نيكسون پنتاگون هشدار داد كه « ايالات متØده خود را متعهد به Ùروش F-14 Ùˆ F-15 به ايران نكند Ùˆ بمبهاي هدايت‌شونده با ليزر در اختيار شاه قرار ندهد» اما نيكسون Ùˆ كيسينجر به اين هشدارها توجهي نشان ندادند. بدين ترتيب شاه بالاخص امكان ياÙت براي خريد جتهاي جنگنده F-14 تام كت كه « در آن زمان پيچيده‌ترين Ùˆ گرانترين جت جنگنده در دنيا بود» با كمپاني گرومن به تواÙÙ‚ لازم دست يابد. بدين ترتيب طي سالهاي 1351-1356Ø´ / 1972-1977Ù… تجهيزات پيشرÙته نظامي Ùراواني از سوي شا Ù‡ به كمپانيهاي اسلØه‌سازي امريكايي سÙارش داده شد Ùˆ ميزان Ùروش اسلØÙ‡ امريكايي به شاه طي اين Ùاصله زماني به بيش از 2/16 ميليارد دلار بالغ شد. Ùˆ به تبع آن بودجه نظامي ايران كه در سال 1351Ø´ / 1972Ù… Øدود 4/1 ميليارد دلار بود در سال 1356Ø´/ 1977Ù… به 4/9 ميليارد دلار رسيد « يعني اÙزايشي برابر 680 درصد».براساس آمارهاي موجود در سال 1356Ø´ بودجه نظامي ايران « برابر 40 درصد بودجه كل كشور بود». روند خريد سيل‌آساي اسلØÙ‡ Ùقط زماني شدت قابل توجهي گرÙت كه در سال 1352Ø´/ 1973 قيمت Ù†Ùت به Øدود 4 برابر اÙزايش ياÙت Ùˆ به دنبال آن عايدات Ù†Ùتي ايران نيز از 4 ميليارد دلار در سال به رقم 20 ميليارد دلار اÙزون شد. در واقع « هم نيكسون Ùˆ هم كيسينجر دادن اختيارات تام نظامي را به شاه نهايتاً به عنوان نياز آمريكا به داشتن يك نيروي Ù…Øلي قدرتمند كه بتواند از مناÙع امريكا در خليج Ùارس Øمايت به عمل آورد توجيه مي‌كردند» Ùˆ به عبارت ديگر « هر دو مناÙع ايران Ùˆ آمريكا را هم‌مرز Ùˆ قرين يكديگر مي‌ديدند» در اين ميان هنري كيسينجر معتقد بود « شاه نادرترين رهبران Ùˆ يك متØد قطعي Ùˆ بي چون Ùˆ چرا Ùˆ كسي است كه درك او از دنيا نقطه‌نظرهاي ما را تقويت مي‌كند». بدين ترييب شاه مشتاقانه ليست بلندبالايي از تجهيزات نظامي امريكايي را سÙارش داد Ùˆ علاوه بر سÙارش خريد هواپيماهاي F-14 درصدد برآمد جتهاي پيشرÙته‌‌تر F-16 Ùˆ F-18 را نيز به كمپانيهاي سازنده در امريكا سÙارش دهد. اين Ø·Ø±Ø Â«Ø¬Ø²Ø¦ÙŠ از برنامه بازرگاني 50 ميليارد دلاري بود كه مي‌بايست بين سالهاي 1354-1359Ø´/ 1975-1980Ù… بين دو كشور انجام پذيرد». در اين ميان هنري كيسينجر ØªØµØ±ÙŠØ Ù…ÙŠâ€Œâ€ŒÙƒØ±Ø¯ كه دولت آمريكا براي برآورده ساختن نيازهاي تسليØاتي شاه آمادگي لازم را دارد Ùˆ به منتقدان هشدار مي‌داد كه « شاه مشتري خوش‌پرداخت Ùˆ معتبري است». هر چند طي سالهاي 1351-1357 شاه موÙÙ‚ شد مقادير معتنابهي از تجهيزات پيشرÙته نظامي مورد تقاضا Ùˆ ازجمله 80 Ùروند هواپيماي تام كت F-14 را از امريكا درياÙت دارد، اما طوÙان انقلاب براي تداوم خريدهاي باز هم بيشتر نظامي Ù€ تسليØاتي مجال لازم را به او نداد.
منبع: مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران