سوبیک، گروگان جوانی Ú©Ù‡ مدال اÙتخار نگرÙت
این جمله‌ای بود Ú©Ù‡ گروهبان دوم "جوز٠سوبیک" Û²Û³ ساله، پلیس نظامی برای دÙاع از پرسنل ستاد وابستگان در20 ژانویه 1981 (30 دی 1359) بعد از بازگشت به ایالات متØده در جمع رسانه‌ها Ùˆ استقبال گسترده مردم بر زبان آورد. مردم آمریکا غرق در شادی Ùˆ سرشار از اØساسات وطن‌پرستانه بودند Ùˆ صØبت‌های یکی از جوان‌ترین آمریکایی‌هایی Ú©Ù‡ بیش از 14 ماه در سÙارت آمریکا در تهران به گروگان گرÙته شده بود به مزاجشان شیرین می‌آمد. اما این شیرینی چندان ماندگار نبود. بعد از مدتی خبرها Ùˆ انتقادات متÙاوتی از این جوان نظامی آمریکایی منتشر شد. مدت کوتاهی بعد از آزادی، گروگان‌های آمریکایی در خاطرات خود در تایید صØت گزارش‌های رسانه‌ای در رابطه با همکاری نزدیک گروهبان سوبیک، از برخورد صمیمانه Ùˆ متÙاوت گروگان‌گیران ایرانی با گروهبان جوان آمریکایی مطالبی نقل کردند. دولت آمریکا نیز با سوبیک پس از بازگشت به وطن برخورد مناسبی نکرد. وزارت دÙاع ایالات متØده (پنتاگون)ØŒ به 20 Ù†Ùر از 21 نظامی آمریکایی Ú©Ù‡ جزو 52 گروگان سÙارت آمریکا در تهران بودند، مدال ویژه اÙتخار اعطا کرد. سوبیک نظامی جوانی بود Ú©Ù‡ به دلیل همکاری با مقامات ایرانی شایسته دریاÙت این مدال شناخته نشد. گروگان‌های آمریکایی هریک به گونه‌ای سوبیک را جاسوس، ترسو Ùˆ خیانتکار معرÙÛŒ می‌کردند. آنها اعلام کردند تنها کسی Ú©Ù‡ اتاق Ù…Øرمانه سÙارت را به گروگان‌گیرهای ایرانی نشان داد، گروهبان سوبیک بود. گروگان‌ها معتقد بودند Ú©Ù‡ نیازی به این همه همکاری با دانشجویان ایرانی نبود، اما سوبیک ساده‌ترین راه ممکن را انتخاب کرد. بعضی از گروگان‌ها Ú©Ù‡ شاهد اقدامات گروهبان سوبیک در زمان اشغال سÙارتخانه بودند، در بازگشت به کشور خواستار Ù…Øاکمه ÙˆÛŒ در یک دادگاه نظامی شدند. با این Øال مقامات ارتش آمریکا ØªØ±Ø¬ÛŒØ Ø¯Ø§Ø¯Ù†Ø¯ دست به چنین کاری نزنند. در جولای 1981 میلادی سرهنگ "مایکل وارگوسکو"ØŒ سخنگوی ارتش آمریکا در خبری اعلام کرد، سوبیک Ú©Ù‡ دوران خدمت او در سال 1982 به پایان می‌رسد، یک سال زودتر از موعود از ارتش کنار خواهد رÙت. مقامات آمریکایی درمورد جزییات Ù†Øوه برخورد با سوبیک Ùˆ Øتی اینکه چرا به ÙˆÛŒ مدال اÙتخار اعطا نکرده بودند، هیچ‌گونه اظهارنظری نکردند. ارتش آمریکا تنها به این Ú¯Ùته بسنده کرد: گروهبان سوبیک در شرایط Ùشار آنگونه Ú©Ù‡ یک اÙسر درجه‌دار باید عمل می‌کند، رÙتار نکرد.2 "بیل بلک" (مامور مخابرات) یکی از 52 دوگروگان آمریکایی در ایران Ú©Ù‡ یک‌بار نیز در جریان گروگان‌گیری اقدام به Ùرار کرده بود، بعدها در خاطرات خود آورد: Øدود یک Ù‡Ùته بعد از ماجرای Ùرار ناموÙقم، دوره تنبیه من Ú©Ù‡ بستن به صندلی بود به پایان رسید Ùˆ مرا از صندلی باز کردند، متعاقب آن هم گرچه دیگر کسی مزاØمم نشد Ùˆ Øتی کتاب برای خواندن نیز در اختیارم گذاشتند ولی تا مدتها تک Ùˆ تنها در یک اتاق به سر می‌بردم. Ø·ÛŒ این مدت رÙتار گروهبان جوز٠سوبیک Ú©Ù‡ در اتاق مجاورم بود، برایم سوال برانگیز بود Ùˆ واقعا نمی‌Ùهمیدم چرا باید او برخلا٠دیگر گروگان‌ها از آزادی عمل Ùراوانی برخوردار باشد. چون اکثرا می‌شنیدم Ú©Ù‡ سوبیک با نگهبانان ایرانی راجع به دریاÙت کارت تبریک کریسمس از خانواده Ùˆ دوستانش صØبت می‌کند Ùˆ Øتی تردید نداشتیم Ú©Ù‡ برای تایپ کردن نیز ماشین تØریری به او داده‌اند. البته بعدها Ú©Ù‡ آزاد شدیم توانستم این معما را ØÙ„ کنم Ùˆ بÙهمم Ú©Ù‡ سوبیک خود را کاملا در اختیار ایرانی‌ها قرار داده بود تا از اطلاعاتش استÙاده کنند، در مقابل نیز ایرانی‌ها برایش مزایایی به مراتب بیشتر از سایر گروگان‌ها قایل شده بودند. بک می‌گوید: سوبیک در ابتدای اشغال سÙارتخانه هویت گروگان‌ها را برای ایرانی‌ها Ùاش کرد Ùˆ در طول Ù‡Ùته‌های بعد نیز به آنها یاری رساند تا بتوانند تبلیغات خود را در مورد Ùعالیت‌هایی Ú©Ù‡ به سÙارت آمریکا نسبت داده می‌شد توسعه دهند. از جمله بارزترین اقدامات گروهبان سوبیک Ùیلم مصاØبه Û³Û´ دقیقه‌ای او بود Ú©Ù‡ در آن به عضویت خود در سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) اعترا٠کرد Ùˆ با نام بردن از بعضی آمریکایی‌ها مدعی شد Ú©Ù‡ آنها عضو سیا بوده‌اند Ùˆ یا به عنوان عامل جاسوسی عمل می‌کرده‌اند.3 گروهبان سوبیک بعد از بازگشت به آمریکا به Ú©Ù„ÛŒ منکر اعتراÙاتش در آن Ùیلم شد Ùˆ Ø·ÛŒ مصاØبه‌ای با مجله رادÙورت آبزرور نیز ادعا کرد Ú©Ù‡ ایرانی‌ها تکه‌های مختل٠از Ùیلم‌هایی Ú©Ù‡ در Ùواصل مختل٠از من گرÙته بودند بهم چسباندند، Ùˆ یکی از آنها نیز با تقلید از صدایم به گونه‌ای بجای من صØبت کرد Ú©Ù‡ همه گمان کنند من به عضویتم در سیا اشاره داشته‌ام. سرهنگ "چارلز دبلیو.اسکات"ØŒ اÙسر ارتش Ùˆ وابسته نظامی Ú©Ù‡ در زمان گروگان‌گیری Û´Û¸ سال داشت بعدها در بخشی از خاطرات خود با اشاره به اÙشاگری‌های سوبیک برای ایرانی‌ها Ú¯Ùت: بلاÙاصله بعد از همکاری سوبیک با دانشجویان ایرانی، Ùشارها Ùˆ بازجویی‌ها از من دو چندان شد. چرا Ú©Ù‡ سوبیک Øتی اعلام کرده بود Ú©Ù‡ من تا Øدودی به زبان Ùارسی تسلط دارم Ùˆ مدت زیادی است Ú©Ù‡ در ایران هستم. همه ما سعی می‌کردیم تا به Ù†ØÙˆÛŒ اطلاعات مربوط به هویت Ùˆ مسئولیت‌مان در سÙارت را برای دانشجویان ایرانی Ú¯Ù†Ú¯ Ùˆ نامÙهوم ارائه کنیم اما سوبیک همه چیز را تغییر داد.4 سرهنگ "للند جی.هالند"ØŒ وابسته نظامی، از دیگر گروگان‌ها Ú©Ù‡ در آن زمان 58 سال داشت، می‌گوید: سوبیک Øتی کلمات رمزی را Ú©Ù‡ گروگان‌ها از آنها برای ارتباط با یکدیگر در زمان گروگانگیری استÙاده می‌کردند به ایرانی‌ها لو داد.5چند سال بعد از آزادی گروگان‌ها "ژنرال ادوارد سی مایر"ØŒ رییس ستاد ارتش در زمان گروگان‌گیری، در بین صØبت‌های خود با یکی از اÙسران وزارت خارجه Ú©Ù‡ جزو 52 گروگان بود، Ú¯Ùت: قصد داشتم سوبیک را به دلیل رÙتارهای نامناسبش به دادگاه نظامی بÙرستم. اما دستور از مقامات بالا آمد Ú©Ù‡ این کار را انجام ندهیم. تصمیم از جانب رییس‌جمهور ریگان گرÙته شده بود. ریگان از من خواسته بود Ú©Ù‡ دستور رسیدگی به موضوع سوبیک را منتÙÛŒ اعلام کنم.6 خبرسازی گروهبان جوانی Ú©Ù‡ ترک تØصیل کرده Ùˆ وارد ارتش شده بود تنها به اتهام جاسوسی برای دانشجویان ایرانی Ù…Øدود نمی شد. پنج ماه بعد از جریان گروگان‌گیری، روزنامه کریستین ساینس مانیتور با انتشار خبری عجیب تمامی خوانند‌گان خود را Ú©Ù‡ پیگیر وقایع گروگانگیری در ایران بودند، شوکه کرد. ساینس مانیتور گزارش خود را اینگونه آغاز کرد: «به Ø´Ú©Ù„ÛŒ غیرمتعار٠قصد داریم تا خبر یک نامزدی را به اطلاع خوانندگان برسانیم. گروهبان جوز٠سوبیک، یکی از جوان‌ترین گروگان‌های آمریکایی سÙارت آمریکا در تهران، تصمیم به ازدواج گرÙته است. دوست دختر انگلیسی سوبیک با همکاری دیپلمات‌ها در تهران به سوبیک پاسخ مثبت داد.» ساینس مانیتور در ادامه گزارش خود نوشت: ماجرای عشقی جوان بیست Ùˆ سه ساله اهل اهایو Ú©Ù‡ بعد از اÙشاگری‌هایش در مورد سÙارت آمریکا به ستاره تلویزیونی ایران تبدیل شده است، تمام ماجرا نیست. خبرها Øاکی از آنند Ú©Ù‡ با سوبیک هیچ‌گونه بد‌رÙتاری نشده است. او با دانشجویان ایرانی همکاری کرده Ùˆ درØال Øاضر در شرایط مناسبی به سر می‌برد. سوبیک Øتی تصویر دختر انگلیسی جوانی Ú©Ù‡ تصمیم به ازدواج با او را دارد، منتشر کرده است. بنا به اعلام یکی از منابع آگاه ایرانی، سوبیک قبل از آغاز جریان بØران سÙارت با این دختر جوان Ú©Ù‡ منشی سابق سÙارت بریتانیا بوده ملاقات داشته است. ساینس مانیتور نوشت: اما بعد از چند Ù‡Ùته به دنبال خروج برخی کارکنان سÙارت‌های غربی دختر جوان به کشورش بازگشت. با این Øال سوبیک با ارسال نامه‌ای از او درخواست ازدواج کرده است. این نامه از سوی دانشجویان ایرانی به سÙارت بریتانیا ارسال شد. سÙارت بریتانیا جواب نامه را Ú©Ù‡ مثبت هم بود به دانشجویان داد تا به این گروگان جوان تØویل دهند. مقامات بریتانیا هیچگونه اظهارنظری در رابطه با این موضوع نکرده‌اند اما دیپلمات‌های غربی آن را تایید کرده‌اند. به نظر می‌رسد Øال سوبیک خوب است.7 ماجرای گروهبان سوبیک باز نشد. سوبیک Ú©Ù‡ بعدها رییس پلیس وایت اسپرینگز در Ùلوریدا شده بود در سال 2007 بار دیگر توجه رسانه‌ها به ویژه مطبوعات Ù…ØÙ„ÛŒ ایالت Ùلوریدا را به خود جلب کرد. او در 6 Ùوریه 2007 به اتهام تقلب از کار برکنار شد. این آخرین خبری بود Ú©Ù‡ از او در رسانه‌ها منتشر شد: «جوز٠سوبیک، رییس پلیس سابق وایت اسپرینگز Ú©Ù‡ از جمله گروگان‌های جوان آمریکایی در سÙارت آمریکا در تهران بود، به اتهام تقلب در بیمه دستگیر شد. اعضای شورای شهر وایت اسپرینگز، رای دادند تا او را بدون پرداخت سنوات اجبارا بازنشسته کنند. او متهم به این است Ú©Ù‡ از موقعیت خود سوء استÙاده کرده Ùˆ نام دوست دختر خود را Ú©Ù‡ واجد شرایط کسب بیمه سلامت نبوده در لیست بیمه قرار داده است. رییس پلیس سوبیک در واکنش به تصمیم اعضای شورای مرکزی شهر مبنی بر بازنشستگی زود هنگامش تنها Ú¯Ùت: از درگیری‌های سیاسی در شهرکوچکی چون وایت اسپرینگز خسته شده‌ام.» پی‌نوشت‌ها 1. مجله تایم، 9 Ùوریه 19812. روزنامه نیویورک تایمز، 1 جولای 19813. مجله Ùردر آبزرور، 19874. یو. Ù¾ÛŒ. آی، 20 ژانویه 19855. خبرگزاری آسوشیتدپرس، 4 نوامبر 19896. روزنامه واشنگتن پست، 27 Ù…ÛŒ 20067. روزنامه کریستین ساینس مانیتور، 17 آوریل 19808. گینس ویله، 3 مارس 2007
منبع: تاریخ ایرانی