سياست‌گذاران آمريكا Øين ارزيابي توانايي‌هاي ايران براي آسيب زدن به مناÙع آمريكا بيشتر بر قدرت سخت‌اÙزاري رژيم ايران توجه مي‌كنند، يعني به: تسليØات نامتعار٠و توانايي‌هاي تروريستي ايران، آنگونه كه در نيروهاي قدس Ùˆ Øزب‌الله مي‌بينيم؛ توانايي‌هاي دريايي (قايق‌هاي كوچك، مين‌ها، Ùˆ موشك‌هاي ضد كشتي)Ø› Ùˆ برنامه‌هاي موشكي/ راكتي Ùˆ هسته‌اي اين كشور.
اين سياست‌گذاران نقشي كه قدرت نرم - بالاخص تبليغات Ùˆ جنگ رواني - در دÙاع Ùˆ سياست خارجي ايران ايÙاء مي‌كند را ناديده مي‌گيرند. آنها همچنين از آسيب‌پذيري‌هاي ايران نيز در اين Øوزه چشم‌پوشي مي‌كنند؛ به هر Øال كشوري كه Ùرهنگ‌ سياسي‌اش آميخته از سوءظن، شايعه‌پراكني، Ùˆ ØªØ´Ø±ÙŠØ ØªØ¦ÙˆØ±ÙŠâ€ŒÙ‡Ø§ÙŠ توطئه است، يقينا در مقابل عمليات‌هاي رواني Ùˆ اطلاعاتي داراي آسيب‌پذيري زيادي خواهد بود.
با توجه به اتكاي تهران به Ùعاليت‌هاي اطلاعاتي براي ارعاب دشمنان Ùˆ ارتقاي جايگاهش در ميان Øاميان خارجي Ùˆ داخلي، اين اغماض Ùˆ سهل‌انگاري سياستگذاران آمريكايي - كه از Ùرضيات گوناگون در مورد اهميت بعد روانشناختي در سياست Ùˆ استراتژي ناشي مي‌شود - بسيار نگران‌كننده Ùˆ خطرناك است. آمريكا مداوما عمليات‌هاي اطلاعاتي Ùˆ رواني انجام مي‌دهد تا از عمليات‌هاي نظامي‌اش پشتيباني كند، اما ايران برعكس، عمليات‌هاي نظامي (يعني نمايش قدرت Ùˆ عمليات‌هاي تروريستي عواملش) انجام مي‌دهد تا از عمليات‌هاي جنگ رواني Ùˆ اطلاعاتي‌اش پشتيباني كند.
تأكيد زياد تهران بر تبليغات Ùˆ جنگ رواني آمريكا، همچنين سرمايه‌گذاري زيادي كه بر Ùعاليت‌هاي اينچنيني خود انجام مي‌دهد نشان مي‌دهند كه اين كشور اهميت زيادي براي ابزار اطلاعاتي قدرت ملي قائل است. اين مسأله در اعتقادي ريشه دارد (باوري كه تا Øدودي از قران اخذ شده) كه بر اساس آن ابعاد روانشناختي Ùˆ روØÙŠ نقش تعيين‌كننده‌اي در رقابت‌ها Ùˆ مناقشات انساني ايÙاء مي‌كنند. دو سلاØÙŠ كه رژيم ايران بيشترين ترس را از آنها دارد عبارتند از: اطلاعاتي كه تبليغات Ùˆ ايدئولوژي رسمي Øكومتي را به چالش مي‌كشد Ùˆ همچنين Ù…Øصولات Ùرهنگي كه جامعه ايران را Ùاسد مي‌كنند (كه به نظر اين رژيم بخشي از "تهاجم Ùرهنگي " خارجي هستند). دليل اين ترس كاملا ÙˆØ§Ø¶Ø Ø§Ø³Øª. ايران از يك عمق جغراÙياي قابل توجه بهره مي‌برد كه يك عامل بازدارنده قوي در مقابل تهاجمات خارجي است. مناطق هموار Ùˆ پر جمعيت مركز كشور در اØاطه Øلقه‌اي از كوه‌هاي ستبر قرار گرÙته Ùˆ به آساني قابل دÙاع هستند. اما در مقابل، هر كدام از شهروندان به طور بالقوه در برابر پيام‌هاي براندازانه‌اي قرار گرÙته‌اند كه به وسيله اينترنت، راديو Ùˆ تلويزيون‌هاي ماهواره‌اي وارد كشور مي‌شوند.
اين آسيب‌پذيري با Øقيقت ديگري ادغام شده Ùˆ تشديد مي‌گردد؛ اين Øقيقت كه بسياري از ايرانيان خود را قسمتي از غرب مي‌دانند Ùˆ به جنبه‌هاي مختل٠Ùرهنگ عامه‌پسند غربي جذب شده‌اند، Ùرهنگي كه هم مورد اهانت Ùˆ تØقير رژيم واقع مي‌شود Ùˆ هم آن را مي‌ترساند. [آيت‌الله] علي خامنه‌اي، رهبر معظم ايران، در سال 2003 Ùˆ طي يك سخنراني در تلويزيون دولتي ايران اظهار داشت كه دشمنان ايران نيازي به "توپ، تÙÙ†Ú¯ Ùˆ اين قبيل چيزها " ندارند بلكه مي‌خواهند "آن ارزش‌هاي Ùرهنگي را ترويج كنند كه به Ùساد Ø±ÙˆØ Ù…ÙŠâ€ŒØ§Ù†Ø¬Ø§Ù…Ù†Ø¯. " وي در ادامه اÙزود:
آنها بارها بدين مسأله اذعان كرده‌اند. من اخيرا در اخبار خواندم كه يك مقام ارشد يكي از مراكز سياسي مهم آمريكا Ú¯Ùت: "بايد براي آنها به جاي بمب دامن‌هاي كوتاه بÙرستيم. " او راست مي‌گويد. اگر آنها بتوانند اميال جنسي را در هر كشوري برانگيزند، اگر اختلاط بي‌بندوبارانه زنانن Ùˆ مردان را ترويج كنند، اگر جوانان را وادار به رÙتاري نمايند كه از Ù„Øاظ غريزي بدان تمايل دارند، ديگر هيچ نيازي به توپ Ùˆ تÙÙ†Ú¯ عليه آن ملت نخواهد بود.
اعتقاد تهران به بعد روانشناختي از دكترين "مقاومت " اين رژيم ناشي مي‌گردد، دكتريني كه مبارزات مسلØانه Øماس Ùˆ Øزب‌الله عليه اسرائيل را نيز پي‌بندي مي‌كند. بر اساس اين دكترين آن كسي پيروز مي‌شود كه روØيه دشمنش را تخريب كند - البته نه با كسب قلمرو دشمن يا بنده شدن در ميادين جنگ (آنگونه كه مطابق ديدگاه سنتي است)ØŒ بلكه با مرعوب ساختن شهروندان دشمن، تخريب روØيه ارتش مقابل Ùˆ انكار پيروزي‌هاي دشمن در ميدان نبرد.
اين باور رهياÙت رژيم در برابر مخالÙين داخلي را نيز شكل مي‌دهد. مازيار بهاري، گزارشگر نيوزويك، در ØªØ´Ø±ÙŠØ Ú†Ú¯ÙˆÙ†Ú¯ÙŠ بازداشت Ùˆ شكنجه توسط مقامات ايراني بعد از انتخابات رياست‌جمهوري 2009ØŒ به مطالبي اشاره نموده كه به خوبي Ùرضيه ما را ØªØ´Ø±ÙŠØ Ù…ÙŠâ€ŒÙƒÙ†Ø¯:
يك بار با يكي از اعضاي سابق گروه‌هاي چريكي اسلامي كه هم‌اكنون وزير شده بود مصاØبه‌اي انجام دادم. وي مي‌گÙت، مشكل پليس مخÙÙŠ شاه در اين بود كه Ùكر مي‌كردند مي‌توانند از طريق Ùشار رواني اراده يك زنداني را بشكنند اما اين كارها اغلب باعث مي‌شد عزم Ùˆ اراده زنداني تقويت گردد. بعد از انقلاب برادران ما بدين توانايي دست ياÙته‌اند كه Ø±ÙˆØ ÙŠÙƒ مرد را بدون نياز به اعمال خشونت زياد به جسم وي بشكنند.
با توجه به همين عوامل مي‌توان بيان كرد كه چرا رژيم تهران تلاشي خستگي‌ناپذير انجام مي‌دهد تا Øوادث را "تØري٠" كند، دشمنان را با تمسخر Ùˆ استهزاء تØقير كند، Ùˆ Ù†Ùوذ آمريكا را با استÙاده از ديپلماسي عمومي Ùˆ عمليات‌هاي رسانه‌اي به تØليل برد. رژيم ايران بنا بر همين عوامل ذكر شده ارگان‌هاي امنيتي، دانشگاه‌ها Ùˆ عامه مردم را مداوما در معرض تلقينات Ùكري ايدئولوژيكي Ùˆ مذهبي قرار مي‌دهد. از نظر رژيم اين كار باعث مي‌شود آنها در برابر تأثيرات Ùرهنگي تØميلي خارجي، پيام‌هاي سياسي براندازانه، Ùˆ جنگ رواني آمريكا مصون شوند.
اÙسران ارشد ارتش آمريكا در عراق Ùˆ اÙغانستان بنا بر تجربه ياد گرÙتند كه عمليات‌هاي اطلاعاتي در منطقه خاورميانه از اهميتي اساسي برخوردار است اما بسياري از تصميم‌گيرندگان مستقر در واشنگتن توجه كاÙÙŠ بدين عوامل مبذول نمي‌دارند. به نظر اÙسران مستقر در عراق اين عمليات‌ها يكي از قويترين سلاØ‌هاي مبارزه با شورش‌ها Ùˆ تروريسم، Ùˆ يكي از مهمترين ابزار مبارزه با Ù†Ùوذ ايران در عراق Ùˆ جاهاي ديگر هستند.
* آيا مي‌توان با استÙاده از عمليات‌هاي اطلاعاتي انقلاب به راه انداخت Ùˆ يا در جنگ‌ها پيروز شد؟
ايران با استناد به سابقه تاريخي خودش معتقد است كه عمليات‌هاي روانشناختي Ùˆ تبليغات از اهميتي كليدي در جنبش‌هاي انقلابي Ùˆ جنگ‌ها برخوردار هستند. در ايران زمان شاه، پخش گسترده نوار سخنراني‌هاي آيت‌الله روØ‌الله خميني به موÙقيت انقلاب Ùˆ شناخته شدن وي به عنوان رهبر آن كمك زيادي رساند. در آن زمان تبليغات ماهرانه‌اي براي Ùرار سربازان از ارتش شاه Ùˆ ارعاب بسياري از آنهايي كه به نظم قديمي ÙˆÙادار مانده بودند، انجام مي‌گرÙت.
در جنگ چريكي بلند مدت Øزب‌الله عليه اسرائيل در جنوب لبنان (2000-1982)ØŒ اين گروه نيز يكسري عمليات‌هاي روانشناختي انجام داد كه در تØليل Øمايت داخلي اسرائيلي‌ها از اشغال جنوب لبنان بسيار Øائز اهميت بود Ùˆ بالاخره باعث عقب‌نشيني ارتش اسرائيل در مي 2000 شد.
همين اواخر، Ùيلم‌هاي ويدئويي موبايل‌ها در مورد ÙˆØشي گري‌هاي نيروهاي امنيتي ايران عليه معترضين مخال٠در جريانات بعد از انتخابات ژوئن از سوي ديگر در سال 2009ØŒ تصاوير مربوط به كشته شدن ندا آقا سلطان در تظاهرات 20 ژوئن Ùˆ مراسم تدÙين سهراب اعرابي، تأثير بسيار زيادي در عمليات رواني عليه جمهوري اسلامي داشته‌اند.
اين درس‌هاي مرتبط با اهميت Øياتي عوامل روانشناختي تنها در مورد ايران Ù…Ø·Ø±Ø Ù†ÙŠØ³ØªÙ†Ø¯. تعدادي از وقايع عمده در تاريخ نظامي آمريكا را مي‌توان به تغييرات چشمگير در Ù…Øيط‌‌هاي روانشناختي بين‌المللي Ùˆ داخلي نسبت داد.
براي مثال، در عمليات "تت " در اوايل سال 1968ØŒ تلÙات نيروهاي آمريكايي Ùˆ ويتنامي بسيار كمتر از نيروهاي ويئتنام جنوبي بود با اين Øال تصاوير تلويزيوني اين عمليات كه در سايگون ضبط شده بود نقطه عطÙÙŠ در Øمايت‌هاي داخلي از جنگ ويتنام شد Ùˆ اÙكار عمومي آمريكا را عليه اين جنگ تهييج كرد. به همين ترتيب تصاوير مربوط به زندان ابوغريب در آوريل 2004 باعث بروز يك عقب‌نشيني استراتژيك شد، مسأله‌اي كه آمريكا هنوز هم از تبعات آن خلاصي نياÙته است.
بر عكس، موÙقيت "موج جديد " [برنامه اوباما براي اÙزايش نيرو در عراق] بيشتر مرهون تأثير روانشناختي Øضور مداوم نيروهاي ائتلا٠در اكثر نقاط بغداد Ùˆ Øومه آن بود. اين Øضور باعث شد ترس مردم براي همكاري با نيروهاي آمريكايي Ùˆ نيروهاي امنيتي عراقي در مبارزه با القاعده بريزد. علاوه بر اين باعث شد همگان چنين بپندارند كه ديگر ورق بر ضد تروريست‌ها Ùˆ نيروهاي شورشي برگشته است.
بنابراين ناديده گرÙتن تبليغات ايران مي‌تواند اشتباه بزرگي باشد. واشنگتن بايد اين تلاش‌ها را جدي بگيرد، آنها را در Ù…Øاسبات خود ملØوظ دارد Ùˆ نقاط آسيب‌پذيري ايران Ùˆ همچنين برتري‌هاي بارز آمريكا را در اين Øوزه را كش٠كند.
* موانع موجود در يك مبارزه اطلاعاتي مؤثر
در گذشته، واشنگتن ابزار اطلاعاتي قدرت ملي را با يك روش پيچيده‌اي به كار مي‌گرÙت. اما عدم استÙاده طولاني مدت اين توانايي را به تØليل برده است. علي‌رغم پيشرÙت‌هاي بوجود آمده در اين Øوزه بعد از 11 سپتامبر، دولت آمريكا هنوز با موانع عمده بوروكراتيكي، Ùرهنگي Ùˆ سياسي روبرو است. مي‌توان Ú¯Ùت كه عوامل زير باعث توق٠Ùعاليت‌هاي اطلاعاتي آمريكا شده‌اند: شكاكيت در مورد كارآيي آنها، اختلا٠نظر در مورد چگونگي بكارگيري آنها، نگراني از كاهش اعتبار ديپلماسي عمومي آمريكا به سبب عمليات‌هاي پنهاني Ùˆ مخÙÙŠØŒ Ùˆ يك Ùرآيند واسطه‌اي طاقت‌Ùرسا كه اغلب دچار كمبود هماهنگي، انعطاÙ‌پذيري Ùˆ پاسخ‌دهي - سه پيش‌نياز موÙقيت در اين Øوزه - است.
راديو Ùردا Ùˆ تلويزيون Ùارسي صداي آمريكا (VOA) داراي استانداردهاي ØرÙه‌اي پاييني هستند، از تكنيك‌هاي قديمي Ùˆ منسوخ استÙاده مي‌كنند Ùˆ معمولا در مورد اخبار Ùوري واكنش كندي نشان مي‌دهند. با توجه به‌ اين مسائل دولت آمريكا بايد تمام توان خود را به كار گيرد تا با مردم ايران ارتباط برقرار كرده Ùˆ مطمئن شود كه آنها به اخبار [مورد نظر آمريكا] سر وقت Ùˆ دقيق دست مي‌يابند. به منظور برطر٠شدن اين مسأله واشنگتن بايد به مقامات رسمي ابلاغ كند كه علاوه بر راديو Ùردا Ùˆ صداي آمريكا به طور مداوم با ديگر شبكه‌ها براي مثال بي‌بي‌سي Ùارسي Ùˆ وب‌بلاگ‌هاي Ùارسي كه نزد عامه ايرانيان از Ù…Øبوبيت برخوردارند، مصاØبه كنند. آنها همچنين بايد با ايستگاه‌هاي عرب‌زبان كه براي مخاطبين در معرض تبليغات ايران برنامه پخش مي‌كنند، نيز مصاØبه انجام دهند.
مسأله ديگر رهياÙت دولت آمريكا نسبت به ايرانيان است. اين رهياÙت بيشتر بر اساس ادراكات آمريكايي Ùˆ الزامات سياسي است تا واقعيت‌هاي سياسي Ùˆ Ùرهنگي ايران Ùˆ بنابراين نمي‌تواند به قدر كاÙÙŠ ادراكات ايراني‌ها را ملØوظ دارد. در نظر تهران رسانه‌هاي آمريكا، سازمان‌هاي غيرانتÙاعي، دانشگاه‌ها، نخبگان Ùرهنگي Ùˆ صنعت سرگرمي آمريكا بخشي از يك شبكه يكپارچه هستند كه توسط دولت آمريكا اداره مي‌شوند. بنابراين اغلب واشنگتن را مورد انتقاد قرار مي‌دهند. برنامه‌هاي اطلاعاتي آمريكا اين Øقيقت را به ندرت مورد توجه قرار داده‌ Ùˆ يا پيامدهاي آن را به طور مؤثري بررسي نمي‌كنند.
در نهايت دولت اوباما بايد بداند كه بهره بردن از ناآرامي‌هاي داخلي ايران Ùˆ ديگر نقاط ضع٠ايران نه تنها هم ردي٠با تلاش‌هاي صورت گرÙته در مورد برنامه‌هاي هسته‌اي ايران هستند بلكه شايد عامل مهمي در موÙقيت اين تلاش‌ها به شمار روند.
ترس از اينكه سياست‌هاي اطلاعاتي تهاجمي‌تر ممكن است خطري براي پيشبرد ديپلماسي به وجود آورند نادرست است. تهران از قبل بر اين باور بوده كه آمريكا از جنگ‌اÙزار رواني عليه جمهوري اسلامي استÙاده مي‌كند، بنابراين واشنگتن با اعمال سياست‌هاي اطلاعاتي تهاجمي‌تر نه تنها چيز زيادي از دست نمي‌دهد بلكه به دستاوردهاي زيادي نائل مي‌شود.
اوباما با انجام اقداماتي در سه جبهه مي‌تواند بر موانع پيش روي برنامه مبارزه اطلاعاتي كارآمد غلبه كند، اين اقدامات عبارتند از:
1. برطر٠كردن موانع بوروكراتيك براي همكاري‌هاي بهتر در ميان بخش‌هاي مختل٠دولت؛
2. بسيج كردن تمام ادارات Ùˆ بخش‌ها Ùˆ همچنين تمام ابزار موجود در دولت - پنهاني Ùˆ آشكار - براي پشتيباني از اين Ùعاليت‌ها؛
3. اجراي اقدامات لازم به منظور اطمينان از ايجاد ارتباط بين مردم ايران، مطلع بودن آنها از وقايع كشورشان[آنچنانكه واشنگتن مي‌خواهد] و همچنين شنيده شدن صداي آنها در خارج از كشور.
با توجه به اينكه Ú¯Ùته‌ها Ùˆ اقدامات ايرانيان در نهايت دورنماي مخالÙت داخلي Ùˆ آينده ايران را تعيين خواهد كرد بنابراين مي‌توان Ú¯Ùت كه گام آخر، در طولاني مدت، از اهميت بيشتري برخوردار است. بنابراين بخش اعظمي از آنچه دولت آمريكا در اين مبارزه انجام مي‌دهد بايد بر تسهيل Ùعاليت‌هاي ارتباطاتي مخالÙين متمركز باشد.
پيشنهادها: اÙزايش Ùشار آمريكا
همانگونه كه قبلا نيز اشاره شد، جمهوري اسلامي به اØتمال زياد سياست‌هاي كنوني خود را تغيير نخواهد داد. مگر اينكه اØساس كند براي متوق٠كردن Ùشارهاي خارجي Ùˆ داخلي - كه ممكن است تهديدي براي موجوديتش باشند - بايد با خواسته‌هاي خارجي در Øوزه مسائل هسته‌اي مواÙقت كند. بدين ترتيب، بايد هد٠مبارزه ارتباطاتي استراتژيك اين باشد كه از سوء‌ظن رژيم، نگراني‌هاي آن در مورد قدرت Ùˆ تداوم مخالÙت Ùˆ اختلاÙات دروني‌ آن Øداكثر بهره اخذ شود تا مقامات ارشد ايران قانع شوند كه سياست‌هاي داخلي Ùˆ خارجي آنها عكس‌العملي شديد پديد آورده كه ممكن است موجوديت رژيم آنها را تهديد كند. در اين مبارزه Ùˆ برنامه ارتباطاتي بايد اصول زير مورد توجه باشند:
ادامه مذاكرات با ادامه Ùشار عليه ايران
سياست‌هاي دولت اوباما در مورد مذاكره، باعث شده تهران از تعادل خارج شود. اين مسأله موجب گرديده ديگر دشمني وجود نداشته باشد كه به خاطر مشكلات Ùˆ مسائل كشور مورد سرزنش واقع شود Ùˆ يا به عنوان تهديدي خصم‌آميز نمايانده شود كه نيازمند تمهيدات امنيتي داخلي باشد. به همين دليل واشنگتن بايد به سياست مذاكره ادامه دهد تا در همين Øين مطمئن شود كه مخالÙين Ùضايي براي تنÙس مي‌يابند - يعني Ùضاي سياسي لازم براي تظاهرات Ùˆ سازماندهي، دورنگه داشتن رژيم از Øالت تعادل Ùˆ ابقاي اØتمال تغييرات دروني. اين تغييرات، در صورت وقوع، مي‌توانند عرصه سياست Ùˆ روابط قدرت رادر منطقه خاورميانه به طور مثبتي دگرگون كنند.
آمريكا به منظور دستيابي بدين هد٠بايد از ØÙ‚ مردم براي تظاهرات صلØ‌آميز پشتيباني كند، Ùˆ با صداي رسا به نقض Øقوق بشر توسط تهران اعتراض كند. درهمين Øين بايد مواظب باشد كه انتظارات غيرواقعي نياÙريند Ùˆ يا مخالÙين را در نظر ايرانيان غيرمتعهد به اين مخالÙت‌ها، بي‌اعتبار نسازد. واشنگتن بايد اعتراضات را با ظراÙت هرچه تمام به اصول اخلاقي شيعه - مبارزه با استبداد Ùˆ بي‌عدالتي - پيوند زند Ùˆ به‌اين ترتيب با Øمايت از ØÙ‚ مخالÙين براي مقاومت در برابر جمهوري اسلامي، از زبان رژيم عليه خودش استÙاده نمايد.
Ù…Øدود ساختن بيشتر آزادي عمل ايران
دولت آمريكا به منظور Ù…Øدودتر ساختن Øوزه آزادي عمل ايران مي‌تواند اقدمات زير را انجام دهد:
" تشديد نگراني‌هاي رژيم در مورد اتكا بر نيروهاي اطلاعاتي از طريق، مثلا، ارائه گزارش‌ نارضايتي در ميان نيروهاي رده پايين امنيتي در مورد نقش سركوبگرانه‌شان.
" Ù…Øكوم كردن Ù…Øاكمه‌‌ها.
" انتشار آگاهي و برنامه در مورد قربانيان برجسته رژيم.
" كمك بي‌صدا به گروه‌هاي تبعيدي ايراني كه ويدئوهاي اينترنتي در مورد خشونت نيروهاي امنيتي پخش مي‌كنند.
*تشديد بØران در داخل جمهوري اسلامي براي بازداشتن آنها از اتخاذ اقدامات مؤثر
آمريكا براي اÙزايش تنش در داخل رژيم Ùˆ نيروهاي امنيتي بايد گزارش‌هايي را به صورت گلچين شده منتشر كند كه اين ادعا را Ø·Ø±Ø ÙƒÙ†Ø¯ كه چگونه سپاه پاسداران انقلاب اسلامي از ارتباطات خود بهره مي‌برد تا اقتصاد كشور را كنترل كند. اين اقدامات مي‌توانند باعث شوند كه نارضايتي در ميان نيروهاي امنيتي Ùˆ نظامي كه از نظر اقتصادي امتيازات خاصي ندارند، اÙزايش يابد. علاوه بر اين، در صورت اعمال تØريم‌هاي جديد در مورد واردات Ù…Øصولات Ù†Ùتي پالايش شده، واشنگتن بايد برنامه‌اي اطلاعاتي آغاز كند تا به مردم ايران اعلام نمايد كه ايران مسؤول سختي‌هاي به وجود آمده است نه دولت آمريكا يا جامعه بين‌المللي.
اين مبارزه استراتژيك ارتباطاتي بايد به دقت تنظيم شود. دولت آمريكا بايد با توسل به اقداماتي چند در ميان چندين خواسته Ùˆ الزام ظاهرا متضاد تعادل برقرار كند، اين اقدامات عبارتند از: اتخاذ موضعي متعهدانه Ùˆ درگيرانه‌تر بدون تأييد ادعاهاي ايران در مورد دخالت خارجي، ياري‌رساني غيرمستقيم به اپوزسيون بدون تهييج سهوي آنها به اقدامات مبالغه‌آميز، Ùˆ اÙزايش Ù…Øتاطانه Ùشار بر روي ايران بدون اينكه باعث شود اين كشور واكنش شديد داخلي Ùˆ يا خارجي نشان دهد.
*رهبري عمومي رئيس‌جمهور
اوباما نقشي اساسي در اين مبارزه اطلاعاتي خواهد داشت. اوباما مي‌تواند به مانند ديگر رؤساي جمهوري كه در دوران جنگ سرد ÙÙ† خطابه را به كار مي‌گرÙتند تا تأثير زيادي وارد كنند (براي مثال، سخنراني جان اÙ‌. كندي با عنوان "من يك برليني هستم " Ùˆ يا سخنان اØساساتي رونالد ريگان در مورد "در هم كوبيدن اين ديوار ") اين قدرت را داشته باشد كه از طريق كلمات Ùˆ اسناد وقايع ايران را تغيير دهد.
*ارسال پيام‌هاي مناسب و مطابق با مخاطبين و موقعيت‌ها
در پيام‌هاي ارسالي از جانب اوباما Ùˆ يا ديگر مقامات رسمي آمريكا بايد چندين اصل Ùˆ تاكتيك مد نظر گرÙته شود:
" بين رژيم و مردم ايران تمايز قائل شويد و منازعه بر سر سياست‌هاي ايران را به صورت منازعه‌اي بين تهران و جامعه بين‌المللي تعري٠نماييد نه بين ايران و "غرب " - تعبيري كه مطابق روايت رژيم درباره "برخورد تمدن‌ها " است.
" به طعنه زدن‌ها Ùˆ شماتت‌هاي اØمدي‌نژاد Ùˆ آيت‌الله خامنه‌اي با استهزاء Ùˆ تØقير واكنش دهيد تا چهره رژيم تنزل يابد Ùˆ ظاهر داراي اعتماد به Ù†Ùسي كه رژيم سعي در جلوه دادن آن دارد Ùرو بريزد.
" از ادبيات رژيم عليه خودش استÙاده كنيد. زماني كه [آيت‌الله] خامنه‌اي دم از شكستن دندان آمريكا، سيلي به صورتش Ùˆ كبود شدن چشمش سخن مي‌گويد اوباما نيز مشخص سازد كه اين مردم ايران هستند كه دندان‌شان توسط رژيم مي‌شكند، بر صورتشان سيلي زده مي‌شود Ùˆ چشمشان با ضربه Øكومت كبود Ùˆ متورم مي‌گردد.
" مقايسه‌هايي در مورد تلاش‌هاي شاه براي سركوب مخالÙين در 1979-1978 Ùˆ تلاش‌هاي كنوني جمهوري اسلامي انجام دهيد تا Øس انقلاب را در مردم بيدار كنيد.
" تأكيد كنيد كه اقدامات Ùˆ كلمات رژيم باعث شده آبرو Ùˆ اعتبار ايران در جامعه بين‌المللي به شدت آسيب ببيند. بنابراين اين اقدامات Ùˆ اظهارات توهيني به ملت ايران Ù…Øسوب مي‌شوند.
" [ادعاي]Ùساد Ùˆ عدم پاسخگويي رژيم را پر رنگ كنيد، يعني مسائلي كه باعث شده‌اند ده‌ها ميليارد دلار از خزانه دولت ناپديد شوند. قبل از انتخابات 2009ØŒ اين Ùساد Ùˆ عدم پاسخگويي يكي از مهمترين دلايل نارضايتي مردم عليه Øكومت بود.
" با تأكيد بيان كنيد كه چگونه در زمانه‌اي كه بسياري از ايرانيان براي امرار معاش دچار مشكل هستند رژيم پول مردم را خرج جنبش‌ها Ùˆ سازمان‌هايي چون Øماس Ùˆ Øزب‌الله مي‌كند، مسأله‌اي كه تنها باعث شده مشكلات Ùˆ رنج‌هاي مردم منطقه اÙزايش يابد. همچنين بيان داريد كه اين نوع همكاري‌ها ايران را تبديل به يك دولت منÙور كرده Ùˆ مي تواند روزي كشور را به ورطه يك جنگ Ùاجعه‌بار بكشاند.
" از نزديكي اØمدي‌نژاد Ùˆ برنامه‌هاي هسته‌اي رژيم بهره ببريد تا بدين وسيله تلاش‌هاي Øكومت براي ايجاد گزينه تسليØات هسته‌اي را غيرمشروع جلوه دهيد. اين گزينه را به عنوان يكي از بخش‌هاي اصلي تلاش تهران براي مقابله با خواسته‌هاي عمومي Ùˆ باقي ماندن بر سر قدرت با استÙاده از زور معرÙÙŠ كنيد Ùˆ اعلام داريد كه از نظر رژيم يك ايران هسته‌اي در مقابل Ùشارهاي بين‌المللي در Øوزه Øقوق بشر، آسيب‌پذيري كمتري خواهد داشت.
" به نگراني‌هايي چون خيانت آمريكا به اپوزسيون داخلي در ازاي انجام معامله‌اي هسته‌اي با رژيم پاسخ دهيد. ØªÙˆØ¶ÙŠØ Ø¯Ù‡ÙŠØ¯ كه ØÙ„ Ùˆ Ùصل منازعه هسته‌اي به سود مردم ايران خواهد بود زيرا باعث خواهد شد كشور بيشتر در جامعه بين‌المللي ادغام شود Ùˆ در اين Øين واشنگتن خواهد توانست با برقراري ارتباطات منظم Ùˆ هر روزه رژيم را براي رعايت Øقوق بشر مداوما تØت Ùشار قرار دهد.
" براي مخاطبين در عراق، Øوزه خليج Ùارس، شرق درياي مديترانه Ùˆ اÙغانستان مشخص سازيد كه مردم ايران اسلام Ùˆ نوع Øكومت ارائه شده از جانب رژيم را نمي‌خواهند. علاوه بر اين، خشم پديد آمده در ميان عراقي‌ها بعد از اشغال ميدان Ù†Ùتي Ùكه توسط ايران، زمينه‌اي مناسب پديد آورده تا پيام‌هاي ضد تهران در عراق Ùˆ يا ديگر جاهاي منطقه مخابره گردد.
" مداوما سؤال‌هايي در مورد ثبات، موجوديت بلندمدت Ùˆ قابليت اعتماد به رژيم به عنوان يك Øامي Ùˆ شريك Ù…Ø·Ø±Ø ÙƒÙ†ÙŠØ¯ØŒ تا در ميان گروههاي مقاومت اعراب Ùˆ رژيم‌هاي منطقه Ùˆ خارج از آن شك Ùˆ ترديد ايجاد شود.
Øتي يك روز هم نبايد سپري شود كه در آن مقامات رسمي آمريكايي مخاطبين ايراني Ùˆ منطقه را با استÙاده از اين اصول هد٠قرار ندهند.
*بي‌اعتبارسازي روايت‌‌هاي تهران
تهران مداوما تلاش مي‌كند تا جمهوري اسلامي را به مانند يك قدرت در Øال اوج‌گيري ترسيم نمايد. از طر٠ديگر سعي دارد آمريكا را يك نيروي Ùرسوده معرÙÙŠ كند كه سعي مي‌كند ايران Ùˆ امت اسلامي را با دور Ù†Ú¯Ù‡ داشتن از تكنولوژي هسته‌اي Ùˆ ديگر تكنولوژي‌هاي پيشرÙته ضعي٠نگه دارد؛ اما اين جنگ را باخته است. آمريكا بايد با پررنگ كردن ضعÙ‌هاي اساسي رژيم به مقابله با اين روايت بپردازد، ضعÙ‌هايي چون: نبود مشروعيت Ùˆ Øمايت مردمي، شكست رژيم در توسعه كارآمد بخش Ù†Ùت Ùˆ گاز كشور (با توجه به نبود سرمايه‌گذاري خارجي عظيم در اين بخش‌ها دورنماي توسعه بسيار غيرمØتمل به نظر مي‌رسد) Ùˆ شكست رژيم براي متنوع‌سازي اقتصادي Ùˆ يا ايجاد اشتغال معنادار براي 800000 جوان ايراني كه هر ساله از دانشگاه‌ها Ùارغ‌التØصيل مي‌شوند. واشنگتن بايد هميشه Ùˆ با صداي بلند تأكيد كند كه اگر ايران نگراني‌هاي جامعه بين‌الملي را در مورد مسائل هسته‌اي‌اش برطر٠كند، آمريكا نيز براي برطر٠كردن نيازهاي تكنولوژيكي غيرنظامي ايراني‌ها آماده است.
*تسهيل Ùعاليت‌هاي بخش خصوصي
سازمان‌هاي خصوصي آمريكايي به برخي از بخش‌هاي ايران بسيار بيشتر از دولت آمريكا دسترسي دارند، اين سازمان‌ها اهداÙÙŠ را دنبال مي‌كنند كه مي‌توانند در خدمت نيات دولت آمريكا قرار گيرند: آژانس‌هاي خبري مي‌خواهند اطلاعات را بيرون بياورند؛ دانشگاه‌ها مي‌خواهند وارد جريان ارتباط، معاوضه دانشجو Ùˆ Ú¯Ùتمان متقابل شوند؛ Ùˆ شركت‌هاي سرگرمي مي‌خواهند موسيقي Ùˆ تصاويري را ارائه كنند كه مردم مي‌خواهند اما رژيم نمي‌خواهد. واشنگتن مي‌تواند كارهاي زيادي براي تشويق Ùˆ اÙزايش اين Ùعاليت‌ها انجام دهد، براي مثال سÙر دانشجويان، استادان Ùˆ اعضاي بخش سرگرمي ايران را به آمريكا تسهيل كند. دولت همچنين بايد با بخش خصوصي به مشورت نشسته، موانع موجود را ياÙته Ùˆ براي آنها راه‌ØÙ„ ارائه كند، براي مثال راه‌هايي را بيابد كه از طريق آنها بتوان تØريم‌هاي آمريكا را به نوعي اعمال نمود كه ارتباطات بين مردم تسهيل گردد.
*ايجاد هماهنگي بين تمهيدات ديپلماتيكي، نظامي و اقتصادي
Ú¯Ùته مي‌شود كه 80 درصد ارتباطات استراتژيك را عمل Ùˆ 20 درصد بقيه را كلمات تشكيل مي‌دهند. اگرچه عمل رساتر از كلمات است اما كلمات مي‌توانند تأثير اقدامات را تشديد Ùˆ بيشتر كنند. بنابراين آمريكا بايد در ميان اظهارات Ùˆ اقداماتش در قبال ايران هماهنگي پديد آورد. براي مثال بين تلاش‌هاي وزارت خزانه‌داري (يعني تلاش براي پررنگ كردن ريسكي كه معامله با ايران مي‌تواند براي اعتبار شركت‌ها پديد آورد ) Ùˆ برنامه مبارزه استراتژيك ارتباطاتي - كه بر نقض Øقوق بشر توسط تهران Ùˆ نقش شركت‌هاي گوناگون ايراني در تروريسم سپاه پاسداران Ùˆ Ùعاليت‌هاي هسته‌اي تأكيد مي‌كند - مي‌توان يك همكاري مثمرثمر بوجود آورد.
*مبارزه با Ùشارهاي ايران
سرانجام، برنامه ارتباطات استراتژيك آمريكا بايد به گونه‌اي باشد كه ايران نتواند از برنامه هسته‌اي كه به آرامي در Øال پيشرÙت است، از نيروهاي در Øال رشد موشكي Ùˆ يا از نيروهاي نظامي متعار٠خود به عنوان اهرم Ùشار استÙاده كند. بدين منظور دولت آمريكا بايد اصولي چند را رعايت كند.
" عدم مبالغه در مورد تهديدات ايران. مقامات آمريكايي نبايد در مورد توانايي‌هاي نظامي Ùˆ دستاوردهاي تكنولوژيكي ايران در Øوزه برنامه‌هاي هسته‌اي مبالغه كنند - اين امر تنها بر اعتبار تهديدات ايران مي‌اÙزايد Ùˆ بدين ترتيب بر تأثير تبليغات آنها مي‌اÙزايد. بجاي اين كار بايد توانايي‌هاي ايران را زياد جدي نگيرد Ùˆ البته در Øين انجام اين كار هم نبايد به تلاش‌هاي آمريكا براي جلب توجه جامعه بين‌المللي به تهديدات ايران آسيب وارد كند.
" Ùاش‌سازي ادعاهاي نادرست. واشنگتن بايد ادعاهاي مبالغه‌آميز ايراني‌ها در مورد دلاوري‌هاي تكنولوژيكي اين كشور را Ùاش نمايد. براي مثال، مقامات آمريكايي مي‌توانند در ملأعام به اÙشاگري در مورد عكس‌هايي بپردازند كه تغيير داده شده‌اند Ùˆ يا Øقيقت را در مورد ويدئو‌هاي ساختي مانورهاي نظامي برملا سازند تا اعتبار سخنگويان دولتي ايران را كاهش دهند Ùˆ باد Øباب ادعاهاي تهران در مورد "قدرت برتر " بودن ايران را خالي نمايند.
" پررنگ كردن هزينه‌اي كه بايد توسط مردم ايران پرداخته شود. معمولا مقامات آمريكايي در مقابل آزمايش‌هاي موشكي، مانورهاي نظامي Ùˆ اقدامات مناقشه‌آميز ايران به اظهار نگراني بسنده مي‌كنند. اما آنها بايد بيان دارند كه چگونه اين اقدامات مي‌تواند ايران را منزوي سازد Ùˆ مدارك بيشتري براي مردم ايران ارائه كنند تا نشان دهند رژيم منابع ملي را در برنامه‌هايي ØÙŠÙ Ùˆ ميل مي‌كند كه براي تهديد همسايه‌ها Ùˆ بر قدرت ماندن زمامداران كنوني طراØÙŠ شده‌اند.
" اطمينان‌دادن Ùˆ تØذير كردن. واشنگتن براي قانع كردن ايران به اينكه تسليØات هسته‌اي امنيتش را تقويت نكرده بلكه آن را به خطر خواهند انداخت، بايد متخصصين روابط عمومي، عمليات‌هاي اطلاعاتي Ùˆ ديپلماسي عمومي را در Ùعاليت‌هاي منطقه‌اي‌اش وارد سازد. براي مثال،هيچگاه چنين متخصصيني با كارشناس‌هاي دÙاع موشكي تبادل اطلاعات نكرده‌اند (تا تبليغات مبالغه‌آميز در مورد توانايي‌هاي نظامي ايران را خنثي سازند Ùˆ يا به شهروندان كشورهاي متØد آمريكا در منطقه در مورد تمهيدات اتخاذ شده براي مقابله با تهديدات موشكي ايران اطلاعات دهند). اين وضعيت علي‌الخصوص بايد در مواردي كه آمريكا اميدوار است با Øضور خود، همكاري‌هاي نظامي، انتقال تجهيزات نظامي Ùˆ ايجاد يك سيستم دÙاع موشكي منطقه‌اي به متØدين خود قوت قلب بخشيده Ùˆ تهران را مرعوب كند، رعايت گردد. تمام اقدامات انجام شده در Øوزه امنيتي بايد بر اساس تأثير روانشناختي آن در تهران Ùˆ همچنين در خيابان‌ها وپايتخت‌هاي ديگر دول منطقه ارزيابي شود.
نتيجه‌گيري
غياب يك برنامه ارتباطات استراتژيك پيچيده Ùˆ قوي كه مي‌تواند Ùشاري مضاع٠وارد آورد هنوز هم يكي از كمبودهاي اصلي در برنامه‌هاي آمريكا در مقابل ايران Ù…Øسوب مي‌شود. هيچ ضمانتي وجود ندارد كه چنين برنامه‌اي - در تبعيت از تمهيدات مختل٠ديپلماتيكي، اقتصادي Ùˆ نظامي - باعث خواهد شد تهران برنامه‌هاي غني‌سازي اورانيوم Ùˆ يا ديگر سياست‌هاي مسأله‌انگيزش را متوق٠سازد. آمريكا در استراتژي‌هاي مرتبط با بازداشتن تهران از توسعه تسليØات هسته‌اي، برØذر داشتن رژيم از سركوب خشونت‌آميز اپوزسيون داخلي ويا تسهيل Ùعاليت‌هاي اپوزسيون بايد از مؤلÙه‌هاي قوي اطلاعاتي بهره ببرد، در غير اينصورت استراتژي مربوطه Ù…Øكوم به شكست خواهد بود. به همين دليل آمريكا بايد توانايي‌هاي خود را در Øوزه اطلاعاتي ارتقاء دهد، Øوزه‌اي كه تاكنون كمترين ارزش را در تلاش‌هاي مرتبط با مذاكره با ايران، Øمايت از اپوزسيون Ùˆ مقابله با قدرت Ùˆ Ù†Ùوذ رژيم، به خود اختصاص داده بود.