هزینه هاى سنگین ØªØØ±ÛŒÙ… ایران بر اقتصاد امریکا
در این کتاب، میزان خسارت سالانه شرکت هاى امریکایى از بابت ØªØØ±ÛŒÙ… ها ØØ¯ÙˆØ¯ Û²Û° میلیارد دلار برآورد شده است. همچنین طبق تØÙ‚یقاتى Ú©Ù‡ اخیراً توسط مؤسسه اقتصاد بین الملل انجام شده است تنها در سال، Û±Û¹Û¹Ûµ شرکت هاى امریکایى ۱۵تا Û±Û¹ میلیارد دلار از ØªØØ±ÛŒÙ… ها زیان دیده اند Ùˆ ØªØØ±ÛŒÙ… ها بر زندگى Û²Û°Û°Û°Û°Û° Ù†ÙØ± از کارگران امریکایى اثر منÙÙ‰ داشته است. کمیسیون تجارت بین المللى نیز در گزارش اخیر خود، Û´Û² قانون ÙØ¯Ø±Ø§Ù„ امریکا را مشخص کرده است Ú©Ù‡ از طریق تØÙ…یل ØªØØ±ÛŒÙ… ها به Û·Ûµ کشور جهان، سالانه Ûµ تا۲۰ میلیارد دلار به شرکت هاى امریکایى زیان وارد مى سازند؛ شرکت هاى Ù†ÙØªÙ‰ Ùˆ سازنده تجهیزات Ùˆ هواپیما Ùˆ نیز تولیدکنندگان Ù…ØØµÙˆÙ„ات کشاورزى، زیان بیشترى را تØÙ…Ù„ مى کنند. هزینه هاى مستقیم ØªØØ±ÛŒÙ… هاى اقتصادى ایران براى امریکا، زیان ناشى از دست دادن Ù…Ù†Ø§ÙØ¹ ØØ§ØµÙ„ از تجارت Ùˆ سرمایه گذارى است. زیان هاى ناشى از عدم خرید کالا از امریکا توسط ایران، عدم خرید Ù†ÙØª ایران توسط امریکا Ùˆ عدم سرمایه گذارى شرکت هاى Ù†ÙØªÙ‰ امریکا در ایران از این جمله مى باشند. صادرات امریکا به ایران در سال Û±Û¹Û¹Û³ برابر Û¶Û±Û¶ میلیون دلار Ùˆ در سال Û±Û¹Û¹Û´ برابر Û³Û²Û¶ میلیون دلار بود. علاوه بر این، شرکت هاى امریکایى على رغم ØªØØ±ÛŒÙ… هاى یک جانبه ØØ¯ÙˆØ¯ یک چهارم Ù†ÙØª خام جهت ÙØ±ÙˆØ´ به سایر کشورها به مبلغ Û´ میلیارد دلار را از ایران خریدارى کردند Ùˆ تجهیزاتى به مبلغ Û³ میلیارد دلار به ایران ÙØ±ÙˆØ®ØªÙ†Ø¯. Ú©Ù„ Ù…Ù†Ø§ÙØ¹ از دست Ø±ÙØªÙ‡ در این زمینه، سالانه صدها میلیون دلار برآورد شده است. ضمن آنکه ایران توانسته است به آن دسته از کالاهاى موردنیاز خود Ú©Ù‡ Ù…Ù†ØØµØ±Ø§Ù‹ در امریکا تولید مى شوند، از طریق صادرات مجدد از دوبى دسترسى داشته باشد (بى اثر بودن ØªØØ±ÛŒÙ… ها). در مورد Ù…ØØµÙˆÙ„ات کشاورزى با توجه به این Ú©Ù‡ Û¹ درصد از Ú©Ù„ گندم جهان در امریکا تولید مى شود Ùˆ یک چهارم صادرات گندم جهان از این کشور صورت مى گیرد، مازاد عرضه گندم Ùˆ کاهش شدید قیمت ها گندمکاران امریکا را مجبور کرده است تا Ø³Ø·Ø Ø²Ù…ÛŒÙ† هاى زیر کشت خود را به پائین ترین Ø³Ø·Ø Ø¯Ø± Û±Û¶ سال اخیر کاهش دهند، پس از اعلام خرید ۳‎/Ûµ میلیون تن اقلام کشاورزى توسط ایران، Ø§ØªØØ§Ø¯ÛŒÙ‡ هاى کشاورزى امریکا Ùˆ بویژه شرکت امریکایى «معاملات نیکى» از دولت کلینتون خواستند تا با ÙØ±ÙˆØ´ غله به ایران مواÙقت کند. دسته اى دیگر از زیان هاى اقتصادى ناشى از ØªØØ±ÛŒÙ… ها براى امریکا، در پى از دست دادن ÙØ±ØµØªÙ‡Ø§Ù‰ سرمایه گذارى در ایران به وجود مى آیند. در سال Û±Û¹Û¹Û´ کوکاکولا (کارخانه نوشابه سازى امریکایى) Ú©Ù‡ قصد تأسیس کارخانه اى را در ایران داشت، ØªØØª ÙØ´Ø§Ø± ØªØØ±ÛŒÙ… هاى کلینتون ناچار به انصرا٠شد. کارخانه هواپیماسازى بوئینگ نیز چند سال قبل خواهان ÙØ±ÙˆØ´ Û±Û¶ ÙØ±ÙˆÙ†Ø¯ بوئینگ Û´Û°Û°S Ù€Û·Û³Û· به ایران بود، لیکن این معامله یک میلیارد دلارى توسط دولت امریکا لغو گردید. طبق برآوردهاى این شرکت، شرکت هواپیمایى ملى ایران Ùˆ سایر کشورهاى کوچکتر، در پنج سال آینده به بیش از Û±Û°Û° ÙØ±ÙˆÙ†Ø¯ هواپیما در پاسخ به Ø§ÙØ²Ø§ÛŒØ´ تقاضاى Ø³ÙØ±Ù‡Ø§Ù‰ هوایى Ùˆ ÙØ±Ø³ÙˆØ¯Ù‡ شدن هواپیماهاى موجود نیاز دارند Ùˆ شرکت بوئینگ Ú©Ù‡ از این امکانات بالقوه آگاه است به همراه Û´Û´Û° شرکت دیگر امریکایى، یک گروه Ù…Ø®Ø§Ù„Ù ØªØØ±ÛŒÙ… ها به نام USA Engage را سازماندهى کرده اند Ú©Ù‡ براى برچیدن ØªØØ±ÛŒÙ… هاى یک جانبه علیه ایران، لیبى Ùˆ کوبا مبارزه مى کند. از دست Ø±ÙØªÙ† ÙØ±ØµØª هاى سرمایه گذارى شرکت هاى امریکایى در توسعه صنایع Ù†ÙØª Ùˆ گاز ایران، یکى دیگر از زیان هاى امریکا از ØªØØ±ÛŒÙ… هاى یک جانبه این کشور مى باشد. شرکت هاى Ù†ÙØªÙ‰ امریکایى سعى کردند تا خود رأساً وارد بازار شوند لیکن دولت امریکا مانع از انعقاد قرارداد بین این شرکت ها Ùˆ ایران گردید. لذا شرکت هاى اروپایى Ùˆ سایر کشورها از خلأ ایجاد شده در صنعت Ù†ÙØª ایران Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ نمودند. پس از انتشار گزارش امنیت ملى در سال، Û±Û¹Û¹Û¸ از ØªØØ±ÛŒÙ… کنسرسیوم شرکت هاى توتال، گازپروم Ùˆ پتروناس چشم پوشى شد Ú©Ù‡ چرخشى کامل از سیاست امریکا بود. البته لغو ØªØØ±ÛŒÙ… ها نیز هزینه زیادى در بر دارد Ùˆ رئیس جمهور را با انتقادات شدید اÙکار عمومى Ùˆ بویژه اعضاى کنگره روبه رو مى سازد. ØØªÙ‰ اگر ØªØØ±ÛŒÙ… هاى ثانویه لغو شوند، باز هم شرکت هاى Ù†ÙØªÙ‰ بسختى گله خواهند کرد زیرا به رقیبان خارجى اجازه داده مى شود Ú©Ù‡ به سرمایه گذارى در ایران اقدام کنند در ØØ§Ù„Ù‰ Ú©Ù‡ مؤسسات امریکایى مجاز به این کار نیستند. - در سال جارى شرکت هاى ال٠اکویتان ÙØ±Ø§Ù†Ø³Ù‡ (ELF) Ùˆ شرکت انى ایتالیا (ENI) قراردادى را به ارزش یک میلیارد دلار به منظور توسعه مجدد ØÙˆØ²Ù‡ Ù†ÙØªÙ‰ دورود در خلیج ÙØ§Ø±Ø³ Ùˆ Ø§ÙØ²Ø§ÛŒØ´ میزان استخراج آن تا Ø³Ø·Ø Û²Û²Û° هزار بشکه در روز Ù†ÙØª خام با ایران به امضا رساندند. - در سال جارى شرکت ال٠و شرکت کانادایى بوولى انرژى، قراردادى را به ارزش Û³Û°Û° میلیون دلار با هد٠توسعه میدان Ù†ÙØªÙ‰ بلال به امضا رساندند Ùˆ شرکت اسپانیایى سپسا نیز قراردادى Û³Û°Û° میلیون دلارى را جهت سرمایه گذارى Ù†ÙØªÙ‰ در جنوب ایران به امضا رسانده است. - شرکت انگلیسى Ù€ هلندى رویال داچ شل مذاکره در مورد عقد قرارداد یک معامله Û¸ÛµÛ° میلیون دلارى را با ایران در زمینه توسعه همزمان میادین Ù†ÙØªÙ‰ سروش Ùˆ نوروز به پایان رسانده است Ùˆ ØªØØ±ÛŒÙ… هاى امریکا را مانعى در این راه نمى داند. معامله با شرکت شل، موقعیت ایران را براى جلب سرمایه Ùˆ تکنولوژى خارجى جهت نوسازى میادین Ù†ÙØªÙ‰ ÙØ±Ø³ÙˆØ¯Ù‡ خود تقویت مى کند. - در ØØ§Ù„Ù‰ Ú©Ù‡ امریکا به شرکت هاى خود ØØªÙ‰ اجازه سوآپ (Swap) Ù†ÙØª را نیز نداد (شرکت موبیل)ØŒ ولى شرکت هاى غیرامریکایى توانستند سوآپ Ù†ÙØª قزاقستان با ایران را در دست بگیرند. همچنین دو شرکت غیرامریکایى، ØÙ…Ù„ Ù†ÙØª از ترکمنستان به ایران را جهت مبادله آغاز کردند. آنها Ù†ÙØª را به پالایشگاه تهران منتقل Ùˆ به جاى آن در بندر خارک، به همان اندازه Ù†ÙØª Ø¯Ø±ÛŒØ§ÙØª مى کنند (Swap). در سال Û±Û¹Û¹Û¸ کشتى هاى انگلیسى اولین Ù…ØÙ…وله Ù†ÙØª Û²ÛµÛ° هزار تنى ترکمنستان را از خارک ØÙ…Ù„ نمودند. هزینه هاى غیرمستقیم ØªØØ±ÛŒÙ… ها براى امریکا سنگین تر است. یکى از نتایج ØªØØ±ÛŒÙ… هاى اخیر در میان مدت، Ø§ÙØ²Ø§ÛŒØ´ تمرکز تولید Ù†ÙØª در کشورهاى عضو شوراى همکارى خلیج ÙØ§Ø±Ø³ مى باشد. Ù…Ù†Ø§ÙØ¹ امریکا در تنوع منابع تولید Ù†ÙØª است تا در صورت بروز مشکل در هر یک از آنها میزان ریسک ناشى از اختلال بازار، کاهش یابد. لذا سیاستى Ú©Ù‡ به طور همزمان تولید Ù†ÙØª در سه کشور عمده تولیدکننده (ایران، عراق Ùˆ لیبى) را Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ مى کند، بر Ø®Ù„Ø§Ù Ù…Ù†Ø§ÙØ¹ ملى امریکا در تنوع بخشیدن به منابع تأمین Ù†ÙØª خود مى باشد. اعمال ØªØØ±ÛŒÙ… Ùˆ Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ÛŒØª خارجى بر تولید Ù†ÙØª کشورهاى عمده صادرکننده مى تواند موجب کاهش عرضه جهانى Ù†ÙØª Ùˆ Ø§ÙØ²Ø§ÛŒØ´ قیمت آن گردد. همانگونه Ú©Ù‡ بروز اثرات Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ ساختن سرمایه گذارى هاى خارجى در بخش Ù†ÙØª کشورهاى ØªØØ±ÛŒÙ… شده سالها طول مى کشد، تغییر روند ØØ§ØµÙ„Ù‡ نیز سالها زمان لازم خواهد داشت. لذا ØªØØ±ÛŒÙ… هاى Ù†ÙØªÙ‰ عواقب بلند مدتى را دربردارند. در نتیجه Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ÛŒØª هاى سرمایه گذارى Ùˆ کاهش قدرت تولید Ù†ÙØªØŒ در آینده مصر٠کنندگان به ناچار باید هزینه بیشترى را براى خرید Ù†ÙØª پرداخت کنند Ùˆ به Ù†ÙØ¹ امریکا یعنى بزرگترین واردکننده Ù†ÙØª جهان نخواهد بود Ú©Ù‡ ÙØ¹Ø§Ù„انه سیاست کاهش عرضه را دنبال کند.
منبع: روزنامه / ایران Û±Û³Û¸Û·/Û°Û³/Û²Û²