به طور كلي 14 محور از مجموعه صحبت‌هاي امام، در مورد تسخير لانه‌ي جاسوسي آمريكا در تهران، قابل استفاده و استخراج است. اين 14 محور به شرح زير است:

1ـ تسخير لانه‌ جاسوسي، عامل كوتاه شدن دست شيطان بزرگ از ذخاير ايران
امام (ره) علت هياهوي آمريكا را كوتاه شدن دست كاخ سفيد از منابع مادي و معنوي كشور دانسته و فرمودند:
«در اين هياهويي كه شيطان بزرگ فرياد مي‌زند و شياطين را دور خودش جمع مي‌كند، براي اين است كه دستش كوتاه شده است. دستش از ذخاير ما، از منافعي كه در اينجا داشت كوتاه شده و ترس اين را دارد كه، ديگر تا آخر اين كوتاهي ادامه داشته باشد، از اين جهت توطئه مي‌كند و آن مركزي هم كه جوان‌هاي ما رفتند گرفتند،‌ آن‌طور كه اطلاع دادند، مركز جاسوسي و مركز توطئه بوده است كه شاه را ببرد آنجا مشغول توطئه كند، پايگاهي هم اينجا توطئه كند و جوان‌هاي ما هم بنشينند و تماشا كنند؟»

2ـ تسخير لانه‌ جاسوسي واكنشي طبيعي در برابر حمايت آمريكا از شاه
امام (ره) تسخير لانه‌ي جاسوسي را واكنش طبيعي دانشجويان در مقابل جنايت‌ها و توطئه‌هاي آمريكا در ايران و حمايت از شاه، پس از فرار از كشور، مي‌دانستند:
«توقع اين است كه جاني دست اول ما را ببرند آنجا نگهدارند Ùˆ حمايت از او بكنند Ùˆ اينجا هم مركز توطئه درست كنند Ùˆ مركز پخش چيزهايي كه توطئه‌گري است درست بكنند Ùˆ ملت‌ ما Ùˆ جوان‌هاي ما Ùˆ جوان‌هاي دانشگاهي ما Ùˆ جوان‌هاي روحاني ما بنشينند تماشا كنند، تا خون اين صد هزار نفر، تقريباً، هدر برود. براي اينكه احترامي قائل شوند به آقاي كارتر Ùˆ امثال اين‌ها، توطئه‌ها نبايد باشد، البته توطئه نبود، اگر اين خرابكاري‌ها نبود، اگر آن كار فاسد نبود همه‌ي مردم آزادند در اينجا موجود باشند، اما وقتي توطئه در كار است، وقتي كه آن‌طور كارهاي فاسد انجام مي‌گيرد، ناراحت مي‌كند جوان‌هاي ما را. جوان‌ها توقع دارند در اين دنيا مملكتشان كه آن‌‌قدر برايش زحمت كشيدند،‌ دستشان باشد. وقتي مي‌بينند توطئه است كه مي‌خواهند كه دوباره به حال سابق برگردد Ùˆ دوباره همه چيزشان به باد برود، نمي‌توانند بنشينند.» 

3ـ سفارت آمريكا؛ مركز توطئه بر ضد ملت
امام راحل (ره) ـ به صراحت ـ سفارت آمريكا را مركز توطئه و جاسوسي دانسته و به همين علت پشتيباني ملت را از چنين حركتي،‌ كاملاً طبيعي مي‌دانند:
«اگر اينها يك مسأله‌ي سفارتي بوده است، احتياج به اين كار نبود. اگر يك مسائلي بود كه مربوط به توطئه‌هايي كه بر ضد ماست نبود، اين محتاج به اين عمل نبود، حالا كه اين توطئه‌ها به ملت ما ثابت شده است و اين عملي كه اين جوان‌هاي ما انجام داده‌اند،‌ تمام ملت ما،‌ الا بعضي منحرفين در اينجا و ساير ممالك ديگر، از آن پشتيباني كردند و اين خواست تمام ملت ما بوده است،‌ نه يك خواست از روي هواي نفساني. اين حق از براي ملت ما هست، سفارتخانه‌ها حق قانوني ندارند كه جاسوسي بكنند يا توطئه.»

4ـ عملكرد سفارت آمريكا در ايران نمونه‌ نقض قوانين بين‌المللي و تجاوز به حقوق ملت‌ها
حضرت امام (ره) معتقد بودند، به علت رفتارهاي خلاف عرف بين‌المللي كارمندان سفارت آمريكا، اين مركز از حقوق سياسي متداول در عرف بين‌المللي برخوردار نيست. بنابراين مي‌فرمايد:
«مركز توطئه و جاسوسي به اسم سفارت آمريكا و اشخاصي كه در آن بر ضد نهضت اسلامي ما توطئه نموده‌اند، از احترام سياسي بين‌المللي برخوردار نيستند، تهديدات و تبليغات دامنه‌دار دولت آمريكا به قدر پشيزي نزد ملت ما ارزش ندارند. نه تهديد نظامي او عاقلانه است و نه تهديد اقتصادي او واجد اهميت.»

5ـ گروگان‌گيري در سفارت آمريكا،‌ مقابله عادلانه با پناه دادن آمريكا به شاه
امام (ره) معتقد بودند كه شاه به خاطر چپاول ثروت ملت ايران بايد بازگردانده شود و تا آن زمان، گروگان‌ها در اختيار ايران باقي خواهند ماند:
«چرا ملت مي‌خواهد كه شاه بيايد و تا نيايد دست از اين گروگان‌ها برداشته نخواهد شد و چرا كارتر اين قدر اصرار دارد كه شاه را نگه دارد. علت اينكه ملت ايران مي‌خواهد شاه برگردد اين است كه دارايي‌هاي ايران در دست اوست.»

6ـ تسخير لانه جاسوسي، بر هم زننده‌ امنيت دولت‌هاي ستمگر و نه ستمديده
يك خبرنگار از امام (ره) پرسيد:‌ «مسأله‌ي سفارت آمريكا كشورهاي بسياري را نگران كرده است. فكر مي‌كنند كه گروگان‌ها يك سابقه‌ي خطرناكي خواهند شد؟»
پاسخ (امام):
«كشورها هم معلوم مي‌شود كه در نظر شما هم همان است كه در نظر كارتر است. وقتي كه مطالعه بكنند در حال همه‌ي كشورهاي دنيا، مي‌بينند كه اكثريت قاطع با مظلوم‌هاست. ظالم‌ها يك عده‌ي قليلي هستند. اگر مواد شما از ناراحتي، ناراحتي ظالم‌هاست مطلب صحيحي است. براي اينكه ظالم‌ها با مثال خودشان رفيق هستند و هر كسي به آن جنسي كه دارد متمايل است.»

7ـ تسخير لانه‌ جاسوسي، تبلور ظلم‌ستيزي و آزادگي و روحيه‌ي توحيدي‌ ـ معنوي ملت ايران
امام (ره) اعتقاد داشتند كه ملت ايران علاقه‌اي به مظاهر مادي ندارد و براي احقاق حقوق خود حاضر به هر گونه فداكاري است:
«اگر چنانچه شاه را تحويل ندهند، هر چه مي‌خواهد پيش آيد. ما پافشاري مي‌كنيم و از هيچ چيز نمي‌ترسيم. ما نمي‌ترسيم از اسلحه‌اي كه دست بي‌عقل است، ما نمي‌ترسيم، براي اينكه نمي‌خواهيم به اين عالم خيلي عشق داشته باشيم. براي اينكه اين عالم، چيزي ندارد. اينجا گرسنگي خودمان، ظلم كشيدن، تو سري خوردن از قدرت‌هاي بزرگ،‌ چيزي براي ملت ما نمانده است كه بترسيم يا ملت ما بترسد. ما تا همه جا حاضريم براي اين امر.»

8ـ به دست‌گيري دوباره قدرت؛ انگيزه‌ي اصلي تبليغات گسترده دولت آمريكا در مسأله گروگان‌گيري
امام خميني با تيزهوشي خاص خود به اين نيت رسيده بودند كه، كارتر نگران جان گروگان‌ها نيست و تنها علت پيگيري مسأله از سوي او، تأثير آزادي احتمالي گروگان‌ها بر انتخاب مجدد وي، به عنوان رئيس جمهور آمريكا بود:
«شما خيال مي‌كنيد كه براي اين پنجاه و چند نفر جاسوسي كه در اينجا هستند، اينها دلشان سوخته، شما مطمئن باشيد كه مسأله اين نيست، اينها فوج فوج سربازهاي خودشان را مي‌فرستند به جبهه‌ها كه بريزند و در جبهه‌ها بكشند و كشته بشوند. هزاران افراد را از خود ملتشان به كشتن مي‌دهند، براي اينكه صدايي در خود آمريكا پيدا نشود، كه اين رئيس جمهور ما چه آدم كذايي است. نه براي خاطر اين پنجاه و چند نفرشان دست و پا مي‌زنند. همه‌ي تلاشش اين است كه، كارتر دوباره رئيس جمهور بشود.»

9ـ ديپلمات‌هاي آمريكايي، مأموران سياسي نبوده‌اند
نكته‌ي جالبي كه در كلام امام (ره) مشاهده مي‌‌شود اين است كه ايشان معتقد بودند، مأموران سفارت آمريكا در سفارت‌خانه، اقدام ديپلماتيك انجام نمي‌داده‌اند و به همين علت، از فعاليتشان جلوگيري شده است:
«اصلاً آقايان مي‌گويند كه سفارتخانه‌ها را بايد تحويل آمريكا داد، نه، سفارتخانه‌اي ندارد تا ما تحويل بدهيم، آمريكا، مأموران سياسي ندارد اينجا، به اينكه مي‌گويند بايد مأمورين سياسي را تحويل بدهيد، مأمورين سياسي كي هستند،‌ پيدا كنند تا ما تحويل دهيم.» 

10ـ تسخير لانه‌ جاسوسي، شكستن هيبت پوشالي آمريكا
امام (ره) يكي از بزرگترين و مهم‌ترين پي‌آمدهاي اشغال لانه‌ي جاسوسي را، شكستن هيبت آمريكا مي‌دانستند:
«اولين قدم هر مبارزه‌اي، ارزيابي اين است كه اين مبارزه مي‌شود يا نمي‌شود و شما ثابت كرديد كه نه، مي‌شود با آمريكا هم طرف شد، مي‌شود كه لانه‌ي جاسوسي آمريكا را هم تصرف كرد و مي‌شود جاسوس‌هاي آمريكايي را هم گرفت و نگهداشت و حفظ كرد. شما اين را به دنيا ثابت كرديد. آن عظمتي كه از آنها به واسطه‌ي تبليغات زيادي كه داشتند و در دنيا سايه افكنده بود، كه ابرقدرت‌ است و كسي حق حرف زدن ندارد، آن شكست.»

11ـ تسخير لانه‌ جاسوسي؛ بازتاب اراده‌ي ملت ايران و نمونه‌ بارز دخالت مردم در امور سياسي
اعتقاد به نقش مردم، در تمامي مراحل انقلاب، از مهم‌ترين ويژگي‌هاي امام راحل بود. ايشان به همين علت، حل اين مشكل را تنها از اختيارات مجلس شوراي اسلامي مي‌دانستند، كه عصاره‌ي ملت تلقي مي‌شد:
«راه حل لانه‌ي جاسوسي را از من (خواستن)ØŒ كه يك نفر هستم از ملت بزرگ ايران،‌ به بيراهه رفتن است. حل اين مسأله به دست هيچ (كس) جز ملت شريف ايران Ùˆ مجلس شوراي اسلامي كه منبعث از آراي ملت مي‌باشد، نيست Ùˆ (آمريكا) بايد بداند كه حمايت از شاه مخلوع، بعد از آن همه جنايات Ùˆ خيانت‌هاي بزرگ Ùˆ آن چپاول‌گري‌ها، مجالي براي حل Ù€ به اصطلاح Ù€ شرافتمندانه، نگذاشته است.» 

12ـ اقدام نظامي آمريكا (براي آزادي جاسوس‌هاي خود)؛ نقض آشكار حقوق بين‌المللي
به دنبال واقعه‌ي طبس، امام (ره)‌ به اين نكته‌ي ظريف اشاره كردند كه آمريكا به قوانين بين‌المللي كه خود و هم‌پيمانان غربي‌اش مبدع آن بودند، نيز احترام نمي‌گذارد:‌
«اين آقايي كه هي فرياد مي‌زند كه شما نقض قراردادهاي بين‌المللي Ùˆ اجتماعي را كرديد، خودش همين نقض قرارداد بين‌المللي را كرده است كه نظامي وارد كرده است، اين يكي از چيزهايي است كه نقض حقوق بين‌المللي Ùˆ قراردادهاي بين‌المللي است.» 

13ـ تسخير لانه‌ جاسوسي؛ نمايش قدرت ملي، انساني و اسلامي ملت ايران
تسخير لانه‌ي جاسوسي موجب شد تا اثرات منفي تبليغات آمريكا در مورد شكست‌ناپذيري خود، از اذهان مردم زدوده شود. امام در اين باره مي‌فرمايند:‌
«اين معنا كه يكي برود در سفارت آمريكا و يك تعرضي بكند به سفارت آمريكا، در سابق و در زمان رژيم سابق، جزء تخيلات و شعرها به نظر مي‌آمد. چطور امكان دارد كه ملتي كه هيچ ندارد، جوان‌هايي كه دستشان چيزي نيست، بروند و به سفارت آمريكا تعرضي بيندازند، اگر يك همچون چيزي بشود، اصلاً ملت ايران به باد خواهند رفت. اينها چيزهايي بود كه با شيطنت و تبليغات، تو مغز مردم كرده بودند و مردم را از قدرت ملي و انساني و اسلامي غافل كرده بودند.»

14ـ دستگيري جاسوس‌ها و حبس آنها، نمايانگر امكان مقابله با آمريكا
امام (ره) تأكيد داشتند كه تسخير سفارت، نشان داد كه آمريكا، علي‌رغم تهديدهاي همه‌جانبه، در عمل امكان مقابله با ايران را ندارد،‌ و به قول معروف، هيچ غلطي نمي‌تواند بكند:
«گمان مي‌كردند كه اگر چنانچه به زودي و فوراً اين جاسوس‌ها را به آمريكا تقديم نكنيم و يك عذرخواهي هم نكنيم، چه‌ها و چه‌ها خواهد شد. ارزش اين عمل اين است كه،‌ اين اشتباهات را رفع كرد. شما الان يك سال است كه اين جاسوس‌ها را، اين مجرم‌ها را در آنجا حبس كرديد و خبري هم نشد، نه بازارمان خوابيد و نه اقتصادمان به هم خورد.»

Û± . صحيفه‌ي نور، جلد 10ØŒ ص 140.
Û²  همان، ص 146.
۳. همان، جلد 10، ص 178.
Û´ . همان، ص 195.
Ûµ . همان، ص 202.
Û¶ . همان، جلد 10ØŒ ص 235.
Û· . همان، جلد 10ØŒ ص 256.
Û¸ . همان،‌ جلد 11ØŒ ص 11.
Û¹ . همان،‌ ص 16.
Û±Û° . همان، ص 25.
Û±Û± . همان جلد 12ØŒ ص 31.
Û±Û² . همان، جلد 11ØŒ ص 68.
Û±Û³ . همان، جلد 13ØŒ ص 142.
Û±Û´ . همان، ص 14