جواد منصوری: سیاست ما این نبود که با آمریکا درگیر شویم
خواسته دانشجویان Ùˆ همه ملت ایران استرداد شاه جهت Ù…Øاکمه Ùˆ دست برداشتن آمریکا از دخالت در امور داخلی ایران بود، اما آمریکا Ú©Ù‡ لطمه بزرگی به Øیثیت استکباری‌اش وارد آمده بود دست به یکسری اقدامات علیه ایران زد Ú©Ù‡ بلوکه کردن دارایی‌های ایران، قطع روابط سیاسی Ùˆ نظامی Ùˆ تبلیغاتی آمریکا در بیستم Ùروردین ÛµÛ¹ از آن جمله بود. آمریکا در اول خرداد Û±Û³ÛµÛ¹ نخستین دور Ù…Øاصره اقتصادی خود علیه ایران را نیز آغاز کرد؛ دکتر جواد منصوری معاون اسبق وزارت امور خارجه به همین مناسبت به پرسش‌های پایگاه اطلاع رسانی خبری جماران پاسخ داده است Ú©Ù‡ در ادامه می‌خوانیم: توضیØاتی در رابطه با سابقه تاریخی رابطه ایران Ùˆ امریکا پیش از انقلاب اسلامی Ùˆ چگونگی آن بÙرمایید. روابط سیاسی ایران Ùˆ امریکا به اواخر قرن Û±Û³ هجری شمسی یعنی به بعد از مشروطیت بر می‌گردد؛ پس از آن به تدریج Øضور امریکایی‌ها در ایران پررنگ‌تر می‌شود. البته ابتدا بیشتر Øالت شرکت در خدمات درمانی Ùˆ بعد تاسیس مدرسه Ùˆ بعد Øتی کلیسا Ùˆ کارهای آموزشی دارد. بنابراین تا دوره رضاخان روابط ایران Ùˆ امریکا نه چندان Ùعال بود Ùˆ نه چندان چالش برانگیز زیرا Ú©Ù‡ ایران در اولویت‌های سیاست‌های امریکا قرار نداشت. امریکا هم در سیاست خارجی ایران هم در اولویت نبود به دلیل Ùاصله جغراÙیایی Ùˆ اینکه به خاطر شرایط جغراÙیایی Ú©Ù‡ داشت طبعیتاً بیشتر با آسیای شرقی Ùˆ اÙریقا Ùˆ اروپا مرتبط بود. جنگ جهانی دوم وضعیت جدیدی را به وجود آورد به طوری Ú©Ù‡ ایران را کاملاً در بخشی از سیاست خارجی امریکا قرار داد Ùˆ امریکا هم جزوی از معادلات سیاست‌های Øتی داخلی ایران قرار گرÙت. به تدریج به خاطر اینکه در دوران جنگ تا Øدودی امریکایی‌ها در ایران Øضور داشتند Ùˆ تعهد داده بودند Ú©Ù‡ بعد از جنگ خسارت‌های دوره جنگ را بپردازند. بلاÙاصله بعد از جنگ هم آمریکا در جریان جلوگیری از تجزیه آذربایجان وارد می‌شود Ùˆ این بØØ« پیچیده‌ای دارد Ú©Ù‡ چگونگی معامله‌ای Ú©Ù‡ امریکا Ùˆ شوروی بر سر قضیه آذربایجان می‌کنند Ùˆ اینکه اروپای شرقی را به شوروی می‌دهند Ùˆ در مقابل آذربایجان را می‌گیرند. مقابله با Ù†Ùوذ شوروی به عنوان مقابله با کمونیسم در ایران Ù…Ø·Ø±Ø Ù…ÛŒâ€ŒØ´ÙˆØ¯ بنابراین امریکا بعد از جنگ جهانی دوم به تدریج مورد توجه هم دولت Ùˆ هم برخی از گروه‌ها قرار می‌گیرد Ùˆ Øتی به تدریج این نظریه در ایران Ø´Ú©Ù„ می‌گیرد Ú©Ù‡ ما برای مقابله با انگلیس Ùˆ شوروی در ایران باید با آمریکایی‌ها روابطی داشته باشیم Ùˆ در این زمینه اÙرادی مثل الهیار ØµØ§Ù„Ø Ùˆ علی امینی خیلی جدی پیگیر بودند Ùˆ روابطی با آمریکایی‌ها هم برقرار کردند Ùˆ Øتی در جریان ملی شدن صنعت Ù†Ùت خیلی امیدوار بودند Ú©Ù‡ با Øمایت امریکا به صورت کامل بتوانند این Ø·Ø±Ø Ø±Ø§ اجرا کنند. ولی در سال Û³Û² اتÙاقی می‌اÙتند Ú©Ù‡ این روابط تغییر می‌کند به این معنا Ú©Ù‡ با روی کار آمدن آیزنهاور در آمریکا Ùˆ چرچیل در انگلیس Ú©Ù‡ این دو Ù†Ùر تقریبا همزمان در صØنه سیاسی آمریکا Ùˆ انگلیس آمدند، تصمیم می‌گیرند Ú©Ù‡ وضعیت ایران را به صورت مستقل خودشان تغییر دهند Ùˆ در اختیار بگیرند Ùˆ به عبارت دیگر سرنوشت کشور ایران را به دست دولت ایران ندهند Ùˆ اجازه هم ندهند Ú©Ù‡ دیگران هم استÙاده کنند. بنابراین آمدند Ùˆ سقوط دکتر مصدق را طراØÛŒ کردند Ùˆ دولت مورد نظر خودشان را روی کار بیاورند Ùˆ مملکت را با برنامه‌های خودشان اداره کنند Ùˆ اینطور هم شد. کودتای Û²Û¸ مرداد سال Û³Û² انجام گرÙت Ùˆ به این ترتیب تمام گرو‌ه‌‌ها Ùˆ شخصیت‌های مبارز از صØنه سیاسی کشور خارج شدند. قانون ملی شدن صنعت Ù†Ùت کنار گذاشته شد Ùˆ بدین ترتیب امریکا Ùˆ انگلیس بر Ù†Ùت Ùˆ Øاکمیت Ùˆ منابع ایران مسلط شدند Ùˆ بدین ترتیب کار را در اختیار گرÙتند. تا اینکه در اواخر دهه Û³Û° امریکا به تدریج انگلستان را از صØنه ایران به خصوص در بخش اقتصادی Ùˆ نظامی کنار زد. می‌توانیم بگوییم ارتش Ùˆ نیروهای Ù…Ø³Ù„Ø Ø§ÛŒØ±Ø§Ù† به طور کامل امریکایی شدند، اقتصاد ایران کاملا در درست امریکا بود، سازمان برنامه Ùˆ بودجه از رئیس تا مشاورین کاملاً در دست امریکایی‌ها بودند Ù†Ùت ایران هم در دست امریکا بود Ùˆ بدین ترتیب انگلیس تنها مقداری در دستگاه‌های اداری یا در دربار Ùˆ مقداری در مجلس هنوز Øضور خود را ØÙظ کرده بود Ú©Ù‡ آن هم تا Øدودی می‌توانیم بگوییم در اوایل دهه پنجاه به مقدار زیادی کاهش پیدا کرده بود Ùˆ عملاً Ùقط تعدادی Ùراماسونر مانده بودند Ú©Ù‡ آن‌ها را هم بعداً به باشگاه لاینز منتقل کرده بودند Ú©Ù‡ در واقع تشکیلات Ùراماسونری ویژه امریکا بود. البته هنوز هم باز تعدادی بودند Ùˆ به همین دلیل مثلا در دربار یک دÙتر ویژه‌ای تØت عنوان دÙتر ویژه اطلاعات درست کرده بودند Ú©Ù‡ انگلیسی‌ها هم اشراÙÛŒ بر Ú©Ù„ دستگاه‌های اطلاعاتی کشور داشته باشند. در این دÙتر ویژه اطلاعات زیر نظر شاه Ùˆ به ریاست شخص Ùردوست بود Ùˆ نماینده‌ای از ساواک، اداره دوم ارتش، شهربانی، ژاندارمری در آن Øضور داشتند Ùˆ تمام اطلاعات کشور آنجا می‌آمد Ùˆ انگلیسی‌ها معمولاً از آن استÙاده می‌کردند Ùˆ از این هم بالا‌تر سی آی‌ای در ساواک دÙتر داشت. موساد دÙتر داشت Ùˆ Ú©Ù„ اطلاعات مملکت درست در اختیار آنان بود. بنابراین انقلاب اسلامی در ایران برای امریکایی‌ها یک واقعه مهم نبود بلکه یک واقعه عجیب Ùˆ باور نکردنی بود به دلیل اینکه در Û²Ûµ سال Øاکمیت امریکا در ایران اینکه تمام راه‌های امکان سقوط شاه را از بین بردند Ùˆ به این ترتیب هیچ گونه امکانی را برای اینکه رژیم شاه سقوط کند برایشان متصور نبود. اتÙاقاً در اسناد سÙارت امریکا Ú©Ù‡ بعد‌ها منتشر شده سندی بود Ú©Ù‡ مربوط به مهرماه Û±Û³ÛµÛ· Ú©Ù‡ بخش سی آی‌ای سÙارت برای ریاست سی‌ای‌ای در امریکا نوشته‌اند Ú©Ù‡ به رییس جمهور بدهند. در آن نامه Ú¯Ùته شد Ú©Ù‡ آقای رئیس جمهور نگران نباشند تا Û²Ûµ سال دیگر در ایران اتÙاقی علیه مناÙع امریکا نمی‌اÙتد قضایایی Ú©Ù‡ دارد در ایران اتÙاق می‌اÙتد مهم نیست. یعنی این‌ها مطمئن بودند تمامی ابزار لازم را برای سلطه دائمی خودشان Ùراهم کرده بودند Ùˆ اغلب قضایایی Ú©Ù‡ اتÙاق اÙتاد در هیچ یک از Ù…Øاسباتشان نبود. اینجای بØØ« دارد Ú©Ù‡ انقلاب اسلامی واقعاً Ú†Ù‡ بود Ú©Ù‡ در معیارهای متعار٠دنیا نمی‌گنجید. پس از پیروزی انقلاب اسلامی آمریکایی‌ها Ú†Ù‡ تصور Ùˆ برداشتی از انقلاب داشتند Ùˆ به دنبال Ú†Ù‡ بودند؟ انقلاب Ú©Ù‡ پیروز شد امریکایی‌ها در ابتدا تصورشان این بود Ú©Ù‡ انقلاب می‌خواهد با امریکا کنار بیاید به خصوص انتخاب آقای بازرگان Ùˆ دولت موقت خیلی این تصور را جدی کرد Ùˆ تصورشان این بود Ú©Ù‡ آقای بازرگان دولتی است Ú©Ù‡ قرار است هیجانات انقلاب را کاهش Ùˆ تخÙی٠دهد Ùˆ قطع کند Ùˆ بعد کشور را روی روال عادی بیندازد Ùˆ در آن صورت دوباره امریکایی‌ها بیایند Ùˆ در این مورد هم اتÙاقاً یک سندی از سÙارت امریکا در اردیبهشت ÛµÛ¸ به وزارت خارجه است Ú©Ù‡ می‌گویند وضعیت امنیتی ایران خوب نیست ما نگران این ابزار Ùˆ وسایل Ùˆ دستگاه‌ها هستیم شما اجازه دهید Ú©Ù‡ ما این‌ها را به واشنگتن بÙرستیم Ú©Ù‡ از آنجا نامه می‌آید Ú©Ù‡ ما Û¹ ماه یا Û¶ ماه دیگر برمی گردیم Ùˆ امکان ندارد این‌ها بتوانند ایران را اداره کنند. البته به نظر من در واقع به نوعی بر اساس روال عادی دنیا درست می‌گÙتند چون ایران را Øدود Û¶Û° هزار امریکایی اداره می‌کردند Ùˆ این‌ها تصورشان این بود Ú©Ù‡ با نبود این مستشاران تمام سازمان اداری Ùˆ ÙÙ†ÛŒ Ùˆ امنیتی ایران می‌خوابد Ùˆ قراین هم اینطور نشان می‌داد Ùˆ روال عادل همین طور بود اما به هر Øال به جای آن Û¶Û° هزار Û³Û°Û°-Û²Û°Û° هزار جوان ایرانی با هر زØمت Ùˆ رنج Ùˆ تلاش بود آرام آرام به نوعی چرخ‌های کشور را چرخاندند Ùˆ واقعا در سال ÛµÛ¸ بسیاری از کارهای مملکت خوابیده بود Ùˆ Ø´Ú©ÛŒ نیست اما آرام آرام راه اÙتاد Ú©Ù‡ البته باز هم باور کردنی نبود. تا اینکه سرانجام در مهر ÛµÛ¸ شاه وارد امریکا شد Ùˆ آنجا بود Ú©Ù‡ رابطه ما با امریکا به شدت طوÙانی Ùˆ بØرانی شد. ما درخواست استرداد شاه را کردیم امریکا هم تØویل شاه را اصلاً قابل قبول نمی‌دانست البته در Ú¯Ùته‌ها Ùˆ نوشته‌های نشریات بود Ú©Ù‡ ظاهراً رئیس جمهور آمریکا مخال٠ورود شاه به آمریکا بوده Ùˆ کیسینجر Ùˆ تعدادی از دوستان نزدیک شاه مثل راکÙلر خیلی اصرار کردند Ùˆ به بهانه درمان شاه او را به آمریکا بردند. البته شاه هم از Ù„Øاظ وضعیت جسمی خوب نبود Ùˆ نیاز به معالجه داشت ولی به هرØال آن‌ها باعث شدند Ú©Ù‡ شاه در آمریکا بماند. من اینجا یک گریزی بزنم به اوضاع Ùˆ اØوال Ùعلی منطقه Ú©Ù‡ آمریکایی الان به هیچ عنوان چنین چیزی را نمی‌پذیرند. من یک خبری شنیدم Ú©Ù‡ نمی‌دانم چقدر موثق است Ú©Ù‡ قذاÙÛŒ Ú¯Ùته بود Ú©Ù‡ اگر امریکا به من پناهندگی دهد Ùˆ مرا بپذیرد من می‌روم Ùˆ امریکایی‌ها Ú¯Ùته‌اند نه Ùˆ این‌‌ همان تجربه‌ای است Ú©Ù‡ از شاه دارند یعنی در مورد آمدن مبارک Ùˆ بن علی Ùˆ علی عبدالله ØµØ§Ù„Ø Ø¨Ù‡ امریکا سÙت ایستاده‌اند Ùˆ Ú¯Ùته‌اند نه. به نظرم اروپایی‌ها هم نمی‌پذیرند تا الان Ú©Ù‡ نپذیرÙته‌اند Ùˆ این به اØتمال قوی بر می‌گردد به تجربه تاریخی Ú©Ù‡ آن‌ها از شاه داشتند. به هر Øال به دنبال این قضیه سÙارت امریکا اشغال شد Ùˆ این اشغال ابعاد متعددی دارد. ولی یک بعد آنکه بسیار دارای اهمیت است این است Ú©Ù‡ ضربه پذیر بودن سÙارتخانه‌ها از یک طر٠و امکان تØقیر دولت‌ها با این گونه Øرکت‌ها از یک طر٠و اÙشای اسرارشان Ùˆ همچنین مختل شدن Ùˆ تعطیل شدن بخشی از روابط خارجیشان است. قضیه سÙارت امریکا در ایران به نظر من خیلی بیشتر از آن چیزی Ú©Ù‡ ما Ùکر می‌کنیم به آمریکا لطمه زد Ùˆ به همین دلیل است Ú©Ù‡ امریکایی‌ها علی رغم گذشتن بیش از Û³Û° سال از این واقعه همچنان به عنوان تلخ‌ترین Øادثه در تاریخ آمریکا برای خودشان می‌دانند. اگر بخواهیم در مورد بØØ« رابطه میان ایران Ùˆ آمریکا با توجه به وقوع انقلاب اسلامی قدری عمیق‌تر شویم نگاه آمریکایی‌ها Ùˆ واکنش آن‌ها بعد از انقلاب چگونه بود؟ امریکایی‌ها تØولات ایران را Ù¾ÛŒ گیری می‌کردند ولی خیلی جدی تلقی نمی‌کردند Ùˆ بعد‌ها هم Ú¯Ùتند Ú©Ù‡ ما Ùکر نمی‌کردیم Ú©Ù‡ پیرمرد Û·Û° ساله تبعیدی یک ملت Ø®Ùته را تبدیل به یک آتشÙشان کند. پس معلوم است Ú©Ù‡ قضایا را اصلاً پیش بینی نمی‌کردند Ùˆ جدی نمی‌گرÙتند. Øتی کار‌تر در آذرماه ÛµÛ· صØبتی دارد Ú©Ù‡ هنوز خیلی عادی به اینکه اوضاع را بتوانند تØت کنترل در آورند امیدوار بودند ولی در عین Øال به خاطر اینکه هر تØلیلی از اوضاع می‌کردند غلط از آب در می‌آمد Ùˆ هر پیش‌بینی می‌کردند به Ø´Ú©Ù„ دیگری اتÙاق می‌اÙتاد در واقع به یک سردرگمی عجیبی در Û³-Û² ماه آخر رسیده بودند Ùˆ به هرØال Û²Û² بهمن اتÙاق اÙتاد Ùˆ بلاÙاصله بعد از Û²Û² بهمن این‌ها چند Øرکت را به موازات هم انجام دادند. یک Øرکت عبارت بود از اینکه خط تجزیه ایران را پیگیری کردند. همانطور Ú©Ù‡ در چند ماه قبل از انقلاب شاه Ú¯Ùته بود Ú©Ù‡ اگر من بروم ایران، ایرانستان می‌شود. این خط را بخصوص اسرائیلی‌ها خیلی جدی آمدند Ùˆ Ùعال شدند Ùˆ علت‌اش این بود Ú©Ù‡ وزیر خارجه وقت اسرائیل بلاÙاصله بعد از پیروزی انقلاب جمله‌ای Ú¯Ùت Ú©Ù‡: زلزله‌ای در ایران خواهد اتÙاق اÙتاده Ú©Ù‡ خاورمیانه را خواهد لرزاند Ùˆ به دنبال آن دنیا خواهد لرزید. به عبارت دیگر تمام دولت‌های Ú©ÙˆÚ†Ú© Ùˆ بزرگ دنیا را برای مقابله با این سیلی Ú©Ù‡ می‌خواهد همه را ببرد دعوت کرد Ùˆ خودش شروع کرد Ùˆ امریکا هم Ú©Ù‡ با او هماهنگ بود Ùˆ بقیه هم به تدریج به آن‌ها پیوستند Ùˆ به یک Ø´Ú©Ù„ÛŒ شوروی‌ها هم به خصوص در تجزیه غرب ایران Ú©Ù‡ خیلی علاقمند بودند Ú©Ù…Ú© کردند در قضیه آذربایجان Ùˆ کردستان Ùˆ Øتی خوزستان Ú©Ù‡ آن‌ها عربستان می‌گÙتند. البته خوزستان را از طریق عراق دنبال کردند. در بØØ« تجزیه البته موÙÙ‚ نشدند پس جنگ تبلیغاتی شدیدی علیه جمهوری اسلامی را شروع کردند، جنگ علیه اسلام Ùˆ یک اصطلاØÛŒ را در دنیا راه انداخته بودند تØت عنوان بنیادگرایی اسلامی Ùˆ هر Ú†Ù‡ مطالب منÙÛŒ می‌خواستند بگویند در قالب بنیادگرایی اسلامی می‌گÙتند Ùˆ ایران را به عنوان رهبر بنیادگرایی اسلامی معرÙÛŒ می‌کردند Ú©Ù‡ نمادی از عقب‌ماندگی Ùˆ اÙراط گرایی Ùˆ دشمنی با تمدن Ùˆ ایجاد تÙرقه Ùˆ شکا٠در میان ملت‌ها Ùˆ به راه انداختن جنگ، را به بنیادگرایی نسبت می‌دادند. در تبلیغاتی Ú©Ù‡ می‌کردند خیلی شدید روی قضیه ناقض Øقوق بشر بودن ایران بØØ« کردند Ùˆ یکی از مواردی Ú©Ù‡ انگشت روی آن می‌گذاشتند Ùˆ خیلی بØØ« می‌کردند، بØØ« ØÚ©Ù… دادگاه‌ها بود؛ مثلاً من خاطرم هست Ú©Ù‡ در سال ÛµÛ¸ چند Ù†Ùر را به جرایم اخلاقی سنگین در ایران اعدام کردند آن‌ها جنجال بزرگی در دنیا راه انداختند Ú©Ù‡ چرا این کار را کرده‌اند Ùˆ این‌ها اینطوری‌اند. Øتی در مورد اعدام جاسوسان Ùˆ کسانی Ú©Ù‡ جرایم سنگینی مرتکب شده بودند Ùˆ همچنین در مورد سران رژیم گذشته Ú¯Ùتند شما چرا این‌ها را اعدام می‌کنید. خاطرم هست بر سر اعدام هویدا یک موج تبلیغاتی عظیمی به راه انداختند. به تدریج چالش ایران Ùˆ آمریکا به دلیل رÙتار امریکایی‌ها تشدید شد. به عبارت دیگر سیاست ما این نبود Ú©Ù‡ با امریکا درگیر شویم Ùˆ یا رابطه را قطع کنیم. واقعاً تصور اولیه ما این بود Ú©Ù‡ این‌ها می‌آیند Ùˆ انقلاب را یک خواست ملی تلقی می‌کنند Ùˆ آن را به رسمیت می‌شناسند Ùˆ به صورت قانونی Ùˆ با Øقوق برابر با این مملکت کار می‌کنند Ú©Ù‡ البته اگر چنین اتÙاقی می‌اÙتاد قطعاً شاید بیش از اینکه به Ù†Ùع ایران می‌شد به Ù†Ùع آن‌ها بود البته من اعتقادم این است Ú©Ù‡ اگر آن‌ها خودشان هم می‌خواستند اسرائیلی‌ها نمی‌خواستند این نکته‌ای است Ú©Ù‡ ما باید برویم Ùˆ اسنادش را در بیاوریم. به عبارت دیگر این امریکا است Ú©Ù‡ در جنگ با ما به دام اسرائیل اÙتاده است. اگر بتوانیم این را ثابت کنیم مسایل بسیار Ùرق می‌کند Ùˆ این سلطه صهیونیزم بر Øاکمیت امریکا Ùˆ سیاستی را Ú©Ù‡ بر آن‌ها دیکته کرد Ùˆ به Ù†Ùع امریکا نبود را نشان می‌دهد Ùˆ دیدیم Ú©Ù‡ در بسیاری از جاهای دنیا عملاً Øرکت‌های ضد امریکایی روز به روز اÙزایش پیدا کرد Ùˆ بسیاری از مناÙع امریکا در دنیا لطمه دید Ùˆ خواهد دید ولی نمی‌توانند جز این تصمیم بگیرند. در سال Û¶Û² وزیر Ùˆ معاونین وزارت خارجه Ú©Ù‡ در خدمت امام بودیم ایشان Ùرمودند ما می‌خواهیم با همه دنیا رابطه داشته باشیم Øتی آمریکا، اگر آدم بشود. Ú†Ù‡ شرایطی باید وجود داشته باشد Ú©Ù‡ رابطه ایران با امریکا بهبود یابد؟ من در قالب سیاسی این مطلب را بیان کردم Ú©Ù‡ امریکا انقلاب اسلامی ایران Ùˆ ØÙ‚ قانونی ملت ایران را به رسمیت بشناسد از موضع برابر با ایران تعامل کند این یعنی آدم شدن. ولی این رÙتار امریکایی‌ها بود Ú©Ù‡ کار را به تصر٠سÙارت امریکا کشاند Ùˆ جالب است Ú©Ù‡ بعد از تصر٠سÙارت امریکا این ما نبودیم Ú©Ù‡ رابطه را قطع کردیم بلکه خودشان بودند Ú©Ù‡ رابطه را قطع کردند. لطÙاً واکنش آمریکایی‌ها به واقعه تسخیر سÙارت را در یک جمع بندی بیان بÙرمایید. امریکایی‌ها بعد از تصر٠سÙارت خیلی ناراØت بودند Ùˆ بسیار نسبت به قضیه انقلاب اسلامی اØساس Øقارت Ùˆ تهدید می‌کردند Ùˆ لذا مصمم شدند Ú©Ù‡ برخورد کنند Ùˆ گام به گام این Øرکت را انجام دادند. بعد از تصر٠سÙارت اولین کارشان این بود Ú©Ù‡ یک موج تبلیغاتی عجیبی علیه ما در دنیا راه انداختند برای اینکه اÙکار عمومی دنیا را علیه ما بسیج کنند Ùˆ دومین کاری Ú©Ù‡ می‌کنند این است Ú©Ù‡ در منطقه، کشورهای منطقه را علیه ما تØریک Ùˆ Ùعال می‌کنند Ú©Ù‡ می‌بینیم از همین مقطع است Ú©Ù‡ موضع کشورهای Øاشیه خلیج Ùارس علیه ما تغییر می‌کند. یعنی تا قبل از تصر٠سÙارت امریکا، کشورهای Øاشیه خلیج Ùارس نسبت به قضیه انقلاب Øالت عادی به خود گرÙته بودند، Øتی Ùکر می‌کردند شاید هیچ مشکلی برایشان نداشته باشد. اما بعد از این قضیه، امریکایی‌ها به طور کامل این‌ها را در مقابل ما قرار می‌دهند. کار دیگری Ú©Ù‡ انجام می‌دهند بØØ« قطع رابطه است Ùˆ به عبارت دیگر سیاستی را در پیش گرÙتند تØت عنوان منزوی کردن ایران Ùˆ اصرار کردن به کشورهای دیگر Ú©Ù‡ رابطه‌شان را با ایران یا قطع کنند Ùˆ یا کاهش دهند، لذا خیلی کشور‌ها، سÙرایشان را از ایران Ùراخواندند Ùˆ یا روابطشان را Ù…Øدود کردند Ùˆ گروه‌های معارض جمهوری اسلامی ایران را تجهیز کردند Ùˆ امکانات زیادی را به گروه‌های تجزیه طلب Ùˆ گروه‌های معارضی Ú©Ù‡ در مرکز Øتی Ùعالیت می‌کردند مثل مجاهدین خلق، Ùدائیان خلق، اتØادیه کمونیست‌های ایران امکانات زیادی دادند Ùˆ علاوه بر این‌ها Ùکر کردند Ú©Ù‡ اگر این‌ها منتهی به سقوط جمهوری اسلامی ایران نشود باید دخالت مستقیم کنند، لذا Ø·Ø±Ø ÙˆØ±ÙˆØ¯ نیروهای امریکایی به ایران را طراØÛŒ می‌کنند Ú©Ù‡ داستان Ûµ اردیبهشت Ùˆ قضیه طبس پیش می‌آید.