كتاب «بØران» نوشته «هميلتون جردن» مشاور كاخ سÙيد از جمله آثاري است كه به ÙˆØ¶ÙˆØ Ø¨Ù‡ تبعات بØران ناشي از تسخير سÙارت آمريكا در داخل هيأت Øاكمه آن كشور Ùˆ بازتاب اين رخداد عظيم در كاخ سÙيد مي‌پردازد. اين كتاب توسط آقاي Ù…Øمود مبنا ترجمه شده Ùˆ مؤسسه نشر نو آن را منتشر كرده است. در مقدمه اين كتاب 480 صÙØه‌اي آقاي دكتر Øسين ابوترابيان چنين مي‌نويسد:
سخني با خواننده
جيمي كارتر در تابستان سال 1966 كه سرگرم مبارزة انتخاباتي براي دستيابي به مقام Ùرمانداري ايالت جورجيا بود با جواني سي Ùˆ چند ساله اهل همان ايالت آشنا شد كه به كار سمپاشي Ùˆ دÙع پشه اشتغال داشت Ùˆ در Ù…ØاÙÙ„ سياسي نيز سر Ùˆ گوشي مي‌جنباند.
اين شخص كه نامش «هميلتون جردن» است، پس از آشنايي با كارتر Ùˆ اظهار علاقه به كمك در انتخاب شدن وي، با اجراي چند برنامه تبليغاتي به كارتر نشان داد كه در طرØ‌ريزي Ùˆ ØÙ„ Ùˆ Ùصل مسائل سياسي مهارت بسزايي دارد، Ùˆ از همانجا چنان مورد توجه كارتر قرار گرÙت كه به عنوان يكي از اعضاي باند او اجير شد تا به كار بندوبست براي هموار كردن راه Ùˆ دÙع رقبا بپردازد.
البته هميلتون جردن نتوانست در اولين مرØله از همكاريهايش براي كارتر موÙقيت چنداني كسب كند Ùˆ ناچار شاهد شكست او در انتخابات سال 1966 Ùرمانداري جورجيا شد. ولي بعداً به خوبي توÙيق جبران اين ناكامي را پيدا كرد Ùˆ در انتخابات پس از آن توانست ضمن اجراي مانورهاي تبليغاتي گوناگون، هم جيمي كارتر را به آرزويش در جلوس به مسند Ùرمانداري جورجيا برساند Ùˆ هم قدرت خود را در ضبط Ùˆ ربط مسائل انتخاباتي Ùˆ شكل دادن به اÙكار رأي‌دهندگان آمريكايي به نمايش بگذارد.
پس از آن هميلتون جردن به عنوان يكي از كاركشته‌ترين كارگزاران سياسي در سلك دوستان جدايي‌ناپذير كارتر درآمد Ùˆ گام به گام با او پيش رÙت تا سرانجام، هنگام مبارزات انتخاباتي رياست جمهوري آمريكا موÙÙ‚ شد با اجراي چند ترÙند جانانه Ùˆ بهره‌برداريهاي به موقع از اعمال بلاهت‌آميز جرالد Ùورد (رئيس‌جمهور Ùˆ كانديداي Øزب جمهوري‌خواه) Ùˆ بي‌لياقتيهاي اعضاي ستاد انتخاباتي او، زمينه بسيار مناسبي جهت پيشروي كارتر Ùراهم كند Ùˆ رئيس خود را به مرØله‌اي برساند كه از هر جهت شانس ورود به كاخ سÙيد را داشته باشد.
با انتخاب كارتر به رياست جمهوري آمريكا در سال 1976 هميلتون جردن نيز دستمزد چند سال Ùعاليت Ùˆ كوشش پي‌گير خود را به صورت رياست ستاد كاخ سÙيد، رئيس دÙتر، Ùˆ مشاور مخصوص كارتر درياÙت داشت Ùˆ از آن پس به شدت مشغول Ùعاليت شد تا ضمن ØÙاظت از وجهة‌ كارتر، راه پيروزي او در انتخابات بعدي رياست جمهوري را نيز كه در سال 1980 برگزار مي‌شد، هموار سازد.
Ùعاليت‌هاي هميلتون جردن به شكل يك مبلغ كارآزموده Ùˆ دلال خبرة گود سياست، همراه با كوشش پي‌گير او در تهيه Ùˆ تنظيم اكثر برنامه‌هاي كارتر تا بدانجا گسترش داشت كه روزنامه‌هاي آمريكا از او به عنوان «دومين Ùرد مهم واشنگتن» نام مي‌بردند Ùˆ در عين Øال نيز همتايانش در Ù…ØاÙÙ„ دلالان سياسي آمريكا همكار سابق خود را با القابي مثل «مرد عياش» Ùˆ يا «رئيس ماÙياي جورجيا» به ديگران معرÙÙŠ مي‌كردند، Ùˆ گاهي هم كه ديگ Øسادتشان از ترقي ناگهاني او به جوش مي‌آمد، شمه‌هايي از اعمال ناشايست همتاي خود را براي آگاهي عموم انتشار مي‌دادند. كه از ميان آنها بايد به اÙشاي ماجراي معرو٠به «اÙØªØ¶Ø§Ø Ø§Ø³ØªÙˆØ¯ÙŠÙˆ 54» اشاره كرد كه به سبب استعمال مادة مخدر كوكائين توسط هميلتون جردن در يكي از عشرتكده‌هاي نيويورك اتÙاق اÙتاده بود. جار Ùˆ جنجال اين رسوايي به آنجا كشيد كه باعث شد جيمي كارتر با تمام علاقه‌اي كه به رئيس دÙتر Ùˆ مشاور مخصوصش داشت، جردن را از رياست ستاد كاخ سÙيد بركنار كند (4 ژوئن 1980) Ùˆ او را به شغل شريÙ‌تري كه چيزي جز سرپرستي ستاد مبارزات انتخاباتي رياست جمهوري نبود، بگمارد.
كارتر چنين تشخيص داده بود كه جردن در اين شغل جديد خواهد توانست بدون برخورد مستقيم با اÙكار عمومي Ùˆ مطبوعات – كه بيشتر روي مشاغل اجرايي Øساسيت دارند – هنر خويش در جنجال‌برانگيزيهاي تبليغاتي جهت بالا بردن وجهة رئيس‌جمهور را به نمايش بگذارد Ùˆ با بهره‌گيري از روشهاي Ù…Øيلانة خود، ضمن خنثي كردن شدت ضربات وارده به پايه‌هاي قدرت كارتر (كه بر اثر وقوع انقلاب اسلامي در ايران Ùˆ قضيه گروگانگيري به شدت تضعي٠شده بود) وسايل Ùˆ عوامل لازم را براي پيروزي‌اش در انتخابات رياست جمهوري همان سال تدارك ببيند.
* * *
كتابي كه اينك ترجمه آن را در دست داريد مجموعه خاطرات هميلتون جردن است كه به توصيÙØ´ پرداختيم Ùˆ عمدتاً بيانگر ماجراهايي است كه براون، كارتر، باند جورجياييها Ùˆ كاخ سÙيد در طول يكساله آخر رياست جمهوري كارتر گذشته است Ùˆ همانطور كه مي‌دانيم، چون مهمترين مسئله آخرين سال Øكومت كارتر را بØران گروگانها Ùˆ برخورد كاخ سÙيد با مقامات جمهوري اسلامي در مورد آزادي گروگانها تشكيل مي‌داده، پس طبيعي است كه مضمون اصلي اين كتاب هم بيشتر بر همين Ù…Øور قرار گرÙته باشد Ùˆ هميلتون جردن در نقش Ùردي كه قسمت عمده Ùعاليتهاي Ù…Øرمانه Ùˆ پشت پردة كارتر در قضيه گروگانها را به دوش داشته، از مسائلي سخن بگويد Ùˆ از اسراري پرده بردارد كه شايد هيچ‌كس براي اين كار صلاØيتش بيش از او نباشد.
Øسن نوشتة هميلتون جردن در اين است كه او به خاطر سوابق گذشته Ùˆ اÙشاگريهايي كه در موردش انجام شده، چون به خوبي مي‌داند كه هرگز – Ùˆ Øتي در صورت انتخاب دوبارة‌ كارتر به رياست جمهوري – هيچ منصب Ùˆ مقامي در دستگاه Øاكمه نخواهد ياÙت، لذا هرگونه Ù…ØاÙظه‌كاري Ùˆ مجامله را كنار گذاشته، بدون نگراني از آينده سياسي خويش، Ùˆ برخلا٠ساير خاطره‌نويسان آمريكايي (كه براي ØÙظ وجهة سياسي خويش، بيشتر در Ù„ÙاÙÙ‡ سخن مي‌گويند) هر آنچه كه بر او گذشته يكسره به صورت نوشته درآورده Ùˆ هر Ú†Ù‡ دل تنگش خواسته در مورد اÙراد Ùˆ مسائلي كه با آنها درگيري داشته، بيان كرده است.
در خلال نوشته هميلتون جردن به خوبي با عناصري مثل او Ùˆ رؤسايش آشنا مي‌شويم كه متأسÙانه يا خوشبختانه نقش‌پرداز سياست آمريكا بوده‌اند Ùˆ مهار مهلت آمريكا Ùˆ ساير ملل تØت سلطة آمريكاييان را در دست داشته Ùˆ دارند: عناصري كه از هيچ اقدامي براي رسيدن به هد٠خود روگردان نيستند، Ùˆ البته ÙˆØ§Ø¶Ø Ø§Ø³Øª كه هد٠آنها نيز چيزي جز ØÙظ موقعيت خودشان نيست. ولي در راه Øصول به اين هد٠چه مي‌كنند Ùˆ دست به Ú†Ù‡ كارهايي مي‌زنند؟ هيچ اهميتي ندارد... هر كس كه در آمريكا به كاخ سÙيد رسيد Ùˆ يا هر شغل Ùˆ منصب اجرايي را به Ú†Ù†Ú¯ گرÙت – از رئيس‌جمهورش گرÙته تا بي‌ارزش‌ترين اعضاي باند او – هر تصميمي كه مي‌گيرد، در وهله اول به اين مسئله مي‌انديشد كه اجراي آن Ú†Ù‡ اثري بر موقعيتش خواهد گذاشت Ùˆ آنگاه پس از رسيدن به پاسخ مناسب است كه تازه به Ùكر مي‌اÙتد آثار تصميمش را در جامعه بررسي كند. هر كس كه در آمريكا به صورت مهره‌اي در مجموعه Øاكميت كشور درمي‌آيد براي دست زدن به هر اقدامي اول از خود مي‌پرسد: اگر چنان كنم مردم آمريكا چقدر از من خوششان خواهد آمد؟ Ùˆ يا اگر دست به Ùلان اقدام بزنم چقدر از تعداد رأي‌دهندگانم كاسته مي‌شود؟... مصلØت جامعه اصلاً Ù…Ø·Ø±Ø Ù†ÙŠØ³Øª. تنها هد٠هر عضو Øكومت آمريكا Ùقط اين است كه تا Ú†Ù‡ Øد مي‌تواند مردم‌Ùريبي كند Ùˆ طبقات مختل٠رأي‌دهنده را به ساز خود برقصاند. بيهوده نيست كه مي‌گويند: در آمريكا صندوقهاي رأي را عوض نمي‌كنند، مغز مردم را عوض مي‌كنند. Ùˆ اين مغزشويي هم اØتياج به كارشناسان تبليغاتي Ùˆ بندوبست‌چيها Ùˆ كارگزارهاي سياسي از قبيل هميلتون جردن دارد كه خوشبختانه تعدادشان در آمريكا از همه چيز Ùراوان‌تر است.
به طور مثال در خلال مطالب همين كتاب علناً مشاهده مي‌كنيم كه مقامات كاخ سÙيد در مورد قضية گروگان‌ها به تنها نكته‌اي كه مي‌انديشند، چگونگي برخورد با مسئله براي ØÙظ موقعيت خودشان Ùˆ يا بالا بردن تعداد رأي‌دهندگانشان است. Ùˆ سعي دارند در هر قدمي كه برمي‌دارند، ابتدا آمار رأي‌دهندگان را جمع Ùˆ تÙريق كنند Ùˆ آنگاه چنانچه نتيجه Øسابگريها مساعد بود Øركت را آغاز كنند.
نمايي كه هميلتون جردن از روية تصميم‌گيري مقامات كاخ سÙيد ترسيم كرده است به ÙˆØ¶ÙˆØ Ù†Ø´Ø§Ù† مي‌دهد كه Øكومت آمريكا تا Ú†Ù‡ اندازه بر پايه زور Ùˆ پول استوار شده است Ùˆ با در دست داشتن اين دو Øربة برنده است كه رژيم واشنگتن توانسته براي خود عظمت Ùˆ اقتدار بياÙريند. ولي همين دولت به ظاهر مقتدر Ùˆ باعظمت را موقعي كه در جريان جستجوي كارتر براي ياÙتن كشوري جهت اقامت شاه (پس از خروجش از آمريكا) ملاØظه مي‌كنيم، آشكارا به پوشالي بودنش پي‌مي‌بريم، كه با آن همه ادعا تنها موÙÙ‚ مي‌شود كشور كوچك Ùˆ بي‌اهميت «پاناما» را آن هم با منت Ùراواني كه رئيس Øكومتش بر سر كارتر گذاشت براي پذيرش شاه آماده كند. (صÙØات 80 تا 95 كتاب)
از صØنه‌هاي زيبا Ùˆ گيرايي كه در اين كتاب آمده بايد به توصي٠نويسنده از ملاقاتش با شاه در روز 13 دسامبر 1979 اشاره كرد كه در يك پايگاه نظامي آمريكا صورت مي‌گيرد Ùˆ طي آن هميلتون جردن با كمال ناراØتي خبر اسÙ‌بار! مربوط به خودداري همه كشورهاي جهان از پذيرÙتن شاه را به او مي‌دهد Ùˆ ضمناً هم به اوج سرگيجه Ùˆ اغتشاش Ùكري زعماي Øكومت آمريكا اعترا٠مي‌كند كه نه مي‌توانستند بيش از آن شاه را در آمريكا نگهدارند Ùˆ نه موÙÙ‚ شده بودند سوراخ موشي جز در سرزمين پاناما براي پناه دادنش پيدا كنند. صØنه‌هايي از اين كتاب كه به وص٠دوران دربدري شاه Ùˆ تلاشهاي بي‌نتيجه Ùˆ دست‌وپا زدنهاي كارتر براي مقابله با اقدام انقلابي دانشجويان مسلمان پيرو خط امام اختصاص دارد، در عين آنكه بسيار خواندني Ùˆ عبرت‌آموز است، قلب هر ايراني باشر٠و زجركشيده از ظلم دوران ستم «آمريكا – شاهي» را سرشار از لذت مي‌كند Ùˆ نشان‌هاي بارزي از درماندگي Ùˆ بيچارگي همان غول پوشالين ارائه مي‌دهد كه ظاهراً گمان مي‌رÙت هر Ú†Ù‡ اراده بكند، شدني است.
مطالعة اين كتاب ضمن غرور Ùˆ اÙتخار Ùراواني كه از بابت آثار كوبندة اقدام انقلابي تصر٠لانه جاسوسي آمريكا بر زمامداران كاخ سÙيد، نصيب خواننده مي‌كند، از چهره آدمكهايي نيز كه مظهر مجسم بي‌سياستي، بي‌لياقتي Ùˆ ره‌گم‌كردگي هستند پرده برمي‌دارد، آدمكهايي كه به مدد همان دو عامل برپادارندة Øاكميت آمريكا (زور Ùˆ پول) توانسته بودند خود را به شكلي هيولائي درآورند كه هيچ‌كس گمان نبرد توان سرپيچي از دستوراتش را داشته باشد Ùˆ بتواند بالاي ØرÙØ´ØŒ ØرÙÙŠ بزند Ùˆ به عبارت ديگر در اين كتاب به ÙˆØ¶ÙˆØ Ø¯Ø±Ù…ÙŠâ€ŒÙŠØ§Ø¨ÙŠÙ… كه Øكومت آمريكا با وجود آن همه هيبتي كه در خود سراغ داشت Ùˆ با تعويض رژيم‌هاي مختل٠و نشاندن اين Ùˆ آن بر مسند قدرت، كوس لمن‌الملكي مي‌زد، چگونه خود اسير Ùˆ مقهور قدرت انقلاب ملتي شد كه سالها بر آنها Ùرمانروايي داشت Ùˆ موقعي كه از قول كارتر مي‌خوانيم: «... اگر رئيس‌جمهور نبودم توي خيابانها راه مي‌اÙتادم Ùˆ هر كجا كه با تظاهركننده طرÙدار خميني روبرو مي‌شدم با مشت بر سرش مي‌كوبيدم!...» (صÙØÙ‡ 41 كتاب) كاملاً مي‌توانيم مجسم كنيم ابرقدرت جهان كارش به عجب اÙلاسي كشيده است!
كينه Ùˆ Ù†Ùرت مقامات Øاكمة آمريكا نسبت به امام خميني در سراسر كتاب خاطرات هميلتون جردن موج مي‌زند، Ùˆ اين خود گواهي مي‌دهد كه امام با رهبري يك Øركت پرشكوه Ùˆ تاريخ‌ساز به خوبي موÙÙ‚ شد شديدترين ضربات Ùˆ لطمات را بر پيكر Øكومت آمريكا وارد آورد.
* * *
مهمترين مسئله‌اي كه تقريباً بيش از نيمي از اين كتاب را به خود اختصاص داده، اشغال لانه جاسوسي واسارت جاسوسان آمريكايي در تهران به دست نمايندگان امت انقلابي Ùˆ آثار آن بر سرنوشت Øكومت كارتر است. آنطور كه از ÙØواي كلام هميلتون جردن برمي‌آيد، كارتر Ùˆ دارودسته‌اش در بدو مواجهه با اين مسئله به Ùكر بهره‌برداري از آن در جهت مظلوم‌نمايي Ùˆ تØريك اØساسات مردم آمريكا براي تأمين آراء مورد نياز خويش در انتخابات سال 1980 برآمدند، ولي بعداً متوجه شدند كه بيهوده در اين مورد دست به جنجال‌آÙريني Ùˆ تبليغات عوامÙريبانه زده‌اند. چون درست برخلا٠آنچه مي‌پنداشتند، جريان گروگانگيري كوتاه مدت Ùˆ گذرا نبود Ùˆ هيچ‌كس هم در ايران از تهديدهاي آمريكا ÙˆØشتي به دل راه نداد Ùˆ تسليم Øيله‌هاي تبليغاتي كاخ سÙيد نشد. بنابراين ثمراتي كه كارتر قصد داشت با اغتنام Ùرصت از ماجراي گروگانگيري بدانها دست يابد، به ضررش انجاميد Ùˆ باعث شد كه هم Øيثيت آمريكا در جهان به خطر اÙتد Ùˆ هم پايه‌هاي Øكومتش چنان بلرزد كه كارتر هرگز نتواند Øتي به طبيعي‌ترين ØÙ‚ يك رئيس‌جمهور آمريكا نيز – كه انتخاب دوباره به همين سمت است – دست يابد. Ùˆ اين قضيه آنچنان بر سر كارتر سنگيني مي‌كرد كه با وجود شكست او در انتخابات، باز هم سعي داشت به هر Ù†ØÙˆ كه امكان دارد، گروگانها را تا پايان دوره رياستش از ايران خارج كند Ùˆ بعداً اين اقدام را به عنوان سند كوششهاي خستگي‌ناپذيرش! در راه ازادي گروگانها به مردم آمريكا ارائه دهد تا اميد Ùرجي در انتخابات بعدي (1984) داشته باشد. هميلتون جردن با صراØت تمام مي‌نويسد: «... ما يك عقدة روØÙŠ پيدا كرده بوديم كه گروگانها در دورة رياست جمهوري كارتر ايران را ترك كنند...» (صÙØÙ‡ 12 كتاب) ولي همانگونه كه مي‌دانيم مقامات جمهوري اسلامي Øتي اين دلمشغولي ناچيز را هم از كارتر دريغ كردند Ùˆ درست 3 دقيقه بعد از پايان رياست جمهوري كارتر Ùˆ آغاز دورة رياست «ريگان» به هواپيماي Øامل گروگانها اجازه پرواز از Ùرودگاه تهران دادند.
نكته بسيار پراهميت ديگر كه نقش اساسي در شكست كارتر داشت، اعلام شرايط آزادي گروگانها توسط مجلس شوراي اسلامي درست در Ùاصله زماني 48 ساعت قبل از آغاز انتخابات رياست جمهوري آمريكا بود، كه اين امر به دليل آنكه قوانين آمريكا نامزدهاي رياست جمهوري را از هرگونه اقدام تبليغاتي در Ùاصله 48 ساعت تا زمان رأي‌گيري منع مي‌كند، گرÙتاري Ùراواني براي كارتر به وجود آورد. چون قبل از آن كارتر پيوسته اعلام مي‌كرد كه زير بار شرايط تØميلي نخواهد رÙت. ولي مردم آمريكا كه علناً مي‌ديدند تعهد آمريكا مبني بر عدم مداخله در ايران، مسدود كردن ثروت شاه Ùˆ Øسابرسي اموال او، منع رسيدگي به شكايات مربوط به گروگانها Ùˆ ادعاي خسارت آنان از ايران در دادگاه‌هاي آمريكا، همگي در سلك شرايط تØميلي قرار دارند Ùˆ كارتر نيز آنها را پذيرÙته است، از او روي برتاÙتند Ùˆ رأي خود را به Ù†Ùع ريگان در صندوقها ريختند. كارتر از Ùرط شتاب براي آزادي گروگانها Ùˆ كسب رأي مردم، شرايط ايران را قبول كرد، ولي چون مأذون نبود در Ùاصله 48 ساعته تا رأي‌گيري صØبتي به Ù†Ùع خود داشته باشد، خاموش ماند Ùˆ خون دل خورد تا سرانجام همان كه مي‌ترسيد بر سرش آمد. Ùˆ اين امر واقعاً براي كارتر Ùˆ اعضاي باند او از هر جهت غيرقابل پيش‌بيني بود. چون به اعترا٠هميلتون جردن، آنها تا ØµØ¨Ø ÙŠÙƒØ´Ù†Ø¨Ù‡ 11 آبان 59 همه چيز را بر ÙˆÙÙ‚ مراد مي‌ديدند، ولي بلاÙاصله پس از اعلام شرايط ايران Ùˆ قبولي كارتر، ناگهان ورق برگشت Ùˆ اكثر مردم در روز سه‌شنبه 13 آبان رأي خود را به ريگان دادند. (صÙØÙ‡ 422)
* * *
مسئله ديگري كه ضمن مطالعة اين كتاب بايد بدان توجه داشت شركت دو تن از اعضاي سابق Øكومت ايران در بند Ùˆ بستهاي Ù…Øرمانه با كارگزار سياسي كاخ سÙيد (هميلتون جردن) است، كه يكي مستقيماً (صادق قطب‌زاده) Ùˆ ديگري غيرمستقيم (ابوالØسن بني‌صدر) بر سر مسئله گروگانها با مقامات آمريكايي به معامله‌گري مشغول بودند. Ùˆ گرچه كه در همان زمان هم دانشجويان مسلمان پيرو خط امام كم Ùˆ بيش به اقدامات اين دو Ù†Ùر مشكوك شده Ùˆ به هيچ‌وجه از دستوراتشان تمكين نمي‌كردند، مع‌هذا تا قبل از انتشار اين كتاب هنوز مسئله كاملاً به اثبات نرسيده بود Ùˆ روابط قطب‌زاده Ùˆ بني‌صدر با آمريكا در مورد مسئله گروگانها تا اين Øد روشن نشده بود. به خصوص در مورد قطب‌زاده Ú¯Ùتني است كه اين كتاب شبكة پيچيده Ùˆ Ù…Øرمانة او را كاملاً اÙشا مي‌كند Ùˆ از ماجراهايي كه توسط دو وكيل دعاوي Ùرانسوي (ويالون Ùˆ بورگه) ظاهراً براي پس گرÙتن شاه به اجرا گذاشته بود پرده برمي‌دارد.
قطب‌زاده كه شايد لقب «ماجراجوي سياسي» برايش ارزنده باشد، تشخيص داده بود كه چنانچه موÙÙ‚ شود با سوءاستÙاده از مقام خود دست به معامله‌اي با آمريكاييها در مورد گروگانها بزند، Ùˆ به ويژه از سردرگمي Ùˆ پريشان‌Øالي كاخ سÙيد نسبت به مسائل انقلاب بهره گيرد Ùˆ خود را به عنوان عنصر مهم Ùˆ تعيين‌كننده مسير انقلاب اسلامي معرÙÙŠ نمايد، خواهد توانست براي آينده سياسي خويش پشتوانه مناسبي در اختيار داشته باشد. به همين جهت بود كه قطب‌زاده در روند معامله‌گريها Ùˆ مذاكرات Ùˆ ملاقات‌هاي Ù…Øرمانه‌اش با آمريكاييها همه جا خود را به عنوان شخصيتي جا مي‌زد كه گويي از سوي رهبر انقلاب مأموريت دارد Ùˆ نيز سخنانش بر امام تأثير مي‌گذارد.
قطب‌زاده در جريان اقدامات پشت پرده‌اي كه انجام مي‌داد دو بار هم با هميلتون جردن در پاريس ملاقات كرد Ùˆ با او مذاكراتي به عمل آورد تا شايد بتواند كارتر را با ابتكار شخصي از مخمصة گروگانها برهاند Ùˆ از اين رهگذر منت Ùراواني بر سر او بگذارد. طي اين دوملاقات كه به Ùاصله دو ماه (اولي در تاريخ 28 بهمن 58 Ùˆ دومي در روز 29 Ùروردين 59) بين قطب‌زاده Ùˆ هميلتون جردن صورت گرÙت، خدا مي‌داند كه غير از آنچه جردن در متن كتاب آورده، Ú†Ù‡ مسائلي ردوبدل گرديد Ùˆ Ú†Ù‡ قول Ùˆ قرارهايي گذاشته شد. ولي جردن شخصاً به يك نكته اعترا٠كرده Ùˆ صريØاً نوشته است كه: «... ممكن است خميني اصولاً از كارهايي كه ما (از طريق بعضي واسطه‌ها) انجام مي‌دهيم اطلاع نداشته باشد، Ùˆ خيل چاپلوسان Øاشيه‌نشين ما را به بازي گرÙته باشند...» (صÙØÙ‡ 201)ØŒ Ùˆ اين اظهارنظر دقيقاً نشان مي‌دهد كه اÙرادي مثل قطب‌زاده چگونه با وقاØت Ùراوان آبروي انقلاب Ùˆ جمهوري اسلامي را به بازي گرÙته بودند Ùˆ با درآمدن به نقش كساني كه ظاهراً از سوي امام مأموريت مذاكره دارند، سعي داشتند از آب گل‌آلود به Ù†Ùع مطامع خود ماهي بگيريند. اين در Øالي بود كه اغلب اوقات پس از آنكه هميلتون جردن مژده به سامان رساندن كارها را به كارتر مي‌داد Ùˆ به او مي‌گÙت كه از طريق واسطه‌ها موÙÙ‚ شده است مسئله را خاتمه دهد، ناگهان امام با خطابه‌اي كه ايراد مي‌Ùرمود همه رشته‌‌ها را پنبه مي‌كرد Ùˆ اعضاي كاخ سÙيد را به Øالت جنون مي‌انداخت.
شركت بني‌صدر در برخي بندوبستهاي Ù…Øرمانه با كاخ سÙيد براي ØÙ„ مسئله گروگانها نيز از نكاتي است كه در اين كتاب اÙشا مي‌شود Ùˆ البته نمي‌توان كاملاً مشخص كرد كه آيا شبكه بني‌صدر با شبكه قطب‌زاده در اين مورد همكاري داشته است يا اينكه هر كدام از آنها به تنهايي مشغول ØªØ³Ø·ÙŠØ Ø±Ø§Ù‡ دور Ùˆ دراز آرزوهاي جاه‌طلبانة خود بوده‌اند.
كساني كه نطق معرو٠بني‌صدر در اولين سالگرد استقرار جمهوري اسلامي (12 Ùروردين 59) را به خاطر دارند Øتماً Ùراموش نكرده‌اند كه بعضي نكات Ù…Ø·Ø±Ø Ø´Ø¯Ù‡ توسط بني‌صدر در آن روز كمي غيرمتعار٠به نظر آمد Ùˆ سئوالاتي را در Ù…ØاÙÙ„ آگاه Ù…Ø·Ø±Ø ÙƒØ±Ø¯. مطالعة اين كتاب، همان سئوالات را پاسخ مي‌دهد Ùˆ به ÙˆØ¶ÙˆØ Ù…Ø¹Ù„ÙˆÙ… مي‌شود كه چگونه بني‌صدر قولي را كه Øدود 20 روز قبل به كارتر داده بود جامة عمل پوشاند Ùˆ در نطق خود به كاخ سÙيد چراغ سبز داد (صÙØات 216 Ùˆ 274). كه البته كارتر نيز بلاÙاصله طي يك مصاØبة مطبوعاتي به علامت بني‌صدر پاسخ داد Ùˆ نطق او را به عنوان «يك گام مثبت» توصي٠كرد. (صÙØÙ‡ 276)
ولي باز مشاهده مي‌كنيم كه امام بيدار Ùˆ هشيار ما به عمق توطئه توجه مي‌كند Ùˆ با يك بيان قاطع، صريØاً در مقابل نقشة مشترك بني‌صدر – كارتر كه چيزي جز واگذاري سرنوشت گروگان‌ها به بني‌صدر (رئيس‌جمهور Ùˆ رئيس شوراي انقلاب) نبود مي‌ايستد Ùˆ گروگانها را كماÙي‌السابق در يد قدرت دانشجويان مسلمان پيروخط امام اعلام مي‌كند. اين مطلب خشم كارتر را به اوج مي‌رساند Ùˆ سبب مي‌شود كه او ضمن توصي٠بني‌صدر به عنوان يك «آدم بي‌جرأت Ùˆ ترسو» (صÙØÙ‡ 276) دستور دهد روابط سياسي آمريكا Ùˆ ايران قطع شود Ùˆ نيز برنامه يورش نظامي براي خلاصي گروگانها را (در روز 5 ارديبهشت 59) به مرØله عمل درآورد.
هميلتون جردن در اين كتاب نكاتي از يورش نظامي آمريكا Ùˆ نيز جريان شكست Ù…ÙتضØانه آن را در صØراي طبس روشن مي‌كند Ùˆ به خصوص از ماجرايي پرده برمي‌دارد كه شايد هيچ‌كس تا به Øال از آن مطلع نبوده است: كارتر كه هنوز اميد بسياري به دوستان ايراني خود داشت قبل از صدور دستور يورش نظامي به طبس، هميلتون جردن را به پاريس مي‌Ùرستد تا با قطب‌زاده ملاقات كند Ùˆ از ÙØواي كلام او پي ببرد كه آيا آمريكا مي‌تواند باز هم از يورش نظامي صرÙنظر كند Ùˆ به كمك آنها اميدوار باشد يا نه؟... Ùˆ در اينجاست كه ملاقات دوم جردن با قطب‌زاده (در روز 29 Ùروردين 59) صورت مي‌گيرد Ùˆ چون هيچ‌گونه نشانه دال بر اØتمال موÙقيت‌هاي آينده باند بني‌صدر Ùˆ قطب‌زاده در اقدام براي آزادي گروگانها مشاهده نمي‌شود، كارتر دستور Øمله را – درست 4 روز بعد از اين ملاقات – صادر مي‌كند.
جالب‌ترين قسمت اين ماجرا، تلÙÙ† مستقيم قطب‌زاده به كاخ سÙيد Ùˆ صØبت او با هميلتون جردن، چند ساعت پس از شكست Øمله به صØراي طبس است كه كاملاً نشان مي‌دهد قطب‌زاده چقدر از اين اقدام كارتر عصباني شده Ùˆ كاخ رؤيايي خود براي معاملات آينده با آمريكاييها را سرنگون ديده است. (صÙØÙ‡ 312)
* * *
چندي پس از ماجراي طبس، به دليل آنكه رسوايي اعمال گذشته هميلتون جردن اوج گرÙته بود، كارتر ناچار شد او را از سمت رياست ستاد كاخ سÙيد بركنار كند Ùˆ به سرپرستي ستاد انتخاباتي خود بگمارد. Ùˆ به همين جهت چون جردن عملاً از متن سياست خارجي آمريكا خارج شد، لذا در مسائلي كه بعد از اخراجش از كاخ سÙيد (14 خرداد 59) در رابطه با گروگانها Ùˆ دخالتهاي آمريكا در ايران صورت گرÙته است قرار ندارد. Ùˆ به همين خاطر است كه او وقايع پراهميتي چون نقش آمريكا در كودتاي نوژه (18 تير 59) Ùˆ يورش قواي صدام به جمهوري اسلامي (31 شهريور 59) را در كتابش نديده گرÙته، Ùˆ جز به چند نكته – آن هم از قول ديگران – اشاره‌اي مختصر Ùˆ گذرا نمي‌كند. ولي توصيÙÙŠ كه او از جريان مبارزات انتخاباتي آمريكا Ùˆ چگونگي شكل دادن به روند اين مبارزات در كتابش آورده، به قدري جلب توجه مي‌كند كه به نظر مي‌رسد آشنايي با اينگونه مسائل نيز براي وقو٠به عمق Ùساد Ùˆ تباهي Øاكم برمقامات سياستگر آمريكايي از واجبات است. زيرا با مطالعة چنين مطالبي است كه خواهيم دانست مبارزات انتخاباتي براي رياست جمهوري آمريكا را در Øقيقت چيزي جز مجموعة چند نمايش مردم Ùريب تشكيل نمي‌دهد كه توسط گروهي از بازيگران كاركشته در امور تبليغاتي به اجرا درمي‌آيد Ùˆ در آنها سعي Ùراوان مي‌شود تا تماشاگران اين سري نمايشها (ملت آمريكا) آنقدر تØت تأثير قرار گيرند كه ناخودآگاه جذب نامزدي شوند كه Ùعاليت تبليغات‌چيهايش از همه خوش‌آب Ùˆ رنگ‌تر است.
نكته مهم در مبارزات انتخاباتي آمريكا، تأمين مخارج اين نمايشهاي رنگين Ùˆ پرهزينه است كه در راه آن، Ú†Ù‡ زدوبندها كه نمي‌شود Ùˆ Ú†Ù‡ قول Ùˆ قرارها براي تقسيم مشاغل كه داده نمي‌شود! چنانكه مي‌بينيم هميلتون جردن در نقش دلال انتخاباتي كارتر با ادوارد كندي معامله مي‌كند Ùˆ با تقبل مخارج گذشته‌اش (Ùˆ اØتمالاً پرداخت باج سبيل به كندي) رقيب هم Øزب كارتر را به كناره‌گيري از صØنه مبارزه وادار مي‌سازد. (صÙØÙ‡ 380).
با توجه به اينكه اصلاً معلوم نيست خود كارتر اين همه بودجه را از كجا تأمين كرده است Ùˆ آيا مبلغ 29 ميليون دلاري كه به ادعاي جردن به عنوان مخارج انتخاباتي كارتر (آن هم از بودجه كاخ سÙيد!) به مصر٠رسيده (صÙØÙ‡ 428) رقمي است واقعي، يا اينكه در پشت پرده آجيلهايي رد Ùˆ بدل شده كه جردن مأذون به اÙشاي آنها نبوده است؟
* * *
كتاب Øاضر Øكم مدركي مستند در اÙشاي چهره پرمكر Ùˆ تزوير كاخ سÙيدنشينان را دارد Ùˆ گرچه نويسنده آن كوشيده شخص خود Ùˆ اربابش (كارتر) را از پليديها منزه كند، اصلاً در اين كار موÙÙ‚ نبوده است. او بيهوده سعي كرده «باند جورجياييها» را جدا از منجلابي كه اكثر سياستگران آمريكايي در آن غوطه‌ورند به تصوير بكشد Ùˆ در خلال كتاب نمونه‌هاي متعددي ارائه داده است كه جز از Øماقت Ùˆ كج‌انديشي Ùˆ ره‌گم‌كردگي كارتر Ùˆ دارودسته‌اش خبر نمي‌دهد Ùˆ به خصوص در پايان كتاب كه به ماجراي ملاقات كارتر (پس از سرنگونيش) با گروگانها در آلمان اختصاص دارد خواننده را با كارتري آشنا مي‌كند كه جز دروغگويي Ùˆ چاپلوسي Ùˆ پشت‌هم‌اندازي هيچ وسيلة ديگري براي توجيه اقدامات ابلهانه‌اش در مورد گروگانگيري در چنته ندارد.
هميلتون جردن در اين كتاب علاوه بر تلاش بيهوده‌اي كه براي منزه جلوه دادن كارتر Ùˆ شخص خودش به كار برده، از هيچ كوششي در جهت تخطئه انقلاب اسلامي Ùˆ خدشه‌دار كردن ارزشهاي والاي آن Ùروگذار نكرده است، تا به زعم خود انتقام شكست كارتر را نيز گرÙته باشد. كه البته چون امكان داشت بعضي اظهارات بي‌پايه او Ùˆ كارتر باعث گمراهي برخي ناآگاهان Ùˆ يا اØياناً سوءاستÙادة عوامل مغرض Ùˆ Ùرصت‌طلب شود، هر جا كه چنين مطالبي آمده، به صورت زيرنويس با علامت «و» دربارة آن ØªÙˆØ¶ÙŠØ Ø¯Ø§Ø¯Ù‡ شده Ùˆ يا اگر مسئله به شكل تØري٠و يا قلب واقعيت بوده، Øقيقت امر بيان گرديده است.