دكترمنوچهر Ù…Øمدی، کارشناس مسائل سیاست خارجی در مصاØبه اي به تبيين Ùˆ ØªØ´Ø±ÙŠØ Ø¯ÙŠØ¯Ú¯Ø§Ù‡Ù‡Ø§ÙŠ خود نسبت به واقعه تسخير سÙارت امريكا Ùˆ آثار Ùˆ تبعات آن پرداخت . با هم اين Ú¯Ùت Ùˆ Ú¯Ùˆ را مي خوانيم :
چه عواملی باعث تنش بین ایران و آمریکا شده است؟
در دورة دولت موقت، با وجود اختلاÙات بین نیروهای انقلاب (Øضرت امام) Ùˆ آمریکا، دولت موقت، سعی در این داشت Ú©Ù‡ این اختلا٠را تخÙی٠دهد Ùˆ نگذارد Ú©Ù‡ به مرØلة تنش برسد؛ همان طوری Ú©Ù‡ قبل از 13 آبان، سÙارت آمریکا اشغال شده بود؛ ولی دولت موقت از این کار جلوگیری کرد وتلاش داشت نیروهای تسخیر کننده را بیرون کند Ùˆ نگذارد کار به جاهای Øساس Ùˆ باریک برسد. بنابراین، اگر تنش وجود داشت، عواملی هم بودند Ú©Ù‡ آن تنش را تخÙی٠دهند؛ ولی با اشغال سÙارت، تنش به اوج خود رسید Ùˆ دولت موقت هم سکوت کرد؛ زیرا مردم با تمام وجود Ùˆ توان، به سÙارت آمریکا ریختند Ùˆ تظاهرات ضد آمریکایی آن قدر بالا گرÙت Ú©Ù‡ دیگر کسی نمی توانست مقابله کند؛ Øتی بعضی از لیبرال ها مانند بنی صدر Ùˆ قطب زاده Ùˆ... با وجود این Ú©Ù‡ مخال٠اشغال سÙارت بودند، مجبور شدند با موجی Ú©Ù‡ در جامعه برای مقابله با آمریکا ایجاد شده بود، Øرکت کنند؛ مثلا سخنرانی کنند Ùˆ آمریکا را Ù…Øکوم نمایند. بنابراین، اعتقاد بنده بر این است Ú©Ù‡ اشغال سÙارت Ùˆ دورة 444 روزة گروگان گیری، اوج تنش بوده است Ùˆ اگر بخواهیم در آن دورة 444 روزه، دوباره اوج تنش رابیان کنیم، Ù…ÛŒ توانیم Øادثة طبس را ذکر کنیم Ú©Ù‡ به یک درگیری نظامی Ùˆ تجاوز آمریکایی منجر شد.
رابطه ايران و امريكا چگونه و توسط كدام طر٠قطع شد ؟
اساس سیاست خارجی جمهوری اسلامی بر این نبود Ú©Ù‡ رابطة خود را با دولت ها قطع کند؛ با وجود این Ú©Ù‡ خیلی از دولت ها را هم قبول ندارد . Øضرت امام نظرش این بود Ú©Ù‡ ما باید در تمام دنیا Øضور داشته باشیم. بنابراین، رابطه باید برقرار باشد.
به جز دو دولت Ú©Ù‡ ماهیت Ùˆ موجودیت آنها از Ù„Øاظ جمهوری اسلامی خدشه دار بود، یعنی اسراییل Ùˆ Ø¢Ùریقای جنوبی آن زمان، ما با بقیة دولت ها رابطه داشتیم Ú©Ù‡ آمریکا یکی از آنها بود . با وجود تنش بین دو کشور، ما خواستار قطع رابطه با آنها نبودیم؛ به عنوان مثال، ما با عراق هشت سال در Øال جنگ بودیم؛ ولی جالب توجه است Ú©Ù‡ رابطة سیاسی Ùˆ دیپلماتیک ما قطع نشد؛ بلکه ما در عراق، سÙارت Ùˆ کاردار داشتیم Ùˆ آنها در تهران، سÙارت Ùˆ کاردار داشتند. بنابراین، اصل سیاست ما بر قطع رابطه نبوده است. آمریکایی ها وقتی اØساس کردند Ú©Ù‡ ما با آنها رابطه داریم، تصور کردند Ú©Ù‡ شاید بتوانند با قطع رابطه، ضربه ای به این نظام وارد کنند . لذا اول آمریکایی ها بودند Ú©Ù‡ در مقابل اشغال سÙارتشان اقدام به قطع رابطه با ایران کردند؛ به امید این Ú©Ù‡ انقلاب ما در مقابل این کار، عقب نشینی خواهد کرد Ú©Ù‡ Øضرت امام در مقابل Ùرمودند: «ما رابطه با آمریکا را Ù…ÛŒ خواهیم Ú†Ù‡ کنیم»؟ در نتیجه، آنها بودند Ú©Ù‡ اول قطع رابطه کردند.
اصولاً باید در نظر داشت Ú©Ù‡ در زمان Øاضر هم اگر مسئلة ارتباط ایران Ùˆ آمریکا Ù…Ø·Ø±Ø Ø§Ø³ØªØŒ این آمریکایی ها هستند Ú©Ù‡ مسئلة برقراری ارتباط را مرتبط به نوعی تÙاهم دوستی Ùˆ یک سری پیشرÙت ها Ù…ÛŒ دانند؛ والا با آمریکا، همانند انگلیس Ùˆ Ø¢Ùریقای جنوبی Ú©Ù‡ تØولی در آن ا نجام شد، اين امكان وجود داشت كه رابطه ای برقرار کرد Ùˆ این آمریکایی ها بودند Ú©Ù‡ مسئلة رابطة سیاسی Ùˆ دیپلماتیک را آن چنان بزرگ Ùˆ مهم جلوه دادند Ú©Ù‡ باعث ایجاد مشکل در انجام مذاکره بین ایران Ùˆ آمریکا شد. آمریکا شرط هایی را برای مذاکره Ù…Ø·Ø±Ø Ù…ÛŒ کند Ùˆ طبیعی است نظامی Ú©Ù‡ با انقلاب مردمی بر سر کار آمده، هیچ وقت به خود اجازه نمی دهد Ú©Ù‡ شرط های دولت دیگری را Ú©Ù‡ سیاست استکباری دارد، بپذیرد.
با توجه به گذشت نزدیک به سی سال از پیروزی انقلاب، در زمان Øاضر بعضی ها معتقدند Ú©Ù‡ با تسخیر لانة جاسوسی، ظلم 25 سالة آمریکا به ایران تلاÙÛŒ شد Ùˆ در زمان Øاضر، نباید دشمنی با آمریکا ادامه پیدا کند؛ نظر شما در این رابطه چیست؟
قبل از این Ú©Ù‡ جواب سؤال شما را بدهم، دو نکتة زیر را Ù…Ø·Ø±Ø Ù…ÛŒ کنم:
1. طراØان این مطالب Ùˆ سؤالات از یک دیدگاه خاصی به این مطلب نگاه Ù…ÛŒ کنند Ú©Ù‡ با بینش اسلامی ما همخوانی ندارد. اغلب آنها کسانی هستند Ú©Ù‡ انقلاب را از بنیاد قبول ندارند Ùˆ نسبت به آن Ú†Ù‡ Ú©Ù‡ انجام داده اند یا انجام شده، پشیمان هستند Ú©Ù‡ بیشتر لیبرال ها این مواضع را دارند. بنابراین، طبیعی است Ú©Ù‡ این گونه سؤالات Ùˆ اظهار نظرها را داشته باشند.
2. آنان به جای این Ú©Ù‡ به مسائل کلان توجه کنند، به مسائل ریز Ù…ÛŒ پردازند Ùˆ این مسائل ریز را تØت یک قالب سیاسی درمي آورند تا در کنار مسائل کلان دیده نشوند؛ به عنوان مثال این Ú©Ù‡ Ù…ÛŒ گویند: با تسخیر سÙارت، جبران ظلم بیست Ùˆ پنج سالة آمریکا شده است، از بنیاد اشتباه است؛ چون اصلاً در این زمینه، بØØ« انتقام جویی Ù…Ø·Ø±Ø Ù†ÛŒØ³ØªØ› بلکه تضادی است Ú©Ù‡ بین سیاست استکباری آمریکا در گذشته Ùˆ Øال Ùˆ Øتی آینده با سیاست ایران وجود دارد. جمهوری اسلامی ایران خود را Øامی مستضعÙین Ùˆ مسلمانان جهان Ù…ÛŒ داند Ùˆ بنابراین، یک سیاست را دنبال Ù…ÛŒ کند Ùˆ آمریکا Ú©Ù‡ خود را ابرقدرتی Ù…ÛŒ داند Ú©Ù‡ دارای مناÙع زیادی در سراسر جهان است، سیاست خاص خود را دارد Ùˆ در Øقیقت، این دو با هم اصطکاک Ùˆ تضاد دارند. این سؤال Ú©Ù‡ آیا انتقام گرÙته شده یا نه، بی ربط است؛ زیرا سیاست استکباری آمریکا بعد از اشغال لانة جاسوسی، تغییر نکرده است؛ بلکه همة تلاش او این است Ú©Ù‡ بتواند این خوی استکباری خود را ØÙظ کند؛ مثلا در زمان Øاضر در کشور Ùلسطین Ú©Ù‡ جوانان مسلمان به خاک Ùˆ خون کشیده Ù…ÛŒ شوند، آمریکایی ها Ú†Ù‡ قدر برای آنان دل سوزانده اند؟ آنان با تمام توان، برای سرکوب آنها به اسراییل Ú©Ù…Ú© هم Ù…ÛŒ کنند؛ در صورتی Ú©Ù‡ سیاست ایران برعکس این است Ùˆ کاملا با این سیاست در تضاد است. بنابراین، سؤال بی جایی است. درست است Ú©Ù‡ اشغال سÙارت آمریکا، عکس العملی در مقابل Øقایق سیاست های گذشتة آمریکاست، ولی یک Øرکت بازدارنده ای بود؛ تا سÙارت آمریکا، دیگر لانة Ùساد Ùˆ جاسوسی Ùˆ... نشود.
اگر اسناد کودتای 28 مرداد را Ú©Ù‡ خود آمریکایی ها منتشر کرده اند، بخوانید، خواهید دید Ú©Ù‡ مرکز Ùرماندهی کودتا، خود سÙارت آمریکا بوده است Ùˆ در آن جا، تمام این برنامه ها Ø·Ø±Ø Ø±ÛŒØ²ÛŒ Ù…ÛŒ شود . در زمان Øاضر هم Ù…ÛŒ بینیم Ú©Ù‡ آمریکا همچنان به سیاست خصمانة خود ادامه Ù…ÛŒ دهد.
Ú¯Ùته Ù…ÛŒ شود Ú©Ù‡ اقدام ایران در تسخیر سÙارت آمریکا، یک Øرکت دور از تأمل، تعقل Ùˆ مسؤلیت Ùˆ سرشار از غوغاگری بوده است Ùˆ کسی را یارای مخالÙت با آن نبود؛ نظر Øضرت عالی در این مورد چیست؟
البته این طبیعی است؛ زیرا کسانی Ú©Ù‡ این مطالب را Ù…Ø·Ø±Ø Ù…ÛŒ کنند، از تسخیر سÙارت آمریکا، ضربة سختی خورده اند Ùˆ دوستان Ùˆ یاران آمریکا Ù…ÛŒ باشند؛ Øتی معتقدند Ú©Ù‡ ما باید با آمریکا رابطة صمیمی Ùˆ دوستانه داشته باشیم Ùˆ اگر تØمیلاتی بر ما کرد، ما آنها را بپذیریم. Øر٠آنها از دیدگاه خودشان درست است؛ اما اگر از دیدگاه شخصی را Ú©Ù‡ معتقد به انقلاب اسلامی است، نگاه کنیم، Ù…ÛŒ بینیم Ú©Ù‡ اشغال لانة جاسوسی، ضربة سختی به لیبرالیسم Ùˆ یک پیروزی بزرگی برای انقلاب اسلامی بود Ùˆ به تعبیر Øضرت امام، انقلاب دوم بود. واقعیت هم این است Ú©Ù‡ اگر سÙارت آمریکا اشغال نشده بود، ما هنوز گرÙتار Øاکمیت لیبرال ها بودیم Ùˆ Øرکت استØاله آمیزی Ú©Ù‡ از دولت موقت شروع شده بود، جای Ù…ØÚ©Ù…ÛŒ برای خود پیدا Ù…ÛŒ کرد Ùˆ همان ضربه ای Ú©Ù‡ در مشروطه Ùˆ نهضت ملی شدن Ù†Ùت خوردیم، دوباره در این جا Ù…ÛŒ خوردیم.
بنابراین، در مجموع Ù…ÛŒ توان Ú¯Ùت Ú©Ù‡ یک موهبت الهی بود؛ زیرا دانشجویانی Ú©Ù‡ ریختند Ùˆ آن جا را گرÙتند، خودشان هم نمی دانستند Ú©Ù‡ 444 روز آن جا Ù…ÛŒ مانند؛ بلکه هد٠آنها عکس العملی بود در برابر این مسئله Ú©Ù‡ آمریکا شاه را پذیرÙته Ùˆ یا بازرگان با برژینسکی (وزیر امور خارجة وقت آمریکا) دیدار کرده بود؛ ولی وقتی به آن جا ریختند، Øضرت امام Ùرمود: خوب جایی را گرÙتید؛ Ù…ØÚ©Ù… Ù†Ú¯Ù‡ دارید Ùˆ از دست ندهید Ùˆ بعد هم اسنادی Ú©Ù‡ از آن جا کش٠شد، ضربة Ùوق العاده سختی به آمریکایی ها زد Ùˆ تمام سیستم Ùˆ شبکة آمریکا را در منطقة خاورمیانه به هم ریخت Ùˆ بسیاری از چهره های مناÙÙ‚ÛŒ Ú©Ù‡ در Ø³Ø·ÙˆØ Ø¨Ø§Ù„Ø§ÛŒ جمهوری اسلامی، مثل ریاست جمهوری Ù†Ùوذ کرده بودند، رسوا شدند؛ مثل بنی صدر Ú©Ù‡ معلوم شد در سÙارت آمریکا پرونده دارد Ùˆ ماهانه هزار دلار Øقوق Ù…ÛŒ گیرد . این، نعمت عظیمی برای انقلاب ما بود Ú©Ù‡ به وسیلة آن، انقلاب ما واکسینه شد؛ اما اگر بخواهیم از دیدگاه لیبرال ها نگاه کنیم، ضربة بسیار سختی بود Ùˆ مدت بیست سال آنها را از صØنه خارج کرد Ú©Ù‡ بخشی از آنها مجبور شدند به جاسوسی بپردازند Ùˆ بخشی نیز عملیات کودتا در Øد انتØاری انجام دادند Ùˆ مردم Ùهمیدند Ú©Ù‡ لیبرال ها Ú†Ù‡ کسانی هستند . هرچند كه Øتي برخلا٠ادعای خود نيز ملی گرا نبودند.
مسئلة سÙارت Ùˆ تسخیرلانة جاسوسی در بعد Øقوقی، سؤالی را در ذهن Øقوق دانان Ù…Ø·Ø±Ø Ù…ÛŒ کند Ú©Ù‡ این کار یک عمل خلا٠دیپلماسی Ùˆ Øقوق بین الملل است Ùˆ جایگاهی در Øقوق ندارد Ùˆ نباید به رسمیت شناخته شود؛ جنابعالي از اين منظر چگونه به Øادثه تسخير سÙارت امريكا مي نگريد ØŸ
اولاً Øقوق بین الملل، ساخته Ùˆ پرداختة غربی هاست Ùˆ طوری Øقوق بین الملل را تدوین کرده اند Ú©Ù‡ تداوم Øاکمیت آنها را بر سراسر جهان ØÙظ کند؛ به عنوان مثال، سÙارت یک کشور در کشور دیگری به عنوان سرزمین آن کشور است، بنابراین، نیروهای ملی آن کشور، ØÙ‚ داخل شدن در آن سرزمین را ندارند. این قانون برای سÙارت یک کشور٠جهان سومی در آمریکا Ùˆ واشنگتن، Ú†Ù‡ خاصیتی دارد؟ هیچ؛ اما برای یک کشور ابرقدرتی مثل آمریکا Ú©Ù‡ سÙارتش در یک کشور جهان سوم است، Ùوق العاده اهمیت دارد؛ زیرا عدم دخول مردم آن کشور در سÙارت، به آن کشور این امکان را Ù…ÛŒ دهد Ú©Ù‡ بر ضد آن کشور جهان سومی، هر کاری Ú©Ù‡ بخواهد انجام دهد. در Øقوق بین الملل، سÙارت خانه برای انجام کارهای دیپلماتیک است؛ نه اَعمال جنایت کارانه Ùˆ توطئه آمیز Ùˆ کودتایی در یک کشور Ùˆ وقتی Ú©Ù‡ Ù…Øرز Ùˆ مسلم شد Ú©Ù‡ آمریکا از این Ù…ØÙ„ Ùˆ روابط دیپلماتیک، سوء استÙاده کرده، در Øقیقت، نقض Øقوق بین الملل کرده است. پس اگر دولتی در یک کشور دیگر از امتیازاتی Ú©Ù‡ در اختیار او قرار داده اند، سوء استÙاده کند، مثلاً در آن کشور قاچاق مواد مخدر کند Ùˆ یا بر ضد آن دولت کودتا کند، کار خلاÙÛŒ انجام داده است Ùˆ این مسئله در Øقوق بین الملل، جواب داده شده است؛ یعنی سÙارتی Ú©Ù‡ مورد سوء استÙاده قرار Ù…ÛŒ گیرد، دیگر مصونیت قبلی را از Ù„Øاظ بین المللی دارا نیست.
Øقوق بین الملل به کشوری Ú©Ù‡ در آن سÙارتخانه اي به كار توطئه مشغول باشد ØŒ این اجازه را نداده Ú©Ù‡ آن را تسخیر کند؛ بلکه آن کشور Ù…ÛŒ تواند از راه های قانونی، تقاضای تعطیل کردن سÙارت را بدهد؛ نظر شما چیست؟
این، درست است؛ امّا بØØ« بنده در این جا این است Ú©Ù‡ اول Ú†Ù‡ کسی نقض کرده است؟ این نقض را اول آمریکایی ها انجام دادند Ùˆ همة دولت های امپریالیستی معمولا در کشورهای جهان سوم، از سÙارت خانه های خود سوء استÙاده Ù…ÛŒ کنند؛ مثلا در گذشتة دور، Ùهرست نمایندگان مجلس Ú©Ù‡ Ù…ÛŒ بایست انتخاب Ù…ÛŒ شدند، از سÙارت آمریکا Ùˆ انگلیس در Ù…ÛŒ آمد. آيا اين اعمال Ù†Ùوذ از نظر Øقوق بين الملل قانوني است ØŸ مسئلة بعد این است Ú©Ù‡ ما تسخیر سÙارت آمریکا را جدای از خود انقلاب نمی دانیم؛ بلکه جزء لاینÙÚ© انقلاب است. Øال باید پرسید: آیا انقلاب در Øقوق بین الملل به رسمیت شناخته شده است؟ چنین نیست؛ چون خود انقلاب عليه يك دولت یک Øرکت غیرقانونی است Ùˆ هیچ دولتی Ùˆ نظامی یک انقلاب را در قاموس ملی Ùˆ بین المللی به رسمیت نمی شناسد.
بدین ترتیب، ما اشغال سÙارت را جزء لاینÙÚ© انقلاب Ù…ÛŒ دانیم؛ همان طور Ú©Ù‡ انقلاب به ثمر رسید Ùˆ جا اÙتاد، اشغال سÙارت هم یک انقلاب دوم بود. در قاموس بین الملل Ùˆ روابط بین کشورها، این Øرکت، قابل تجزیه Ùˆ تØلیل نیست؛ بلکه این را باید در قالب Ú©Ù„ انقلاب دید؛ یعنی انقلاب ما، یک عصیان Ùˆ طغیان بر ضد نظام استکباری بود Ùˆ تسخیر سÙارت هم در همین راستا انجام گرÙت. آیا کشتن یک آمریکایی در کشور دیگری، در قاموس بین الملل پذیرÙته شده است؟ خیر؛ اما در کشور ما، به دلیل بغض Ùˆ کینه ای Ú©Ù‡ مردم نسبت به اینها داشتند، چندین آمریکایی را کشتند. Øرکت خودجوش مردمی را نمی شود در قالب موازین بین المللی، تجزیه Ùˆ تØلیل کرد؛ بلکه باید در قالب خود انقلاب تØلیل شود؛ یعنی انقلاب، Øرکتی بود برای براندازی استکبار Ùˆ ظلم ØŒ Ùˆ تسخیر سÙارت را هم باید در همین قالب تØلیل کرد.
بعضی ها ادعا کرده اند Ú©Ù‡ مشکلات اقتصادی ایران، ناشی از قطع رابطة با آمریکاست Ùˆ بعضی دیگر ادعا کرده اند Ú©Ù‡ قطع رابطه با آمریکا، ملت ایران را سالانه متØمل میلیاردها دلار خسارت Ù…ÛŒ کند Ùˆ Ù…ÛŒ گویند Ú©Ù‡ بهتر است عاقلانه Ùکر کنیم Ùˆ خود را از این Ù…Øرومیت نجات دهیم؛ نظر شما چیست؟
این هم یکی دیگر از آن Øر٠های اØمقانه Ùˆ بدون سند Ùˆ دلیل است. کسانی Ú©Ù‡ این Øر٠را Ù…ÛŒ زنند، باید نشان دهند Ú©Ù‡ کدام دولت جهان سومی با آمریکا رابطة مستقل برقرار کرده Ùˆ مشکلات اقتصادی اش برطر٠شده است؟ بعضی از دولت ها در Øقیقت مستعمرة آمریکا شده اند؛ مثلا در کرة جنوبی Ùˆ تایوان تمام سلطة آمریکا وجود دارد Ùˆ آنها جزئی از اقتصاد آمریکا شده اند. آمریکایی ها برای راضی Ù†Ú¯Ù‡ داشتن این دو کشور، یک Ú©Ù…Ú© مختصری هم به آنها Ù…ÛŒ کردند؛ ولی وابستگی این دو به آمریکا، یک وابستگی مطلق شده است Ø› یعنی هیچ وقت دولت کرة جنوبی Ùˆ تایوان نمی توانند سیاستی را اتخاذ کنند Ú©Ù‡ غیر از سیاست آمریکا باشد Ùˆ وقتی شیر رابطة اقتصادی آمریکا با این دولت ها قطع شود، بلای اَسَÙناکی Ú©Ù‡ بر سر اندونزی Ùˆ مالزی آمد، بر سر این دو هم Ù…ÛŒ آید؛ زیرا دیگر از مخزن، تزریق به پایین نمی شود . این طور نیست Ú©Ù‡ آمریکایی ها به راØتی پول خود را در جایی هزینه کنند. آنان در مقابل٠هر یک دلار، اگر ده دلار بهره برداری نکنند، امکان ندارد Ú©Ù‡ در آن Ù…ØÙ„ سرمایه گذاری کنند؛ مثلا بعد از آن Ú©Ù‡ اتØاد جماهیر شوروی از هم پاشید، آقای یلتسین Ú©Ù‡ در کشورش مقروض بود، امیدوار بود Ú©Ù‡ با دست برداشتن از ایدئولوژی خودش، از كمك آمریکایی ها برخوردارشود Ùˆ بتواند از طريق آن مسائل اقتصادی روسيه را ØÙ„ Ùˆ Ùصل کند؛ ولی مشاهده كرديم Ú©Ù‡ نه تنها Ú©Ù…Ú© نکردند، بلکه آنها را زیر پای خود له کردند Ùˆ هر روز توقعات آمریکایی ها بالاتر رÙت؛ چنان Ú©Ù‡ برژینسکی در یک مصاØبه Ú¯Ùته بود تجزیة جماهیر شوروی به Ù‡Ùده کشور، کاÙÛŒ نیست؛ بلکه باید Ú©Ù…Ú© کنیم Ú©Ù‡ بیش از این از هم بپاشد تا دیگر امپراتوری Ùˆ ابرقدرتی در مقابل آمريكا به وجود نیاید.
بنابراین، آمریکا هیچ وقت بی دليل در یک کشور سرمایه گذاری نمی کند؛ به ویژه در کشوری مثل کشور ما Ú©Ù‡ دارای منابع Ù†Ùت Ùˆ ذخایر عظیمی است؛ بلکه آنها Ú†Ù‡ در زمان شاه Ùˆ Ú†Ù‡ اکنون، تلاششان این است Ú©Ù‡ ايران را از منبعی Ú©Ù‡ Ù…ÛŒ تواند نوعی استقلال در تصمیم گیری به آن بدهد، Ù…Øروم کنند. قبل از انقلاب، آمریکا برنامه ای برای ایران داشت Ú©Ù‡ روزانه هشت میلیون بشکه Ù†Ùت استخراج کند؛ به طوری Ú©Ù‡ ایران در سال 1992Ù…. جزء صادر کنندگان Ù†Ùت نباشد؛ یعنی آنها به Ùکر خودشان بودند Ú©Ù‡ از منابع این کشور، استÙاده کنند Ùˆ الان هم همین کار را در عربستان انجام Ù…ÛŒ دهند؛ کشوری با دوازده میلیون جمعیت، Ú†Ù‡ نیازی دارد Ú©Ù‡ روزی هشت میلیون بشکه Ù†Ùت تولید کند؟ آمریکایی ها با خود Ù…ÛŒ گویند Ú©Ù‡ از اینها استÙاده کنیم؛ تا Øدی Ú©Ù‡ گرسنه Ùˆ بدبخت Ùˆ Ù…Ùلوک بشوند Ú©Ù‡ آن وقت دست نیاز به طر٠ما دراز کنند Ùˆ ما به صورت ارباب رعیت با آنان رÙتار کنیم.
پس معلوم شد Ú©Ù‡ این ØرÙØŒ اصلاً درست نیست. اگر ما زمان شاه٠کشور خودمان را نگاه کنیم Ùˆ با کشوری مثل ترکیه Ú©Ù‡ رابطه با آمریکا دارد، مقایسه کنیم، Ù…ÛŒ Ùهمیم Ú©Ù‡ آمریکایی ها بی خود در جایی میلیاردها دلار سرمایه گذاری نمی کنند؛ مگر این Ú©Ù‡ چند برابر آن سود ببرند.1