ادبیات کاخ‌سفید (5)



بسمه تعالی


تردیدی نیست که جهان پس از حملات یازدهم سپتامبر، در وضعیت حساس و شکننده‌ای قرار گرفت و به هر حادثه، قدرتی در اندازه ایجاد پیامدهای خطیر یا فرصتی طلایی بخشید. حضور آمریکا در منطقه پس از دو جنگ افغانستان و عراق، وضعیتی حساس را برای کشورمان پدید آورده است.
«ادبیات کاخ‌سفید» با رویکردی جدید به بررسی مواضع رسمی دولتمردان ایالات‌متحده و نیز سایر مقامات آمریکایی در قبال ایران می‌پردازيم. رسانه‌های آمریکا گزینه‌ای دیگر است که به بررسی مواضع آن‌ها در قبال ایران پرداخته می‌پردازد و در نهایت کلیه جریان‌های خبری در این سه قالب با نشانگاه ایران مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرند. «ادبیات کاخ‌سفید» به‌صورت هفته‌ای انجام می‌شود و تلاش می‌کند تا خطوط القا را مقابل ایران شناسایی و تحلیل کند.

۳۰ ـ ۲۲ مهرماه
دولتمردان کاخ‌سفید
جورج بوش در واکنش به اجلاس تهران و سفر وزرای خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان به ایران، موضوع پذیرش بازرسی‌های بیشتر از برنامه‌های هسته‌ای ایران را تحولی بسیار مثبت خواند.[۱] بوش در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با مگاواتی، رئیس‌جمهور اندونزی با بیان این‌که به‌نظر می‌رسد ایرانی‌ها خواسته‌های جهانی را پذیرفته‌اند، افزود: حالا این برعهده خودشان است که ثابت کنند درخواست ما را پذیرفته‌اند. وی خاطرنشان ساخت: این‌که ایران پذیرفته است فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم را به حالت تعلیق درآورد و با امضای پروتکل الحاقی موافقت کند، رویدادی بسیاری مثبت است.
بوش در این‌باره تصریح کرد که مشخصاً اگر تهران برنامه‌های تسلیحات هسته‌ای‌اش را کنار بگذارد، به روابط ما کمک خواهد شد. وی در نهایت افزود: اگر بتوانیم درباره اعضای القاعده که دراختیار ایران هستند، نیز به توافق برسیم به روابط‌مان کمک کرده‌ایم.
کالین پاول، نیز با اشاره به نتایج مذاکرات تهران اعلام کرد: ما از این تحول استقبال می‌کنیم، اما همان‌طور که به استراو گفتم و همان‌طور که او، فیشر و دوویپلین می‌دانند، نتیجه مذاکرات است که باید به آن توجه شود.[۲] وی افزود: باید منتظر بود و دید آنچه را که ایرانی‌ها آماده انجام آن هستند و آنچه را که آماده کرده‌اند، تا دراختیار آژانس قرار دهند، واقعاً چیست.
وی ادامه داد: اما من این کار را که از سوی سه همکار اروپایی‌ام به انجام رسید، تحسین می‌کنم. این مسئله نشان می‌دهد ما همگی در هدف ایجاد اطمینان از این‌که ایران توانایی تولید بمب هسته‌ای ندارد، متحد هستیم.
اسکات مک کلان سخنگوی کاخ‌سفید نیز در این‌باره اعلام کرد: نتایج مذاکرات تهران یک پیشرفت است، اما ما نیاز داریم که در حال حاضر شاهد عملی شدن این موضوعات باشیم.[۳] وی افزود: امروز کلمات مطرح شده از سوی ایران مهم نیست و آنچه که مهم است اقدام عملی برای اجرای کامل تعهدات بین‌المللی است. وی تأکید کرد که ما ساخت سلاح‌ هسته‌ای در ایران را تحمل نمی‌کنیم. مک کلان در ادامه افزود: اگر ایرانی‌ها پروتکل الحاقی را امضا کنند، به بازرسان اجازه دهند از تأسیسات آن‌ها بازرسی‌های ناخوانده انجام دهند، با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کامل داشته باشند و به برنامه غنی‌سازی اورانیوم پایان دهند، اقدام آن‌ها مثبت خواهد بود.
وی از آلمان، انگلیس و فرانسه به‌دلیل نقشی که در به توافق رسیدن با ایران داشت، تشکر کرد و گفت: ما در تمام مدت در تماس نزدیک با اروپایی‌ها بودیم. مک کلان در ادامه با تأکید بر نقش بوش در این زمینه خاطرنشان کرد: این رئیس‌جمهور آمریکا بود که ابتدا اقدام جامعه بین‌المللی را برای بررسی این موضوع خواستار شد. رئیس‌جمهور آمریکا جلوگیری از تولید سلاح‌های هسته‌ای را در اولویت قرار داده است و ما اکنون ثمره تلاش‌هایمان را می‌بینیم.
سخنگوی کاخ‌سفید در پاسخ به این سئوال  Ú©Ù‡ آیا آمریکا با دستیابی ایران به انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز موافق است یا نه؟ گفت: اگر ایران به قول‌هایش عمل کند ما قدمی در جهت مسیر مستقیم برداشته‌ایم.
در همین راستا، ریچارد بوچر سخنگوی وزارت خارجه ایالات‌متحده گفت: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید هرگونه اطلاعات مربوط به برنامه‌های هسته‌ای ایران را حتی در صورتی‌که از جانب یک گروه مخالف ایرانی ـ که واشنگتن آن‌را جزو گروه‌های تروریستی محسوب می‌کند ـ منتشر شده باشد، به بررسی دقیق بگذارد.[۴] وی افزود: ما معتقدیم که هرگونه اطلاعاتی درباره برنامه‌های هسته‌ای ایران باید مدنظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار گیرد. بوچر با اشاره به گزارش اخیر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) درباره برنامه‌های هسته‌ای ایران، گفت: اطلاعات این گروه به‌رغم آن‌که در لیست تروریست‌ها قرار دارد، باید توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درنظر گرفته شود.
سخنگوی معاون وزیر امورخارجه ایالات‌متحده نیز اعلام کرد که ایران باید مهلت تعیین شده از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را برای اثبات این‌که قصد تولید سلاح‌های هسته‌ای ندارد، رعایت کند.[۵]
وی با اعلام این‌که دولت آمریکا فقط گزارش اظهارات محمد البرادعی را دریافت کرده است، گفت: ما این مسئله را که انتظار داریم ایران بدون هرگونه تأخیر، پروتکل الحاقی را امضا کند، به‌خوبی آشکار ساخته‌ایم.
وی افزود: ما اطمینان کامل داشتیم که وزیران خارجه فرانسه، انگلیس و آلمان با صراحت کامل درباره مطالبات بین‌المللی از ایران در زمینه برنامه‌های هسته‌ای این کشور گفت‌وگو خواهند کرد. وی خاطرنشان ساخت: تعهدات ایران در مورد معاهده عدم گسترش سلاح‌های هسته‌ای و همکاری این کشور با آژانس بین‌الملی انژری هسته‌ای قابل مذاکره و گفت‌وگو نیست.
 بررسی اظهارات دولتمردان کاخ‌سفید نشان می‌دهد که سفر وزرای خارجه فرانسه، انگلیس و آلمان به ایران و مذاکرات تهران درباره فعالیت‌های هسته‌ای‌اش تنها جریان خبری این هفته بوده است.

مقامات ایالات‌متحده
جک رید سناتور دموکرات مجلس سنای آمریکا گفت: کاخ‌سفید باید خود را برای درگیری‌های احتمالی در آینده با ایران آماده کند.[۶] وی تصریح کرد که ابهامات تهران ـ واشنگتن در حال افزایش است و ایالات‌متحده باید آماده هرگونه درگیری احتمالی در آینده‌ای نزدیک با این کشور باشد.
روزنامه واشنگتن پست به نقل از افرادی که آن‌ها را «منابع دیپلماتیک موثق آمریکا» نامید، نوشت: دولت بوش به دولت ایران ابلاغ کرده است که آمادگی از سرگیری گفت‌وگوهای محرمانه ژنو جهت رسیدن به توافق و همکاری متقابل در موضوع عراق و دیگر موضوعات مطرح شده، را دارد.[۷] این روزنامه در ادامه می‌نویسد: جورج بوش با طرح محافظه‌کاران تندروی واشنگتن برای تشکیل یک دولت مخالف ایرانی در خارج از کشور تحت عنوان جزئی از طرح آمریکا ـ برای آنچه که متزلزل ساختن پایه‌های نظام حکومت ایرانی و فراهم آوردن زمینه‌های لازم برای سرنگونی آن خوانده شد ـ ، مخالفت کرده است.
واشنگتن پست به نقل از منابع یادشده با اشاره به تلاش‌های سری و گسترده ریچارد پرل، معاون وزیر دفاع آمریکا و جناح محافظه‌کار تندروی آمریکا در کنگره و دولت آمریکا که روابط بسیار نزدیکی با اسرائیل دارد، آورده است: این افراد برای این‌که در تلاش‌های خود جهت تغییر نظام حاکم در ایران موفق شوند، مستقیماً موضوع حمله نظامی به ایران را مطرح نکرده، بلکه با مطرح کردن طرح‌هایی قصد دارند به هدف نهایی خود برسند.
این روزنامه در ادامه ادعاهایش، طرح‌های پیشنهادی محافظه‌کار تندروی آمریکا را به ترتیب ذیل بیان داشته است:
۱ـ تشویق شخصیت‌های مخالف ایرانی در داخل و خارج از کشور جهت تشکیل یک حکومت جدید در خارج از کشور.
۲ـ تشویق شخصیت‌های مخالف ایرانی در آمریکا و اروپا برای استفاده از وسایل مختلف از جمله رسانه‌های خبری به‌ویژه تلویزیون و پخش برنامه‌های ویژه‌ای جهت متهم ساختن نظام حاکم ایران و نمایان ساختن نقاط ضعف این دولت در صحنه بین‌المللی برای مردم ایران و همچنین حمایت مالی از این شبکه خبری
۳ـ استفاده از گروه‌های مخالف ایران و تحریک و دعوت مردم ایران جهت برگزاری تظاهرات گسترده در سراسر شهرهای ایران.
این منابع ادعا کردند که کالین پاول نیز مانند بوش شدیداً با این طرح مخالف کرده و اعلام کرده است که این طرح‌ها کاملاً غیرواقعی هستند و در صورت مطرح شدن، آمریکا را به یک بحران و مشکل بزرگ خواهد کشاند. این منابع همچنین تصریح کرده‌اند، جورج تنت، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا و دکتر کاندولیزا رایس مشاور امنیت ملی جورج بوش نیز شدیداً با این طرح‌ها مخالفت کرده‌اند.
واشنگتن پست به نقل از این منابع می‌نویسد: کالین پاول جهت خنثی ساختن این طرح جناح محافظه‌کار، طرح دیگری را به بوش ارائه داده است که بندهای این طرح به ترتیب ذیل است:
۱ـ دولت بوش آمادگی از سرگیری گفت‌وگوهای سیاسی سری ژنو در ماه نوامبر را با ایران دارد. اما قبل از آغاز این گفت‌وگوها از ایران می‌خواهد که قبل از پایان ماه جاری به توافق با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برسد.
۲ـ واشنگتن آمادگی آن‌را دارد که در گفت‌وگوهای ژنو تمام امکانات موجود برای رسیدن به یک توافق میان ایران و آمریکا جهت همکاری در عراق و حفظ امنیت و ثبات این کشور را به بررسی بگذارد.
۳ـ واشنگتن آمادگی آن‌را دارد که با حمایت ایران در ژنو در این‌باره که آیا ایران آمادگی لازم برای همکاری با آمریکا برای رسیدن به یک راه‌حل مسالمت‌آمیز به دور از سیاست‌های درگیری را دارد یا خیر گفت‌وگو کند و مشکلات میان این دو کشور را به شیوه مسالمت‌آمیز حل کند.
این منابع مدعی شد که پاول در این طرح تأکید کرده که نقش ایران در بازسازی عراق و تشکیل حکومت مشروع این کشور بسیار ضروری و مهم است.
در همین راستا، مدیر مرکز مطالعات همکاری‌های بین‌المللی دانشگاه نیویورک اظهار داشت به هیچ‌وجه احتمال حمله نظامی آمریکا علیه ایران وجود ندارد.[۸] دکتر بارنت رابین مدیر مرکز مطالعات همکاری‌های بین‌المللی دانشگاه نیویورک اعلام کرد: آمریکا به‌دلیل جنگ اخیرش در عراق با مشکلات بسیاری روبه‌رو است. وی گفت: فکر نمی‌کنم مقامات واشنگتن تا این اندازه دیوانه باشند که چنین حمله‌ای را صورت دهند. باور نمی‌کنم که آن‌ها خطر دیگری را بپذیرند و نیروهایشان را در این منطقه برای یک حمله نظامی دیگر علیه کشوری که اگر اشتباه نکنم، جمعیتی سه برابر عراق یا افغانستان دارد، درگیر کنند. وی در ادامه افزود: اطمینان دارم آمریکا برای افزایش فشارهای وارد شده بر تهران تلاش خواهد کرد. آمریکا از راه‌های مختلفی با ایران گفت‌وگو کرده است و فراموش نکنید که تصویر ژئوپولتیکی حاضر، این است که آمریکا بدترین دشمن ایران در ۱۲ سال اخیر را نابود کرده است.
وی گفت: کاملاً صادقانه بگویم ایران و آمریکا منافع مشترک بسیاری دارند. در حال حاضر دو کشور از نظر جغرافیایی به یکدیگر نزدیک‌تر شده‌اند و بنابراین میزان تهدیدها برای دوطرف نیز بسیار بیشتر شده است. این کاملاً واضح است که سربازان آمریکایی در حال حاضر در طول مرزهای ایران مستقر هستند و این تهدیدی آشکارا برای ایران است.
رابین خاطرنشان ساخت: سازمان‌های اطلاعاتی ایران در حال حاضر در کشورهایی مانند عراق و افغانستان که سربازان آمریکایی در آنجا حضور دارند، فعالیت می‌کنند و این کشور قصد دارد سربازان آمریکایی را از بین ببرد تا حضور آمریکا را در این کشورها با مشکلات بسیاری روبه‌رو سازد.
وی با اشاره به روابط ایران و آمریکا گفت: روابط این دو کشور بسیار پیچیده و چندبعدی است و نباید آن‌را به چندین بیانیه که تحت فشارهای مختلف ارائه می‌شود، خلاصه کرد؛ اما به هر حال من فکر نمی‌کنم این‌ها به حمله نظامی علیه ایران منجر شود.
از سوی دیگر رئیس مؤسسه علوم و امنیت بین‌الملل واشنگتن گفت: ایران در حال پاسخ ‌دادن به خواسته‌های جامعه جهانی است و این نشان می‌دهد که آمریکا باید سیاست منزوی ساختن ایران را تغییر دهد.[۹]
دیوید آلبرایت بازرس تسلیحاتی سابق سازمان‌ملل و رئیس مؤسسه علوم و امنیت بین‌الملل واشنگتن خاطرنشان ساخت: اروپا باید چیزهای بیشتری از ایران بگیرد، اما همین موضوع برای این‌که آمریکا تغییر فکر درباره ایران را آغاز کند، کافی است.
از سوی دیگر، تری تیلور کارشناس مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک در این‌باره اظهار داشت: آمریکایی‌ها نمی‌خواهند ایران را تشویق کنند، اما چیز زیادی هم برای شکایت کردن از آن ندارند.[۱۰]
وی افزود: نگرانی آمریکا این بود که ممکن است اروپا بدون این‌که حقیقتاً این مشکل را حل کند، بر روی بحران سرپوش گذارد.
 احتمال حمله نظامی آمریکا به ایران، مذاکرات محرمانه تهران ـ واشنگتن، تشکیل یک دولت مخالف ایرانی در خارج از کشور، نقش ایران در بازسازی عراق، دخالت ایران در امور عراق و افغانستان، سفر وزرای خارجه فرانسه، انگلیس و آلمان به ایران و مذاکرات تهران مهم‌ترین جریان‌های خبری در اظهارات مقامات ایالات‌متحده است.

رسانه‌های آمریکا
شبکه خبری فاکس‌نیوز با انتشار خبر موافقت ایران با امضای پروتکل الحاقی نوشت: وزرای خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان موافقت مقامات ایران برای به تعویق انداختن روند غنی‌سازی اورانیوم را جلب کردند.[۱۱] این شبکه خبری در ادامه خاطرنشان می‌کند: موافقت هسته‌ای ایران با سه کشور اروپایی یک پیروزی است که انزوای آمریکا را در پی خواهد داشت.
شبکه خبری سی.‌ان.‌ان با مخابره مطلبی در خصوص مذاکرات تهران نوشت: اعلام این مطلب از سوی ایران که به نگرانی‌های بین‌المللی درباره برنامه هسته‌ای‌اش پایان خواهد داد، عموماً واکنش‌های مثبتی به‌دنبال داشته است.[۱۲‌] این شبکه خبری خاطرنشان ساخت: کاخ‌سفید گفته است که پیشنهاد ایران در صورتی‌که اجرا شود، گامی مثبت است. این شبکه خبری همچنین به نقل از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوشت که تصمیم ایران برای روشن ساختن فعالیت‌های هسته‌ای گذشته و نظام‌مند کردن فعالیت‌های هسته‌ای آینده خود، مایه دلگرمی است. پایگاه اینترنتی آمریکایی Antiwar در گزارشی نوشت: برخی مقامات و مشاوران دولت بوش آرزوی جنگی دیگر را در سر دارند و با توجه به سر و صداهای برخاسته از کاخ‌سفید چنین برمی‌آید که هدف بعدی آن‌ها ایران است، اما حمله به ایران عملی کاملاً احمقانه خواهد بود در صورتی‌که حمله به عراق در مقایسه با آن تقریباً معقولانه‌تر به‌نظر می‌رسد.[۱۳] نیویورک تایمز به نقل از این پایگاه اینترنتی می‌نویسد: تقریباً هیچ‌کس ادعا نمی‌کند ایران برای امنیت آمریکا یک تهدید به‌حساب می‌آید. در عوض حمله به ایران تقریباً به‌طور کامل براساس نیاز آمریکا به تسلط بر خاورمیانه خواهد بود.
براساس این گزارش، برخی از مقامات دولت بوش حمله نظامی آمریکا به ایران را خواستارند. جان بولتون مشاور کالین پاول در امور تسلیحاتی و امنیت ملی، درباره رآکتور هسته‌ای ایران اعلام کرد: تهدیدی که از سوی ایران مطرح می‌شود باید از بین برود. اما بولتون برای وارد کردن آمریکا به جنگ راهنمای خوبی نیست. چندین ماه پیش از حمله آمریکا به عراق، مقامات دولت بوش به آمریکایی‌ها اطمینان دادند که صدام انبارهایی وسیع از سلاح‌های کشتارجمعی در اختیار دارد که تهدیدی فوری برای آمریکا به‌حساب می‌آید.
در ادامه این گزارش آمده است: ایران برنامه هسته‌ای در دست دارد، اما کارشناسان دولت بوش تخمین زده‌اند که این کشور شش یا هفت سال دیگر قادر به تولید سلاح‌های هسته‌ای خواهد بود، البته اگر ایران واقعاً قصد تولید چنین سلاح‌هایی را داشته باشد. باید توجه داشت که کشورهای دیگری در جهان وجود دارند که تا شش سال دیگر قادر خواهند بود سلاح هسته‌ای به‌دست آورند و در حال حاضر نیز اسرائیل انباری وسیع از این‌گونه سلاح‌ها را در اختیار دارد. اما این برای دولت بوش هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ چرا که دولت‌های طرفدار آمریکا مجاز هستند تعداد نامحدودی سلاح کشتارجمعی در اختیار داشته باشند.
در ادامه این مطلب آمده است: امکان دارد نظامیان آمریکا قادر به شکست نظامی ایران باشند. با این وجود ایران کشوری است بسیار بزرگ‌تر از عراق و با کوهستان‌های بیشتری که می‌تواند برای آمریکا جهنمی بر پا کند. اگر آمریکا قادر باشد رژیم‌ حاضر ایران را متوقف کند، دلیل ندارد که انتظار داشته باشیم بعد از جنگ، بهشتی در این منطقه بر پا کند. قبل از حمله آمریکا به عراق نیز، آمریکایی‌ها گفته بودند که مردم عراق با آغوش باز و دسته‌های گل با سربازان آمریکایی روبه‌رو خواهند شد، اما وجود ۳۰۰ کشته در میان نظامیان آمریکایی بعد از جنگ نشان می‌دهد که نفرت مردم عراق با گذشت زمان از نظامیان آمریکایی بیشتر می‌شود.
 سفر وزرای خارجه فرانسه، انگلیس و آلمان به ایران و مذاکرات تهران و حمله نظامی به ایران مهم‌ترین جریان‌های خبری علیه ایران در رسانه‌های آمریکا به‌شمار می‌روند.
 
۷ـ۱ـ آبان ماه
دولتمردان کاخ‌سفید
جورج بوش با اعلام این مطلب که مرزهای ایران و سوریه با عراق به جنگجویان خارجی اجازه می‌دهد، وارد عراق شوند و حملات تروریستی انجام دهند، از این دو کشور خواست مرزهایشان را ببندند.[۱۴] بوش خاطرنشان ساخت: ما به این دلیل با ایران کار می‌کنیم تا به آن‌ها بگوییم انتظار داریم که با تقویت امنیت در مرزهایشان ورود افراد به داخل عراق را متوقف کنند.
این در حالی است که کالین پاول با اعلام این مطلب که اعضای القاعده در ایران حضور دارند، استرداد آن‌ها را خواستار شد.[۱۵] پاول تأکید کرد که واشنگتن خواهان توضیح درباره اطلاعاتی است که ایران در اختیار سازمان‌ملل قرار داده است.
وی در ادامه گفت: هر یک از اعضای القاعده که در ایران نگهداری می‌شوند، باید به کشورهای اصلی‌شان و یا آمریکا تحویل داده شوند تا از آن‌ها بازجویی و آن‌ها محاکمه شوند.
در همین راستا، اسکات مک کلان سخنگوی کاخ‌سفید تصریح کرد از ایران خواسته‌ایم تا اقداماتی را برای رفع نگرانی‌های واشنگتن در عراق انجام دهد.[۱۶] مک کلان با بیان این‌که نمی‌خواهد حدس بزند چه کسی پشت پرده حملات اخیر در عراق قرار دارد، گفت: ما برای ایران آشکار کرده‌ایم که باید اقدامی را در جهت متوقف کردن ورود جنگجویان از مرزها انجام دهند.
وی افزود: آن‌ها از نگرانی‌های ما اطلاع دارند و از آن‌ها انتظار داریم که اقداماتی را در جهت برطرف کردن نگرانی‌هایمان انجام دهند.
ریچارد بوچر سخنگوی وزارت خارجه ایالات‌متحده نیز با اظهار این مطلب که ایران به تروریست‌های القاعده پناه داده است، تصریح کرد: ایران نباید فقط حرف بزند، بلکه باید اقدامی در جهت گفته‌هایش انجام دهد.[۱۷] سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: آیا ایرانی‌ها تاکنون اقدامی درباره اعضای بلندپایه القاعده انجام داده‌اند یا نه؟ آیا آن‌ها حمایتشان را از حزب‌الله و دیگر گروه‌هایی که از خشونت برای مخالفت با صلح استفاده می‌کنند، قطع کرده‌اند؟ نه، پس بنابراین قبل از این‌که بگوییم همه‌چیز روبه‌ راه شده، ممکن است مجبور باشیم و منتظر بنشینیم تا اوضاع کمی بهبود یابد.
بوچر در ادامه افزود: ایران باید تمامی مظنونان القاعده را برای بازجویی و محاکمه به آمریکا یا کشورهای اصلی‌شان و یا کشوری ثالث تحویل دهد. وی در ادامه گفت: ایران خواهان اجازه دادن به زائران این کشور برای ورود به عراق شده است و تا زمانی‌که فقط زائران به عراق بیایند، آمریکا هیچ مخالفتی با این امر نخواهد داشت، ما از ابتدا بر حق آزادی مذاهب در عراق تأکید داشتیم، همچنین نگرانی خود را از ورود افرادی که برای اهدافی غیر از زیارت وارد عراق می‌شوند، اعلام کرده‌ایم؛ کسانی که برای قاچاق و یا به راه‌انداختن خشونت وارد عراق می‌شوند.
وی در ادامه افزود: پیشنهاد ایران برای شرکت در بازسازی عراق و همچنین اعزام صدها هزار تن از شهروندان ایرانی برای سیاحت و زیارت از عتبات عالیات عراق، شک‌برانگیز و ممکن است این افراد زائر حقیقی نباشند. بوچر خاطرنشان ساخت: موضوع دخالت ایران در عراق موضوع پیچیده‌ای است و ما با توجه به این مطلب است که اعلام می‌کنیم برخی از زائران ایران با تمایلات مشروع وارد عراق می‌شوند و برخی از ایرانیان با تمایلات غیرمشروع وارد عراق می‌شوند.
سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا در پایان گفت که وزارت امورخارجه آمریکا به‌دنبال گزارش‌هایی در خصوص داریوش زاهدی، استاد ایرانی دانشگاه برکلی آمریکاست که به گفته وی در ایران بازداشت شده است.
این در حالی است که ریچارد آرمیتاژ معاون وزیر امورخارجه ایالات‌متحده تصریح کرد: اگر ایران حمایتش را از تروریسم پایان دهد و برنامه‌های تسلیحات کشتارجمعی‌اش را کنار بگذارد، آمریکا آماده است تا سیاست‌اش را در قبال این کشور تغییر دهد.[۱۸]
آرمیتاژ در جلسه کمیته روابط خارجی سنای آمریکا گفت: آمریکا می‌تواند یک سیاست انعطاف‌پذیر، فعال و چندجانبه در قبال ایران داشته باشد تا تمایل مردم این کشور را برای داشتن آزادی تقویت کند. آرمیتاژ خاطرنشان ساخت: ایران کشوری است که در مرکز یک انتقال بزرگ قرار دارد و من معتقدم که سیاست آمریکا می‌تواند بر راهی که ایران می‌خواهد برود، تأثیر بگذارد.
وی در ادامه گفت: مردم ایران بحث‌های بسیار غنی و زنده‌ای درباره نوع جامعه‌ای که برای خود و فرزندانشان می‌خواهند، دارند؛ از جمله داشتن یک اقتصاد غنی و اصلاحات دموکراتیک.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: اکثریت جمعیت ایران زیر ۳۰ سال است و بیکاری مزمن این کشور بیش از گذشته باعث ایجاد نگرانی شده است.
آرمیتاژ در ادامه افزود: مردم ایران باید از حمایت ما از خواسته‌هایشان آگاه باشند، اما حمایت کامل ما زمانی تحقق می‌پذیرد که دولت آن‌ها به سیاست‌های مخرب داخلی و خارجی‌اش پایان دهد. ما روزی را می‌بینیم که خواسته مردم ایران حاکم شده باشد. وی خاطرنشان کرد که آمریکا در قبال ایران باید تمامی راه‌ها را درنظر داشته باشد.
آرمیتاژ تأکید کرد: در عین حال ما آماده هستیم با دولت ایران مذاکرات محدودی را درباره مسائل مورد علاقه دو کشور انجام دهیم، اما به مذاکرات وسیع‌تر برای عادی‌سازی روابط گام ننهاده‌ایم. آرمیتاژ در بخش دیگری از سخنان خود با تشریح سیاست‌هایی که بوش در قبال ایران اتخاذ کرده است، سیاست دربرگیری را عنوان کرد و توضیح داد: درباره سیاست دربرگیری چالشی که سیاست‌گذران آمریکایی با آن مواجه هستند این است که رفتار ایرانی‌ها را در مسائل کلیدی چطور تغییر دهند و این‌که سیاست آمریکا چگونه می‌تواند از فرصت‌های به‌وجود آمده از سوی عناصر اصلاح‌طلب جامعه ایران بهره‌ بگیرد و چگونه ما می‌توانیم حمایت بیشتر متحدانمان را در مسائل مربوط به ایران جلب کنیم.
آرمیتاژ در ادامه گفت که پاسخ‌های آمریکا به این چالش‌ها به شکل‌دهی آینده خاورمیانه کمک خواهد کرد و تأثیر بسیار زیادی بر نتایج «جنگ جهانی علیه تروریسم» می‌گذارد. معاون وزیر خارجه ایالات‌متحده همکاری ایران را با واشنگتن درباره القاعده پیش‌شرط اصلی توسعه روابط آتی بین دو کشور دانست.
وی در ادامه تصریح کرد: به‌رغم اظهارات علنی ایرانیان مبنی بر همکاری، آن‌ها از درخواست‌های متعدد مبنی بر استرداد اعضای القاعده و یا ارائه اطلاعات درباره اعضای القاعده و رهبران آن‌ها که گفته می‌شود در بازداشت ایران هستند، خودداری کرده است.
معاون وزیر امورخارجه ایالات‌متحده در امور کنترل تسلیحات در ادامه اظهاراتش گفت: دولت آمریکا معتقد است عناصری از ایران به القاعده و انصارالاسلام که در ارتباط با القاعده است، کمک می‌کنند و به‌رغم محکومیت علنی این گروه‌ها از سوی ایران، آن‌ها در این کشور در امنیت به سر می‌برند. آرمیتاژ افزود: ایران از سرنگونی حکومت طالبان در افغانستان و تشکیل شورای حکومت انتقالی عراق که اعضای آن از سوی آمریکا انتخاب شده‌اند، حمایت کرده است.
آرمیتاژ گفت: یکی از دلایلی که آمریکا خواهان تغییر حکومت در ایران نیست، این است که هرگونه دولتی در ایران بر سر کار بیاید حتی یک دولت سکولار غربی، برنامه تسلیحات هسته‌ای را دنبال می‌کند و این امر محصول هدف بلندمدت ایران برای تبدیل شدن به نیروی اصلی منطقه است و این‌که خود را وارث جدید ایران باستان معرفی کند. آرمیتاژ این امر را عظمت ذاتی خواند که هنوز در رویای پرسپولیس و همه ایرانیان است. آرمیتاژ همچنین ارتش آمریکا را به‌دلیل موافقت با آتش‌بس با گروهک منافقین طی جنگ عراق مورد انتقاد قرار داد و گفت: ما نباید آتش‌بس را با یک سازمان تروریستی خارجی امضا می‌کردیم. وی خاطرنشان ساخت: احتمال مذاکره درباره مبادله اعضای مجاهدین خلق (منافقین) با اعضای بازداشتی القاعده در ایران وجود ندارد. وی گفت: اگرچه ما اعتراضات واقعی علیه تروریست‌ها داریم، اما نظرات محکمی هم درباره چگونگی رفتار با این افراد وجود دارد، با این حال اگر متوجه شویم که افراد براساس تعریف ما تروریست‌ هستند، با آن‌ها براساس موارد قانونی رفتار خواهد شد.
 دخالت ایران در امور داخلی عراق، حضور اعضای القاعده در ایران، حمایت ایران از تروریسم، حمایت آمریکا از خواسته‌های ملت ایران، مذاکرات ایران ـ آمریکا درباره سفر به عتبات‌ عالیات، مشارکت ایران در بازسازی عراق، سرنوشت داریوش زاهدی در ایران، برنامه سلاح‌های کشتارجمعی ایران و مبادله بازداشت‌شدگان القاعده با اعضای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) مهم‌ترین جریان‌های خبری در اظهارات دولتمردان کاخ‌سفید درباره ایران در نخستین هفته آبان ماه به‌شمار می‌رود.

مقامات ایالات‌متحده
رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا تصریح کرد: ایران به‌رغم تعهد اعلام شده این کشور در هفته گذشته مبنی بر قرار دادن برنامه‌ هسته‌ای‌اش در کنترل بازرسان، همچنان یک تهدید جدی برای امنیت منطقه‌ای و جهانی محسوب می‌شود.[۱۹]
سناتور ریچارد لوگار، رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا خاطرنشان ساخت: بعد از سال‌های اخیر فریبکاری و انکار ایران به‌علت حمایت فعال این کشور از تروریسم و تلاش‌های مستمر آن برای تولید سلاح‌های کشتارجمعی با نقض مستقیم پیمان منع تولید و گسترش سلاح‌های هسته‌ای، این توافق نباید منجر شود که ما نسبت به تهدید تولید سلاح‌های هسته‌ای از سوی این کشور به غلط احساس امنیت داشته باشیم.
وی افزود: توافق تهران گامی است به سمت جلو، اما باید نسبت به آن محتاطانه عمل کرد. وی خاطرنشان ساخت که نباید این واقعیت را که مچ ایران به هنگام ساخت سلاح‌های هسته‌ای از طریق روش‌های مختلف طی یک دوره مستمر نقض تعهداتش نسبت به پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، گرفته شده، نادیده گرفته شود. این سناتور جمهوری‌خواه ساکن ایندیانا تأکید کرد: این‌که بازرسی‌های بیشتر مانع از دستیابی ایران به توانایی هسته‌ای می‌شود، بسیار بعید است، چرا که آن‌ها به این‌که تهران واقعیت را می‌گوید، اعتماد می‌کنند، اما جامعه بین‌المللی باید برای اقدام مؤثرتری آماده شود. وی همچنین گفت که آمریکا باید اقدامات اولیه برای پاسخ قطعی به آنچه که آن‌را هرگونه تخلفات بیشتر از سوی ایران می‌نامید، آغاز کند.
در عین حال، پل برمر حاکم غیرنظامی آمریکا در بغداد خاطرنشان ساخت: ایران آن‌طور که ما می‌خواهیم مرزهایش را با عراق کنترل نمی‌کند.[۲۰] وی افزود: ایرانی‌ها خود را در امور داخلی عراق دخالت می‌دهند، به ‌طوری‌که عراقی‌ها این دخالت را کمک‌رسانی نمي‌دانند، من هم با آن‌ها موافقم و فکر می‌کنم که این دخالت کمک چندانی نمی‌کند.
وی در ادامه افزود: دانستن سیاست کلی ایران بسیار مشکل است، اما به‌نظر ما اقدامات آن‌ها نشان می‌دهد که در راه‌های غیرمسئولانه در عراق استفاده می‌کنند. برمر در پاسخ به سؤالی مبنی بر این‌که آیا ایران از افرادی همچون مقتدی صدر حمایت می‌کند یا نه. گفت: به‌نظر می‌رسد متقدی صدر حمایت برخی از ایرانیان را جلب کرده و یکی از دلایلی که باعث شده وی میان مردم عراق از جایگاهی برخوردار نباشد، این است که از جانب ایرانی‌ها فعالیت می‌کند.
برمر در پاسخ به این سؤال که آیا عراق بدون همکاری ایران باثبات خواهد شد یا نه، گفت: بازسازی عراق کار سختی است و اگر همسایگان عراق با تشکیل یک عراق باثبات و متحد موافق نباشند، این‌کار مشکل‌تر خواهد شد. این در حالی‌ است که روزنامه لیبرال به نقل از افرادی که آن‌ها را مقامات دیپلماتیک آمریکا نامید، نوشت که آمریکا از مواضع‌اش در قبال ایران عقب‌نشینی کرده است.[۲۱]
این روزنامه به نقل از مقامات یاد شده، نوشت: با وجودی که آمریکا ایران را به داشتن سلاح‌های هسته‌ای متهم کرده است، اما بعد از استقبال بسیاری از کشورها در همکاری با ایران این کشور از موضع‌‌اش عقب‌نشینی کرد. طبق این گزارش از سوی دیگر برخی از مقامات آمریکایی اظهار داشتند که ایران به‌طور آشکارا در حال نقض قطعنامه منع تکثیر سلاح‌های هسته‌ای است.
در همین راستا، یک مقام مسئول بلندپایه آمریکا اظهار داشت: هیچ‌گونه توان و هماهنگی میان وزرای امورخارجه فرانسه، آلمان و انگلیس با آمریکا جهت حل بحران هسته‌ای ایران وجود نداشته است.[۲۲] روزنامه اماراتی البیان با ارسال این خبر نوشت: این مقام مسئول واشنگتن که نخواست نامش فاش شود، گفت: در متوقف شدن فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم و نیز موافقت ایران در امضای پروتکل الحاقی که پس از سفر وزرای خارجه اروپایی به ایران به‌دست آمده است، آمریکا نقشی نداشته و از پیش برای این موضوع با این سه وزیر خارجه اروپایی توافق‌نامه‌ای را به امضا نرسانده است.
از سوی دیگر، جورج پرکویچ کارشناس مسائل هسته‌ای در واشنگتن گفت: آمریکا ادعای پاکستان مبنی بر این‌که دانش هسته‌ای‌اش را به ایران و کره‌شمالی ارائه نداده، قبول ندارد.[۲۳] وی افزود: ما نمی‌توانستیم ادعاهای پاکستان را مبنی بر این‌که هیچ نقشی در برنامه‌های هسته‌ای ایران و کره شمالی بازی نکرده، قبول کنیم. این کارشناس آمریکایی خاطرنشان ساخت: دولت بوش تا زمانی‌که اسامه بن‌لادن دستگیر و یا کشته شود با پاکستان آرام برخورد می‌کند. زمانی که بن‌لادن دستگیر شد، موضوع کمک‌های هسته‌ای این کشور به ایران و کره ‌شمالی قویاً با پاکستان مطرح خواهد شد. وی در ادامه افزود: اثر انگشت پاکستان بر روی برنامه‌های هسته‌ای ایران و کره ‌شمالی وجود دارد و مشرف نیز از آن آگاه است.
در عین حال، جفری کمپ کارشناس امورخاورمیانه در مرکز نیکسون تصریح کرد: اگر نتوانیم برنامه‌های هسته‌ای ایران را به راه راست بیاوریم، باید انتظار یک شکاف با متحدان غربی‌مان، تولید بیشتر تسلیحات هسته‌ای و پایان رژیم نظارتی منع تولید تسلیحات هسته‌ای را داشته باشیم.[۲۴] به گفته این کارشناس آمریکایی، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به این نتیجه رسیده است که ایران به‌دنبال تولید سوخت هسته‌ای موردنیاز تسلیحات هسته‌ای خود به‌طور مخفیانه است. به گفته کمپ، برنامه‌های هسته‌ای ایران بسیار جلوتر از برنامه‌های عراق است و برخلاف موضوع عراق که کشورهای بزرگ اروپایی از جمله آلمان، فرانسه و روسیه مخالف آن بودند، این کشورها برنامه هسته‌ای ایران را مشکل‌ساز می‌دانند.
 سفر وزرای خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس به ایران و مذاکرات تهران، دخالت ایران در امور داخلی عراق، حمایت ایران از مقتدی صدر و مشارکت ایران در بازسازی عراق مهم‌ترین جریان‌های خبری در اظهارات مقامات ایالات‌متحده به‌شمار می‌رود.

رسانه‌های آمریکا
روزنامه واشنگتن تایمز در گزارشی نوشت: به اعلام این مطلب از سوی وزرای امورخارجه آلمان، انگلیس و فرانسه مبنی بر این‌که ایران تعهد داده است، فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم را معلق سازد، باید به دیده تردید نگریست.[۲۵]
این روزنامه در ادامه نوشت: براساس این توافق ایران تعهد کرده است در ازای دریافت تعهد اروپا برای دستیابی به تکنولوژی صلح‌آمیز هسته‌ای، غنی‌سازی اورانیوم را به‌صورت تعلیق درآورد. اما واقعیت این است که حتی اگر ایران رسماً برای انجام این کار توافق کند، احتمال این‌که این توافق برای منصرف کردن مقامات ایران از دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای کاری انجام دهد، بسیار ضعیف است.
در ادامه این مطلب به نقل از گری‌میل هولین، مدیر پروژه کنترل سلاح‌های هسته‌ای ویسکانسین آمده است: این توافق نیز احتمالاً نتیجه‌ای بسیار شبیه به قرارداد شکست خورده ۱۹۹۴ میان دولت کلینتون و کره‌ شمالی خواهد داشت که در آن کره ‌شمالی توافق کرده بود، فعالیت تولید پلوتونیم را متوقف کند.
واشنگتن تایمز به نقل از وی می‌افزاید: معامله اروپا با ایران از ساخت سانتریفوژ کننده‌های بیشتر که برای ساخت اورانیوم در سلاح‌های هسته‌ای لازم است، جلوگیری نمی‌کند و هیچ جای این توافق مانع ازسرگیری فعالیت غنی‌سازی اورانیوم این کشور در آینده نخواهد شد.
به عقیده وی، واشنگتن باید در اقدامی مؤثرتر متحدین اروپایی، غربی و ژاپنی‌اش را برای جلوگیری از فروش ابزارهای دو منظوره به ایران بسیج کند؛ مگر این‌که ایران با بازرسی‌های بیشتر بازرسان موافقت کند که در این صورت نشان خواهد داد برنامه سلاح‌های هسته‌ای‌اش از بین رفته است. در پایان این گزارش آمده است: هیچ‌کس نمی‌تواند دقیقاً بگوید که ایران چه ‌قدر با دستیابی به چنین سلاح‌هایی فاصله دارد.
در عین حال، شبکه خبری سی.ان.ان به نقل از فردی که وی را یک مقام رسمی واشنگتن نامید، گفت: ایران برجسته‌ترین اعضای القاعده را به کشورهای متبوعشان تحویل نداده است.[۲۶] شبکه خبری سی.ان.ان، به نقل از این مقام آمریکایی که از فاش ساختن نامش خودداری کرد، تصریح کرد: هیچ مدرکی دال بر استرداد اعضای ارشد القاعده به کشورهای متبوعشان از سوی ایران وجود ندارد.
روزنامه نیویورک تایمز نیز در گزارشی نوشت: در تاریخ ۲۴ سالة جمهوری اسلامی ایران، سیاست در ایران آمیخته‌ای از غرور ملی و احساس تاریخی معترضانه بوده است.[۲۷] این روزنامه در ادامه با اشاره به پیروزی انقلاب اسلامی و سقوط شاه، نوشت:‌ تسخیر سفارت آمریکا با مطرح کردن این بحث که دیپلمات‌های آمریکایی جاسوسانی بوده‌اند که قصد تخریب تجربه ایران در تشکیل دولت اسلامی را داشته‌اند، توجیه شد.
در بخش دیگری از مطالب این روزنامه آورده شده است: در دو سال گذشته توافق جمعی میان اروپا و آمریکا حاصل شد مبنی بر این‌که ایران برنامه سلاح‌های هسته‌ای را دنبال می‌کند و این در حالی بود که ایران این مسئله را تکذیب کرد و حتی این سؤال را مطرح کرد که چرا باید از قوانینی پیروی کند که کشورهایی نظیر اسرائیل، هند و پاکستان که از قدرت‌های هسته‌ای حال حاضر هستند، از آن پیروی نمی‌کنند، اما به هر حال این کشور در تاریخ ۲۱ اکتبر محدودیت‌های فعالیت‌های هسته‌ای‌اش را پذیرفت.
این روزنامه در ادامه می‌نویسد: به‌نظر می‌آید که این توافق مثال درخورتوجهی از دینامیک جدید و متفاوت این دولت باشد، یعنی رد سیاست‌های معترضانه به نفع ارزیابی عملگرایانه از سیاست‌های جهانی و منافع و امنیت ملی. روند این توافق هنوز کامل نشده و حتی می‌تواند به راحتی از بین برود، اما هر اتفاقی که رخ دهد به‌نظر می‌رسد ایران تصمیم گرفته است سیاست‌های طولانی‌مدت معترضانه را با عملگرایی واقع‌بینانه که پیش از هرچیز منافع ملی را درنظر می‌گیرد، جانشین سازد.
نیویورک تایمز در ادامه می‌افزاید: ایران در سال‌های اخیر به روش‌های مختلف تلاش کرده است که جایگاه خوبی را در جامعه بین‌المللی کسب کند. ایران با حمایت از ائتلاف شمال برای شروع جنگ در افغانستان و با کنار ایستادن در جنگ علیه عراق به واشنگتن کمک کرد. این روزنامه می‌نویسد: قرار دادن ایران در محور شرارت از سوی بوش و این عقیده که جمهوری اسلامی می‌تواند سرنگون شود، هرگونه مصالحه با واشنگتن را غیرممکن ساخته است، اما با این وجود اخیراً علامت‌هایی از بهتر شدن موضع آمریکا نسبت به ایران دیده شده است. این روزنامه آمریکایی در ادامه می‌نویسد: آنچه که واضح است، این است که پذیرش این توافق از سوی ایران نشانگر یک تغییر روانشناختی در داخل ایران است؛ حرکتی به سوی دست‌کم همکاری با اروپا و حتی شاید با آمریکا. اروپایی‌ها متوجه شدند که به رسمیت شناختن غرور عمیق ملی و پرهیز از هرگونه تحقیر، راه رویارویی با روحیه جدید ایران است و وزرای امورخارجه فرانسه، آلمان و انگلیس در بیانیه‌هایشان عنوان کردند که حاکمیت و شأن ایران به خطر نیفتاده است و اعلام کردند ایران برای تولید انرژی هسته‌ای که به گفته آمریکا به آن نیازی ندارد، حق قانونی دارد و تعهد کردند در زمینه تبادل تکنولوژی با ایران همکاری کنند.
این روزنامه در بخش دیگری از مطالب خود نوشت: برای محقق شدن این همکاری، ایران باید سهمش را از این مذاکرات عملی سازد. این در حالی است که دو روز بعد از اعلام این توافق حسن روحانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران اعلام کرد: دولت فقط اعلام کرده که آماده امضای پروتکل الحاقی است و تعلیق غنی‌سازی اورانیوم نیز یک ماه طول می‌‌کشد.
به نوشته واشنگتن پست کنگره آمریکا قانونی را مورد بررسی قرار می‌دهد که طی آن تحریم‌ها علیه ایران و لیبی را شدیدتر می‌کند.[۲۸] در این لایحه که مورد حمایت رئیس کمیته خاورمیانه و آسیای مرکزی مجلس نمایندگان آمریکا است، بسیاری از معافیت‌ها در منع سرمایه‌گذاری در ایران و لیبی حذف خواهد شد.
در این لایحه که از سوی یک عضو جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا ارائه شده، پیش‌بینی شده است شرکت‌هایی که ۲۰ میلیون دلار یا بیشتر در ایران و لیبی سرمایه‌گذاری می‌کنند، مجازات خواهند شد. رز لهیتون، عضو یاد شده مجلس نمایندگان آمریکا اظهار کرد که ایران و لیبی هیچ‌کدام، نشانه‌ای از کنار گذاشتن حمایت‌شان از تروریسم بین‌المللی را نشان نداده‌اند. به گفته وی شرکت‌هایی که همچنان می‌خواهند به سرمایه‌گذاری در بخش‌های نفتی این کشورها ادامه دهند باید درک کنند که آن‌ها به تروریسم کمک‌ مالی ارائه می‌دهند.
منابع کنگره آمریکا اعلام کردند: ایالات‌متحده هرگز شرکت‌هایی را که قانون تحریم ایران و لیبی را نقض کرده‌اند، تحریم نکرده است. در لایحه جدید موارد تحریم گسترش می‌یابد و مواردی از جمله سرمایه‌گذاران عمومی و خصوصی نیز شامل آن خواهد شد.
شبکه خبری سی.ان.ان به نقل از فردی که وی را یک مقام علی‌رتبه آمریکایی نامید، در پاسخ به این موضوع که ایران بیش از ۲۰۰ مظنون القاعده را به کشورهایشان تحویل داده است، گزارش داد: به‌نظر نمی‌رسد هیچ یک از آن‌ها از اعضای عالی‌رتبه این گروه تروریستی باشند.[۲۹] شبکه خبری سی.ان.ان به نقل از این مقام عالی‌رتبه آمریکایی گفت: ما هیچ نشانه‌ای مبنی بر این‌که ایران افراد سرشناس القاعده را تحویل داده باشد، در دست نداریم.
روزنامه واشنگتن پست در گزارشی می‌نویسد: آمریکایی‌ها می‌گویند هنوز نسبت به توافق ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تردید دارند و دولت بوش در نظر دارد ایران را برای افشای کامل فعالیت‌های گذشته هسته‌ای‌اش تا ۳۱ اکتبر تحت فشار قرار دهد.[۳۰] به گفته مقام‌های علی‌رتبه دولت بوش، آمریکا نسبت به توافق تعجب‌برانگیز ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای متوقف کردن برنامه‌های هسته‌ای‌اش تردید دارد.
واشنگتن پست در ادامه می‌نویسد: اگرچه دولت ایران از توافق هسته‌ای با فرانسه، آلمان و انگلیس استقبال کرد، اما مقام‌های آمریکا و سازمان‌ملل منتظر تسلیم اسناد جدید از جانب ایران درباره دلایل و نحوه ساخت کارخانه‌ها و آزمایشگاه‌های هسته‌ای پیشرفته در این کشور هستند ـ اسنادی که ایران قول تحویل آن‌ها به نمایندگان سازمان ملل داده ـ ، که این امر آزمایشی حساس و حیاتی برای ایران شمرده می‌شود.
طبق نوشته این روزنامه یک مقام عالی‌رتبه آمریکایی می‌گوید: هنوز فشارها بر ایران وجود دارد و چیزی در این حقیقت که ایران باید به‌طور کامل تسلیم شود و تا ۳۱ اکتبر درباره فعالیت‌هایش توضیح دهد، تغییر نکرده است. در ادامه مطالب این روزنامه آمده است: در حالی‌که واکنش مقامات کاخ‌سفید نسبت به توافق تهران مثبت بود و جورج بوش طرح اروپا را شیوه‌ای مؤثر خواند، اما مقام‌های دولتی به‌طور خصوصی تردید خود را از این موضوع اعلام داشتند و از این‌که معلوم نیست ایران تا چه مدت غنی‌سازی اورانیوم را متوقف می‌کند، ابراز نارضایتی کرده‌اند. حسن روحانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران گفته است که این تعلیق ممکن است یک روز یا یک‌سال باشد و این به خود ما بستگی دارد. در بخش دیگری از مطالب این روزنامه آمده است: برخی دیپلمات‌های آمریکایی و اروپایی می‌گویند هدف ایران، منزوی کردن دیپلماتیک آمریکا و گرفتن وقت برای جست‌وجو مخفیانه سلاح است. یک دیپلمات غرب می‌گوید: این ممکن است که یک حقه زیرکانه و یا راهی برای جداکردن اروپا و آمریکا باشد.
در پایان گزارش روزنامه یادشده اظهارات دو تن از کارشناسان آمریکایی را مطرح کرده و می‌نویسد: دیوید آلبرت، بازرس سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و رئیس مؤسسه علوم امنیت بین‌‌المللی می‌گوید: اکنون وقت عمل ایران است. اظهارات ایران درباره فعالیت‌های گذشته‌اش معیار و میزان عملکردش خواهد بود.
رز گوتمودله، از مقام‌های وزارت انرژی دولت کلینتون نیز اقدام ایران را گامی مثبت ارزیابی کرده و می‌گوید: این اقدام ایران روشن کرد که آن‌ها نمی‌خواهند کشور مطرودی نظیر کره ‌شمالی باشند.
روزنامه کریستین ساینس مانیتور نیز در گزارشی می‌نویسد: تغییر بزرگی در راه است و احتمال دارد شکاف چند قرنی میان آمریکا و ایران کاهش یابد، این سقوط دیوار برلین نخواهد بود.[۳۱] این روزنامه می‌نویسد: تصمیم ایران برای آشکار کردن برنامه‌های هسته‌ای‌اش برای بازرسان بین‌المللی و همچنین حضور در کنفرانس کشورهای کمک کننده در مادرید ممکن است نشانه‌ای از تمایل ایران برای داشتن رابطه آشکارتر با ایالات‌متحده باشد. مقامات دولتی و کارشناسان معتقدند که این اقدام بسیار مهم است. ایران چیزهایی دارد که آمریکا آن‌ها را می‌خواهد، علاوه بر مواضع ایران در مسائل هسته‌ای، چند تن از اعضای القاعده نیز در ایران هستند. آمریکا و تعدادی از متحدانش برای آزادی این افراد در پشت پرده با ایران مذاکراتی را انجام داده‌اند، اما تاکنون ایران برای تحویل آن‌ها علاقه‌ای از خود نشان نداده است. مشخص نیست که آیا در کنفرانس مادرید مذاکره‌ای بین هیأت ایرانی و اسپانیایی برگزار می‌شود و یا این‌که ایران در بازسازی عراق شرکت خواهد کرد یا نه؟
این گزارش می‌افزاید: اما کارشناسان می‌گویند طی دهه گذشته هیچ زمانی بهتر از الان برای بهبود روابط ایران و آمریکا نبوده است و به قول یک کارشناس مسائل دفاعی همه‌چیز می‌تواند در این مذاکرات مورد بحث قرار بگیرد. ایران و آمریکا از پیروزی انقلاب ایران در سال ۱۹۷۹ روابط دوستانه‌ای با یکدیگر نداشته‌اند، اما طی چند سال اخیر مذاکرات و تبادل‌نظرهایی در سطوح مختلف بین دو کشور صورت گرفته است. به نوشته این روزنامه، ایران همچنان در لیست محور شرارت آمریکا قرار دارد و پس از انفجار ریاض در ماه مه، مذاکرات تهران و واشنگتن متوقف شد، زیرا مقامات آمریکایی ایران را متهم کردند که به اعضای القاعده که در این حمله شرکت داشته‌اند، پناه داده است. مقامات ایرانی نیز به نوبه خود از اظهارنظر درباره حضور القاعده در کشورشان طفره می‌‌روند. آن‌ها در ظاهر حضور هرگونه اعضای القاعده را در ایران تکذیب کردند. پس از آن اقرار کردند که برخی از آن‌ها در ایران هستند و می‌خواهند آن‌ها را به کشوری غیر از آمریکا تحویل دهند؛ اما هنوز چنین کاری را انجام نداده‌اند.
در ادامه این گزارش منابع اروپایی، سعودی و دولت آمریکا اعلام کرده‌اند که برخی از اعضای بلندپایه القاعده در ایران هستند و یا آزادانه در مرز ایران و افغانستان در حال رفت و آمد هستند. به گفته این مقامات در حدود ۳۰۰ تن از اعضای القاعده به همراه خانواده‌هایشان در ایران حضور دارند. یک مقام اروپایی که از مذاکرات وزرای امورخارجه آلمان، فرانسه و انگلیس با مقامات ایران اطلاع داشت، گفت در این مذاکرات مسئله القاعده نیز مطرح شده است.
در پایان این گزارش آمده است: به گفته مقامات اروپایی علتی که باعث شده مقامات ایرانی از اقدام درباره اعضای القاعده خودداری کنند، این است که اعضای القاعده برای ایران به یک اهرم فشار تبدیل شده‌اند. ایران در ازای تحویل اعضای القاعده سه چیز را از آمریکا می‌خواهد: خارج شدن از لیست محور شرارت، شدت عمل آمریکا نسبت به مجاهدین خلق (منافقین) و آزادی ایران برای دنبال کردن برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز.
روزنامه یو.اس.ای تودی در گزارشی تصریح می‌کند: مقام‌های ضدتروریسم آمریکا بر این باورند که تعدادی از فعالان القاعده پس از جنگ افغانستان به ایرن فرار کرده و با واحدهای سری و نظامی در ایران همکاری می‌کنند.[۳۲] روزنامه یو.اس.ای تودی به نقل از یک مقام آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، نوشت: دولت آمریکا هنوز از میزان تماس‌های القاعده با واحد نظامی ایران که سپاه قدس نامیده می‌شود، اطلاعی ندارد.
این روزنامه در ادامه می‌نویسد: این افراد شامل برخی افراد عالی‌رتبه القاعده هستند که از اواخر ۲۰۰۱ و اوایل ۲۰۰۲ وارد ایران شده‌اند. هنوز معلوم نیست که آیا این افراد تحت بازداشت ایران قرار دارند یا حق اقدامات و فعالیت‌های آزاد دارند. سیف‌العدل مرد شماره ۳ القاعده یکی از این افراد و پسر بزرگ بن‌لادن، سعد از افراد موردنظر آمریکایی‌ها هستند.
به نوشته این روزنامه، مقام‌های ایرانی پیش از این گفته‌اند که برخی از افراد القاعده را بازداشت کرده و در صدد بازگرداندن آن‌ها به کشورهایشان هستند، جزئیات این امر هنوز افشا نشده است. یک مقام سعودی این احتمال که عملیات‌های خودسرانه‌ای در داخل حکومت ایران در جریان است و مقام‌های بالای حکومتی از آن اطلاعی ندارند را مطرح کرده است.
یو.اس.ای تودی می‌نویسد: به گفته مقامات آمریکایی و سعودی چندین تن از دستیاران برجسته بن‌لادن در ایران هستند که مقامات سعودی نام «هیأت مدیره القاعده» به آن‌ها داده‌اند.
روزنامه استریتس تایمز نیز در گزارشی می‌نویسد: هیچ کشوری در خاورمیانه بیشتر از ایران به حوادث بعد از جنگ عراق نپرداخته است.[۳۳] استریتس تایمز با بیان این مطلب که آمریکا باید با ایران همکاری کند نه این‌که آن‌را تهدید کند، می‌نویسد: مجاورت ایران با عراق و نگرانی ایران از آمریکا و سیاست‌هایش در منطقه، این کشور را بیش از سایر کشورها درگیر مسائل عراق کرده است. در حالی‌که تنش ایران با آمریکا روز به روز افزایش می‌يابد، این کشور نگران حضور مداوم آمریکا در عراق و نقش تأثیرگذار در شکل ‌دادن آینده عراق پس از سقوط صدام است. در حال حاضر سه دیدگاه کلی در بحث بر سر نحوه عمل ایران با عراق پس از جنگ بر سرزبان‌هاست.
این روزنامه در توضیح این ۳ دیدگاه آورده است: عمل‌گراهای ایران معقتدند که به‌منظور اطمینان از حفظ حقوق شیعیان عراقی ایران باید با آمریکا در ساخت عراق پس از جنگ همکاری کند. به این طریق ایران می‌تواند اطمینان حاصل کند که حکومت جدیدی که قرار است در عراق پایه‌گذاری شود، هیچ خصومتی با ایران ندارد و برعکس می‌تواند روابطی دوستانه با آمریکا برقرار کند. این گروه معتقدند از این راه می‌توان تمامیت ارضی عراق را حفظ کرد و ده‌ها هزار تن از پناهندگان عراقی مقیم ایران را به کشورشان روانه کرد. آن‌ها فکر می‌کنند ایران باید با تحت فشار قرار دادن آمریکا، این کشور را به اخراج سازمان مجاهدین خلق (منافقین) از عراق مجبور کند، در عوض دولت ایران حمایتش را برای حفظ صلح، ثبات و امنیت در عراق اعلام می‌کند.
این گزارش می‌افزاید: دیدگاه دوم که این روزها بسیار پررنگ شده است، همکاری ایران در بازسازی عراق است. حامیان این نظر می‌گویند ایران در موقعیتی قرار گرفته که می‌تواند راحت‌تر در امر بازسازی عراق دخالت کند. به اعتقاد این افراد ایران می‌تواند از این طریق ارتباطات سازمانی و فراساختاری سازمان‌یافته‌ای با عراق برقرار کند، از این طریق آمریکا و سازمان‌های بین‌المللی به ارزش همکاری با ایران پی خواهند برد.
نویسنده این مطلب در ادامه می‌نویسد: دیدگاه آخر ویژه رادیکال‌های ایرانی است. این افراد همکاری با آمریکا را پنداری پوچ می‌دانند. به اعتقاد آنان، آمریکا در نظر دارد امنیت ایران را از بین برده Ùˆ منافع ملی کشور را به خطر بیندازد. رادیکال‌ها معتقدند کمترین تصمیم آمریکا در قبال ایران، ایجاد تغییری اساسی در امور سیاسی خارجی کشور Ùˆ در نهایت تغییر رژیم ایران است. به اعتقاد آنان آمریکا مخالف انژری Ùˆ دانش هسته‌ای ایران است Ùˆ تلاش می‌کند توانایی نظامی ایران را تضعیف کند. این گروه معتقدند حمله آمریکا به عراق بیانگر آرزوی دیرینه این کشور برای تصاحب ایران است، به این ترتیب ایران باید به حفظ منافع، انعقاد پیمان‌های استراتژیک با روسیه Ùˆ سایر قدرت‌های منطقه Ùˆ استفاده از قدرت خود بر عراق برای جلوگیری از تسلط آمریکا بر آن  اقدام بورزد.
این روزنامه در ادامه می‌نویسد: ایران به‌دلیل داشتن هویت اسلامی و نیروی بالقوه سیاسی، قدرت اصلی در خاورمیانه به‌حساب می‌‌آید. آنچه که در عراق اتفاق افتاده است اهمیت بسیار زیادی برای ایران دارد، به همین علت آمریکا باید راه‌های درک این حقیقت را کشف کند. از سوی دیگر این مسأله قدرت‌ نیروهای رادیکال را افزون کرده است. بنابراین آمریکا در صورتی‌که بخواهد در امر تسلط بر عراق موفق شود باید با ایران همکاری‌های بیشتری برقرار کند نه آن‌را تهدید کند.
 سفر وزرای خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس به ایران و مذاکرات تهران، حضور اعضای القاعده در ایران، مذاکرات محرمانه تهران ـ واشنگتن، همکاری ایران و آمریکا در دو جنگ عراق و افغانستان، تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، مشارکت ایران در بازسازی عراق، مبادله بازداشت شدگان القاعده با اعضای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و دخالت ایران در امور عراق مهم‌ترین جریان‌های خبری در رسانه‌های آمریکا در نخستین هفته آبان ماه به‌شمار می‌رود.

جمع‌بندی
آنچه که در پی می‌آید نتایج بررسی ادبیات کاخ‌سفید در دهه آخر مهرماه و هفته اول آبان ماه ۸۲ است. مهم‌ترین جریان‌های خبری به تفکیک هفته در سه نمودار منعکس شده‌اند و نتایج هرکدام در ذیل نمودار بیان شده است.

 
نمودار شماره ۱ـ مهم‌ترین جریان‌های خبری علیه ایران در اظهارات دولتمردان کاخ‌سفید

 

 

 

 

 


 
براساس نمودار شماره ۱، سفر وزرای خارجه فرانسه، انگلیس و آلمان به ایران و توافقات تهران جریان خبری مهم در دهه سوم مهرماه است. بررسی اظهارات دولتمردان کاخ‌سفید نشان می‌دهد که در هفته اول آبان ماه جریان‌های خبری مهمی مطرح شده است. یکی از موضوعاتی که بسیار روی آن تأکید شده است ادعای حضور القاعده در ایران است که برخی نیز این مسئله را مطرح ساخته‌اند که ایران خواستار مبادله اعضای القاعده با اعضای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) است. سرنوشت مبهم داریوش زاهدی استاد ایرانی دانشگاه برکلی از دیگر موضوعاتی است که توجه مقامات کاخ‌سفید را به خود جلب کرده است. مقامات کاخ‌سفید اعلام کرده‌اند که از خواسته‌های ملت ایران حمایت می‌کنند و به خواسته‌های آنان احترام می‌گذارند و در راه تحقق آن تلاش می‌کنند. مشارکت ایران در کنفرانس مادرید و بازسازی عراق از جریان‌های خبری مثبتی است که کاخ‌سفید به دیده مثبت به آن نگریسته است. اظهارات ریچارد آرمیتاژ معاون وزارت خارجه ایالات‌متحده درباره ایران در سنای آمریکا توجه بسیاری از محافل خبری را به خود جلب کرده است که اظهارات کامل ایشان در متن موجود است.

 
نمودار شماره ۲ـ مهم‌ترین جریان‌های خبری علیه ایران در اظهارات مقامات ایالات‌متحده

 

 

 

 

 

 

 

 

 
براساس نمودار شماره ۲، سفر وزرای خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس به ایران و توافقات تهران از جریان‌های خبری مهمی است که در این مدت تکرار شده است. نگرانی از انجام این توافقات و پنهان‌کاری ایران و وقت‌کشی تهران از محورهای این جریان خبری است. دخالت ایران در امور داخلی عراق و حمایت ایران از مقتدی صدر جریان‌های خبری منفی علیه ایرن هستند. در مقابل مشارکت ایران در کنفرانس مادرید و بازرسان عراق دیدی مثبت به سیاست خارجی ایران داده است. احتمال حمله نظامی آمریکا به ایران گزینه دیگری است که از سوی برخی مقامات آمریکایی مطرح شده و در عین حال برخی کارشناسان و مقامات آمریکایی این عمل را کاملاً نابخردانه دانسته‌اند. برخی مقامات آمریکایی به دولت بوش پیشنهاد داده‌اند که دولتی مخالف ایرانی در خارج از کشور و با حمایت از آمریکا تشکیل شود تا در راه سرنگونی حکومت فعلی ایران اقدام کند. از طرف دیگر همجواری ایران با عراق و افغانستان ایجاب می‌کند که تهران و واشنگتن مذاکرات محرمانه خود را در جهت حل اختلافات و گسترش همکاری‌ها توسعه دهند.
 
نمودار شماره ۳ ـ مهم‌ترین جریان‌های خبری علیه ایران در رسانه‌های آمریکا

 

 

 

 


 
براساس نمودار شماره ۳، سفر وزرای خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس به ایران و توافقات تهران تنها جریان خبری مهمی است که در طول این مدت تکرار شده است. برخی سازمان‌های آمریکایی بر این باورند که تهران با انجام این توافقات صرفاً وقت‌کشی می‌کند و مخفیانه برنامه‌های هسته‌ای‌اش را ادامه می‌دهد. رسانه‌های آمریکا هم‌سو با برخی مقامات آمریکایی گزینه حمله نظامی به تهران را مطرح ساخته‌اند. موج خبری حضور اعضای القاعده در ایران به‌شدت از سوی رسانه‌های آمریکایی دنبال می‌شود. برخی رسانه‌های آمریکایی با ذکر دو مورد همکاری تهران و واشنگتن در دو جنگ عراق و افغانستان خواستار ادامه مذاکرات محرمانه میان دو کشور شده‌اند، چرا که فضای فعلی خاورمیانه و همسایگی تهران ـ واشنگتن در عراق و افغانستان همکاری دو کشور را ایجاب می‌کند. رسانه‌های آمریکایی با دیدی مثبت به مشارکت ایران در کنفرانس مادرید و بازسازی عراق نگریسته‌اند. تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه ایران از دیگر جریانات خبری منفی علیه ایران است که در برخی رسانه‌های آمریکایی مطرح شده است.

پی‌نوشت‌ها
1. http://www.reuters.com, Oct 22, 2003
2. http://www.ap.org, Oct 22, 2003
3. http://www.reuters.com , Oct 22, 2003
4. http://www.BBC.co.uk, Oct 15, 2003
5. http://www.afp.com, Oct 17, 2003
6. http://www.nytimes.com, Oct 19, 2003
7. http://www.washingtonpost.com, Oct 20, 2003
8. http://www.foxnews.com, Oct 20, 2003
9. http://www.BBC.com, Oct 22, 2003
10. Ibid
11. http://www.foxnews.com, Oct 22, 2003
12. http://www.cnn.com, Oct 22, 2003
13. http://www.nytimes.com, Oct 20, 2003
14. http://www.aljazeera.net, Oct 29, 2003
15. http://www.ap.org, Oct 28, 2003
16. http://www.ahram.org.eg, Oct 29, 2003
17. http://www.reuters.com, Oct 28, 2003
18. http://www.nytimes.com, Oct 29, 2003
19. http://www.reuters.com, Oct 29, 2003
20. http://www.foxnews.com, Oct 27, 2003
21. http://www.albayan.com, Oct 25, 2003
22. Ibid, Oct 23, 2003
23. http://www.afp.com, Oct 26, 2003
24. http://www.washingtonpost.com, Oct 25, 2003
25. http://www.washingtontimes, Oct 29, 2003
26. http://www.cnn.com, Oct 29, 2003
27. http://www.nytimes.com, Oct 29, 2003
28. http://www.washingtonpost.com, Oct 26, 2003
29. http://www.cnn.com, Oct 27, 2003
30. http://www.washingtonpost.com, Oct 24, 2003
31. http://www.christiansciencemonitor.com, Oct 24, 2003
32. http://www.albayan.com, Oct 24, 2003
33. http://www.ahram.org.eg, Oct 24, 2003

منبع: موسسه ابرار تهران

چاپ                       ارسال براي دوست

نظرات كاربران
نام

ايميل
نظر

 

مسئولیت محتوا و مواضع مندرج در مقالات بر عهده نویسندگان بوده و درج آنها در این پایگاه به مفهوم تأیید آن نمی باشد. Copyright © second-revolution.ir, All Rights Reserved